Cẩn thận với bánh trôi và bánh chay trong ngày Tết Hàn thực

Ý nghĩa của ngày Tết bánh trôi, bánh chay ở Việt Nam
Tết Hàn thực, hay còn gọi là Tết ăn đồ lạnh, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt Nam. Tết Hàn thực kéo dài trong 3 ngày, trong thời gian này, người Việt thường tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên và cúng dường bằng việc chuẩn bị bánh trôi, bánh chay. 
Tết Hàn thực mang ý nghĩa sâu sắc với người Việt. Việc dùng bánh trôi, bánh chay để cúng thể hiện cho văn hóa lúa nước. Cả hai loại bánh này đều được làm từ bột gạo nếp thơm, thành quả của lao động vất vả để dâng lên ông bà, tổ tiên. Đặc biệt, ở nhiều nơi, người dân còn làm bánh trôi, bánh chay để cúng thần hoàng. Tết Hàn thực của người Việt cũng mang ý nghĩa hướng về cội nguồn. Bánh trôi, bánh chay cũng là cách tưởng nhớ về "bọc trăm trứng" của Âu Cơ và Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con đi theo mẹ Âu Cơ lên đất liền để sinh sống. 
Trong khi đó, bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng, nở ra thành 50 người con đi theo cha Lạc Long Quân xuống biển. Chính vì thế, những chiếc bánh nhỏ có hình trong và màu trắng để trong giống trăm quả trứng.
Tết Hàn thực không chỉ là dịp để tưởng nhớ và cúng dường ông bà, tổ tiên mà còn là dịp để thể hiện lòng biết ơn đối với công lao của cha ông, cha mẹ. Đây cũng là dịp để mọi người sum họp bên gia đình, tận hưởng không khí ấm áp của ngày lễ.
Mâm cỗ cúng ngày Tết Hàn thực gồm những gì?
Ngày Tết Hàn thực là dịp lễ truyền thống quan trọng trong nền văn hóa Việt Nam, được người dân coi trọng và tỏ lòng thành kính. Mâm cỗ cúng ngày này gồm những món đặc trưng như bánh trôi và bánh chay, thể hiện sự tôn kính và tri ân đối với tổ tiên. Hai loại bánh này không chỉ mang giá trị ẩm thực mà còn chứa đựng ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
• Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp thơm, nặn thành viên nhỏ, ngoài trắng, trong nhân đường đỏ. Quá trình nấu bánh trôi cũng đòi hỏi sự khéo léo và tâm huyết, khi thả bánh vào nước sôi và vớt ra khi bánh nổi lên mặt nước vừa chín tới.  • Đối với bánh chay, nguyên liệu chính cũng là bột gạo nếp thơm, nhưng không có nhân và được nặn thành hình tròn dẹt. Khi ăn, người ta đổ nước đường lên trên bánh để tạo hương vị đặc trưng. Cả hai loại bánh này đều thể hiện sự tinh khiết, viên mãn và khát vọng về những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Trong mâm cỗ cúng Tết Hàn thực, số lượng bát bánh trôi và bánh chay thường là 3 hoặc 5, tùy thuộc vào phong tục của từng gia đình. Sự lựa chọn này cũng mang ý nghĩa tượng trưng cho may mắn, sung túc và an lành. 
Ngoài ra, mâm cỗ cúng còn được bày biện thêm hoa tươi, trầu cau và hương để tôn vinh tổ tiên. Một số gia đình còn bày thêm đĩa quả để mâm cúng trở nên đầy đặn và tươm tất hơn.
Giá trị dinh dưỡng của bánh trôi, bánh chay
Mỗi 100 gram gạo nếp chứa 74.9 gram glucid, 8.6 gram protid, 1.5 gram lipid, 14 gram nước, 0.6 gram xeluloza, 0.8 gram tro, 32mg canxi, 98mg photpho, 1.2mg sắt và một số vitamin như B1, B2, PP. Đây là những chất dinh dưỡng quan trọng giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể và duy trì sức khỏe của các cơ quan trong cơ thể.
Theo y học cổ truyền, gạo nếp có vị ngọt, tính ấm, vào được ba đường kinh tỳ, vị và phế; có công dụng bổ trung ích khí, kiện tỳ dưỡng vị, ích phế chỉ hãn. Ngoài ra, gạo nếp cũng được sử dụng để chữa các chứng hư lao, tiết tả do tỳ vị hư nhược, vị quản thống, tự hãn, đạo hãn và đa hãn, tiêu khát, huyễn vựng do huyết hư. Những tác dụng này đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền và vẫn được áp dụng trong điều trị các bệnh liên quan đến tiêu hóa và sức khỏe tổng thể.  Gạo nếp cũng là nguồn cung cấp chất bột chính trong khẩu phần bữa ăn của người Việt. Chất bột giúp duy trì sự ổn định của đường huyết và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Thiếu chất bột khi ăn có thể dẫn đến hạ đường huyết, mệt mỏi, chân tay bủn rủn, khó tập trung và cảm giác đói cồn cào. Do đó, việc bổ sung chất bột thông qua gạo nếp là rất quan trọng để duy trì sức khỏe và sự hoạt động hàng ngày.
Những ai không nên ăn nhiều bánh trôi, bánh chay?
Bánh trôi và bánh chay là những món ăn truyền thống được ưa chuộng vào dịp Tết Hàn thực. Tuy nhiên, không phải ai cũng nên ăn nhiều loại bánh này, đặc biệt là những người sau đây:
1. Người bị đái tháo đường: Bánh trôi và bánh chay chứa đường và các chất ngọt, do đó không phù hợp cho những người đang điều trị hoặc kiểm soát đái tháo đường. 
2. Người béo phì: Với những người thừa cân hoặc béo phì, việc ăn quá nhiều tinh bột không lành mạnh cho cơ thể. Bánh trôi, làm từ bột gạo, cũng không phải là một lựa chọn tốt cho những người muốn giảm cân hoặc duy trì cân nặng lý tưởng. 3. Người bị các vấn đề về tim mạch và dạ dày: Việc tiêu thụ quá nhiều bánh trôi có thể gây áp lực lên hệ tuần hoàn máu, đặc biệt là đối với những người có vấn đề về tim mạch. Ngoài ra, bánh trôi cũng có thể kích thích sự tiết acid dạ dày, gây ra khó chịu và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý của người mắc các vấn đề về dạ dày.
4. Người có hệ tiêu hóa kém: Với những người có hệ tiêu hóa yếu, việc ăn quá nhiều bánh trôi có thể gây ra các triệu chứng như nóng trong người, đầy bụng, ợ hơi. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày của họ.
Do đó, những người thuộc nhóm trên nên hạn chế hoặc tránh tiêu thụ quá nhiều bánh trôi và bánh chay trong dịp Tết Hàn thực để duy trì sức khỏe tốt nhất cho bản thân.