Cách chọn sữa và chế phẩm sữa cho phụ nữ có thai

Vai trò của dinh dưỡng với thai phụ và trẻ nhỏ
Theo Hướng dẫn quốc gia dinh dưỡng cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú của Bộ Y tế, chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho người mẹ không chỉ giúp cơ thể đáp ứng hoạt động sinh hoạt hàng ngày mà còn đáp ứng các thay đổi sinh lý trong quá trình mang thai như chuyển hóa, tích lũy mỡ, tăng cân và tăng khối lượng tử cung.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý khi mang thai còn giúp người mẹ có đủ dự trữ cần thiết để có đủ sữa sau sinh. Vì vậy, việc quan tâm tới khẩu phần ăn của mình lúc mang thai một cách khoa học và đạt được mức tăng cân phù hợp với tình trạng dinh dưỡng trước khi mang thai là rất quan trọng.
Nếu người mẹ thiếu năng lượng trường diễn từ trước khi mang thai và chế độ dinh dưỡng kém trong thời gian mang thai, sẽ dễ dẫn đến sinh ra những đứa trẻ nhẹ cân và suy dinh dưỡng.  Trong Hướng dẫn quốc gia dinh dưỡng cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú, Bộ Y tế cũng khuyến khích các nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như rau xanh, hoa quả, sữa, thịt, cá, trứng và các loại ngũ cốc. Ngoài ra, việc giảm thiểu sử dụng các loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe như đồ ăn nhanh, thức ăn chiên và các loại đồ uống có ga cũng là điều cần thiết.
Để khuyến nghị mức tăng cân phù hợp, cần xác định tình trạng dinh dưỡng của người mẹ trước khi có thai thông qua chỉ số khối cơ thể (BMI). Nếu BMI nằm trong khoảng bình thường (18,5-24,9), mức tăng cân của người mẹ nên đạt từ 10-12kg. 
Cụ thể:
• Trong quý I, người mẹ nên tăng khoảng 1kg. 
• Trong quý II, mức tăng cân được khuyến nghị là từ 4-5kg.
• Cuối cùng, trong quý III, người mẹ nên tăng khoảng 5-6kg.
- Nếu tình trạng dinh dưỡng của người mẹ trước khi mang thai không ở mức bình thường, việc khuyến nghị mức tăng cân sẽ khác nhau. Nếu người mẹ thiếu dinh dưỡng (BMI dưới 18,5), mức tăng cân nên được tăng lên khoảng 12-18kg. Ngược lại, nếu người mẹ bị thừa cân hoặc béo phì (BMI trên 25), mức tăng cân chỉ nên là từ 7-11kg.
- Nếu bà mẹ có tình trạng dinh dưỡng gầy (BMI <18,5), mức tăng cân nên đạt 25% cân nặng trước khi có thai. Trong khi đó, nếu bà mẹ có tình trạng dinh dưỡng thừa cân, béo phì (TC, BP) (BMI ≥25), mức tăng cân nên đạt 15% cân nặng trước khi có thai.
- Không chỉ vậy, cân nặng của bà mẹ trước khi có thai và sự tăng cân trong thai kỳ cũng ảnh hưởng rõ rệt đến cân nặng của trẻ sơ sinh. Bà mẹ có cân nặng trước khi có thai dưới 40 kg, cân nặng trước khi đẻ dưới 47kg và tăng cân trong khi có thai dưới 5 kg có nguy cơ đẻ con nhẹ cân < 2.500g. Nguyên tắc chọn sữa và sản phẩm từ sữa
Sữa và các chế phẩm từ sữa là những nguồn cung cấp dinh dưỡng vô cùng quan trọng cho bà mẹ trong thời kỳ mang thai và nuôi con bú. Chúng không chỉ cung cấp canxi, mà còn đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu khác, giúp cải thiện sức khỏe của bà mẹ và trẻ em.
Việc sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa hợp lý trong thời kỳ này có thể cải thiện khẩu phần canxi, giúp tăng tỷ số canxi/phospho trong khẩu phần, từ đó giúp hấp thu và chuyển hóa canxi tốt hơn. Điều này đặc biệt quan trọng vì canxi là một trong những chất dinh dưỡng quan trọng nhất cho sự phát triển xương của trẻ. Khi lựa chọn sữa và các chế phẩm từ sữa, bà mẹ cần xem kỹ nhãn mác để biết được thành phần dinh dưỡng của sản phẩm. Đặc biệt, cần lưu ý đến hàm lượng chất đạm, canxi và chất béo, lượng đường bổ sung… để lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất.
Lưu ý khi lựa chọn sữa cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú
Phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú có thể lựa chọn giữa sữa tươi và sữa bột để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt trong giai đoạn này. Trong thời kỳ này, nhu cầu về các chất dinh dưỡng tăng cao, vì vậy, khi chọn sản phẩm sữa, quan trọng phải xem xét hàm lượng canxi và các chất dinh dưỡng khác.  Sữa chua là một thực phẩm rất có lợi trong chế độ ăn hàng ngày của phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú. Đặc biệt trong thời kỳ mang thai, bà mẹ có thể gặp vấn đề về ăn uống do nghén và giảm ngon miệng. Sữa chua không chỉ là một nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng mà còn có các chủng vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa.
Phô mai có chứa nhiều chất dinh dưỡng trong một lượng nhỏ, giúp cho những bà mẹ bị nghén khi mang thai có thêm lựa chọn. Bà mẹ có thể tiêu thụ phô mai trực tiếp hoặc sử dụng nó để làm nhiều món ăn khác nhau, như phô mai chiên với trứng, cá hồi sốt phô mai, hoặc súp rau củ phô mai, để đa dạng hóa khẩu vị và cung cấp chất dinh dưỡng cho bà mẹ và thai nhi hoặc trẻ sơ sinh.