Cảnh báo bệnh tật vì tiêu thụ nhiều đường

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị lượng đường tự do (free sugar) tiêu thụ hàng ngày cho người trưởng thành và trẻ em trên 2 tuổi là dưới 5% tổng lượng calo tiêu thụ. Điều này tương đương với khoảng 25 gam đường cho một người trưởng thành có chế độ ăn uống 2.000 calo.
Đường tự do và đường tự nhiên đều là carbohydrate, nhưng chúng có nguồn gốc và tác động khác nhau đến sức khỏe.
Đường tự do là loại đường được thêm vào thực phẩm và đồ uống trong quá trình chế biến hoặc chuẩn bị, hoặc có sẵn tự nhiên trong mật ong, si-rô và nước ép trái cây. Đường tự do không bao gồm đường tự nhiên có trong trái cây, rau củ và sữa.
Đường tự nhiên là loại đường có sẵn trong thực phẩm từ tự nhiên, chẳng hạn như trái cây, rau củ, sữa và các sản phẩm từ sữa. Đường tự nhiên thường được kết hợp với các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như vitamin và khoáng chất, chất xơ. Sự khác biệt chính giữa đường tự do và đường tự nhiên là đường tự do thường được tiêu thụ với số lượng lớn hơn và không được kết hợp với các chất dinh dưỡng khác. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch và một số loại ung thư.

Đặc điểm	Đường tự do	Đường tự nhiên
Nguồn gốc	Được thêm vào thực phẩm và đồ uống	Có sẵn trong thực phẩm tự nhiên
Kết hợp với các chất dinh dưỡng khác	Không	Thường được kết hợp với vitamin, khoáng chất và chất xơ
Lượng tiêu thụ	Thường được tiêu thụ với số lượng lớn hơn	Thường được tiêu thụ với số lượng nhỏ hơn
Tác động đến sức khỏe	Có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính	Ít có khả năng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính

Chỉ với một lon nước ngọt 300ml là chúng ta đã nạp vào cơ thể 30 - 40g đường. Những lon nước này hoàn toàn không có chất dinh dưỡng gì ngoài đường, thậm chí khiến chúng ta nghiện. 
Vì sao tiêu thụ quá nhiều đường có hại cho sức khỏe?
Gánh nặng sức khoẻ có mối liên hệ mật thiết với đường. Nó cũng gây ra gánh nặng cho cá nhân và xã hội do tăng chi phí chăm sóc sức khỏe, giảm năng suất lao động do bệnh tật, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.  Có một số bằng chứng cho thấy tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý, bao gồm:
• Béo phì: Đường là một loại calo rỗng, có nghĩa là nó không cung cấp bất kỳ chất dinh dưỡng nào ngoài calo. Khi tiêu thụ nhiều đường, bạn có thể nạp nhiều calo hơn mức cần thiết, dẫn đến tăng cân và béo phì. Béo phì là một yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh lý khác, bao gồm tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch và một số loại ung thư.
•Tiểu đường loại 2: Tiểu đường loại 2 là một bệnh mãn tính trong đó cơ thể không thể sử dụng insulin một cách hiệu quả. Insulin là một loại hormone giúp cơ thể chuyển hóa đường thành năng lượng. Tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 bằng cách làm tăng lượng đường trong máu.
• Bệnh tim mạch: Bệnh tim mạch là một nhóm bệnh ảnh hưởng đến tim và mạch máu. Tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu, giảm lượng cholesterol tốt trong máu và làm tăng viêm.
• Một số loại ung thư: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư vú, ung thư đại trực tràng và ung thư tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, tiêu thụ nhiều đường cũng có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như:
• Sâu răng: Đường là thức ăn của vi khuẩn trong miệng, có thể dẫn đến sâu răng.
• Chứng ợ nóng: Đường có thể kích thích đường tiêu hóa, dẫn đến chứng ợ nóng.
• Chứng mất ngủ: Đường có thể làm tăng mức độ insulin trong máu, có thể dẫn đến khó ngủ. Tại Việt Nam, vấn đề sử dụng đồ uống có đường trong nhóm thiếu niên và vị thành niên đang ngày càng gia tăng và trở nên mất kiểm soát. Theo nhiều chuyên gia, nếu tình trạng này tiếp diễn, có thể dự đoán rằng, trong khoảng 5, 10 hoặc 15 năm tới, chúng ta sẽ đối mặt với một thế hệ thanh niên đối diện thừa cân và béo phì, đồng thời chịu gánh nặng của nhiều bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, tiểu đường, và các vấn đề sức khỏe liên quan. 
Hậu quả của tình trạng này không chỉ là gánh nặng bệnh tật cho cá nhân mà còn đặt ra thách thức lớn cho hệ thống y tế, khiến cho chi phí điều trị và chăm sóc sức khỏe trở nên nặng nề, gây áp lực cho cả xã hội.
Để giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến đường, bạn nên hạn chế tiêu thụ đường tự do.  Một số mẹo có thể kể đến như: 
• Đọc nhãn thực phẩm cẩn thận: Kiểm tra lượng đường tự do trong thực phẩm và đồ uống trước khi mua.
• Hạn chế ăn đồ ngọt: Tránh ăn bánh ngọt, kẹo, kem, nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, trà sữa,...
• Tự nấu ăn ở nhà: Khi tự nấu ăn, bạn có thể kiểm soát lượng đường thêm vào thực phẩm.
• Chọn đồ uống không đường: Thay vì uống nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, trà sữa,... hãy chọn nước lọc, trà không đường, cà phê không đường,...
Ngoài ra, bạn cũng nên ăn nhiều trái cây, rau củ và các loại thực phẩm lành mạnh khác.
Tiêu thụ đường quá mức sẽ dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng của con người. Do đó, hãy cùng nhau giảm lượng đường tiêu thụ trong bữa ăn hàng ngày nhé.