Những cảnh báo từ gan: 5 dấu hiệu không thể bỏ qua

Có những dấu hiệu mà gan đưa ra có thể là báo hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Và khi đó để cho lá gan nghỉ ngơi và hồi phục là quyết định thông minh để ngăn chặn các vấn đề lớn hơn.
Gan là cơ quan quan trọng nằm phía trên bên phải bụng, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống cơ thể. Chức năng chủ yếu của gan bao gồm việc thải độc, sản xuất mật, dự trữ năng lượng, đóng góp lớn vào quá trình duy trì sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, gan có thể bị tổn thương bởi một số chất và tình trạng bệnh, có thể dẫn đến sự hình thành sẹo trong cơ quan này. Khi mô sẹo tích tụ trong gan, nó có thể thay thế mô gan khỏe mạnh, đặt áp lực lớn lên chức năng của gan.
Dấu hiệu sớm cảnh báo gan đang có vấn đề
Ở giai đoạn đầu, tổn thương gan thường không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào. Khi các triệu chứng bắt đầu hiện diện, bao gồm:
• Đau hoặc sưng ở phần trên bên phải của bụng.
• Mất khả năng ăn ngon miệng.
• Giảm cân đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
• Cảm giác mệt mỏi không lường trước được.
• Tình trạng buồn nôn hoặc nôn mửa.
Quan trọng nhất là việc nhận biết sớm các dấu hiệu của tổn thương gan giúp chúng ta thực hiện các biện pháp ngay từ khi bắt đầu, nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe và ngăn chặn sự tiến triển của các vấn đề nguy hiểm. Những gì có thể gây tổn thương gan?
Rượu là yếu tố chủ yếu gây tổn thương gan. Khi tiêu thụ rượu một cách ổn định, các enzyme trong gan sẽ hoạt động để phân hủy rượu một cách hiệu quả. Nhưng khi uống quá mức, gan không thể xử lý rượu một cách nhanh chóng.
Rượu và các sản phẩm phụ của nó có khả năng gây tổn thương tế bào gan, làm cho gan trở nên viêm nhiễm. Ngoài ra, rượu cũng có thể ức chế quá trình phân hủy chất béo, dẫn đến sự tích tụ chất béo trong gan, gây ra tình trạng nhiễm mỡ gan.
Theo thông tin từ Hội Gan Mật Việt Nam, khi tiêu thụ rượu (cồn), quá trình chuyển hóa rượu trong cơ thể tạo ra các chất cực độc. Những chất này gây biến đổi trong quá trình chuyển hóa cục bộ tại gan, bao gồm quá trình tân tạo đường giảm sút (sử dụng acid amin để tạo glucose) và tăng tổng hợp acid béo, triglyceride, dẫn đến tăng mỡ máu. Điều này kích thích quá trình viêm và phá hủy tế bào gan.
Dần dần, các mô sẹo thay thế tế bào gan khỏe mạnh, gây xơ gan và suy giảm chức năng gan. Xơ gan được xem là giai đoạn cuối cùng của bệnh viêm gan do rượu. Nếu bị nhiễm virus viêm gan C và đồng thời tiêu thụ nhiều rượu, rủi ro phát triển xơ gan có thể tăng cao so với trường hợp không uống rượu.
Theo các nghiên cứu, viêm gan do rượu thường xảy ra ở những người tiêu thụ lượng rượu lớn trong một hoặc nhiều năm. Tuy nhiên, không chỉ những người nghiện rượu nặng, mà cả những người uống rượu lớn trong thời gian ngắn nhưng với lượng rượu đáng kể và liên tục cũng có thể gây ra viêm gan. Rượu không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến tổn thương gan. Các nguyên nhân tiềm ẩn khác có thể gây tổn thương gan bao gồm:
• Các tình trạng nhiễm trùng như viêm gan A, viêm gan B và viêm gan C.
• Bệnh tự miễn như viêm gan tự miễn và viêm đường mật nguyên phát.
• Tích tụ mỡ thừa trong gan không liên quan đến rượu (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu).
• Sử dụng một số loại thuốc hoặc chất bổ sung, bao gồm acetaminophen và một số loại kháng sinh.
• Bệnh di truyền như bệnh hemochromatosis và bệnh Wilson.
• Tiếp xúc với hóa chất công nghiệp.
• Mắc bệnh ung thư gan hoặc ung thư bắt đầu từ nơi khác và lan sang gan.
Phục hồi gan bằng cách nào?
Uống rượu có chừng mực hoặc không uống 
Việc tiêu thụ rượu quá mức có thể tạo áp lực lớn cho gan và gây tổn thương. Để gan nghỉ ngơi, quan trọng là tập trung vào việc uống rượu một cách vừa phải hoặc thậm chí là không uống. Việc tiêu thụ rượu vừa phải thường được định nghĩa là hai ly mỗi ngày đối với nam giới và một ly mỗi ngày đối với phụ nữ.
Gan nhiễm mỡ - một loại bệnh liên quan đến rượu, có thể được chữa lành bằng cách kiêng rượu trong khoảng 4 đến 6 tuần. Tuy nhiên, đối với một số người, thời gian kiêng khem này có thể kéo dài hơn hoặc thậm chí là lâu dài.
Việc lạm dụng rượu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương gan liên tục, cuối cùng có thể dẫn đến xơ gan. Khi gan đã bị xơ, nó không thể phục hồi được. Theo dõi thuốc và chất bổ sung 
Các loại thuốc và chất bổ sung có thể tăng thêm áp lực cho gan. Ví dụ Acetaminophen, thuốc chống viêm không steroid (như ibuprofen, aspirin), statin (thuốc điều trị cholesterol cao), cũng như các chất bổ sung như ma hoàng (ephedra)...Để giảm căng thẳng cho gan, hãy chỉ sử dụng những loại thuốc hoặc chỉ bổ sung này khi thực sự cần thiết.  Quản lý cân nặng 
Béo phì có thể tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, khiến chất béo dư thừa tích tụ trong gan và gây tổn thương cũng như viêm nhiễm. Để giảm nguy cơ mắc bệnh, quan trọng nhất là duy trì cân nặng ổn định, bao gồm việc duy trì hoạt động thể chất, duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và ăn khẩu phần có kích thước phù hợp. Tập trung vào chế độ ăn uống lành mạnh
Một phương pháp hữu ích để giúp gan được nghỉ ngơi là áp dụng một chế độ ăn uống thân thiện với gan:
• Bổ sung đủ chất xơ từ nguồn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả tươi.
• Lựa chọn nguồn protein nạc như hải sản, thịt gia cầm không da hoặc các loại đậu, thay vì các loại thịt giàu chất béo. • Giảm lượng thức ăn và đồ uống có nhiều đường, muối hoặc chất béo không lành mạnh.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, thay vào đó ưu tiên thực phẩm nguyên chất.
• Tránh ăn động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín.
• Uống đủ nước mỗi ngày.
Đối với những người có các loại bệnh gan cụ thể, cần điều chỉnh chế độ ăn uống theo hướng dẫn của bác sĩ.