Bí mật động trời về dầu thực vật mà nhiều bà nội trợ không biết

Mặc dù được quảng cáo như là một lựa chọn lành mạnh và an toàn, nhưng thực tế, dầu thực vật thường ẩn chứa nhiều nguy cơ cho sức khỏe mà nhiều bà nội trợ có thể chưa từng biết đến.
Dầu thực vật thay thế 100% mỡ động vật?
Dầu thực vật và mỡ động vật đều là những nguồn chất béo cung cấp năng lượng cho cơ thể, tuy nhiên, chúng có những ưu điểm và hạn chế riêng. 
• Dầu thực vật thường chứa nhiều axit béo chưa no và các loại vitamin như E, K, đồng thời không chứa cholesterol xấu, giúp hạ cholesterol xấu trong máu và có lợi cho sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa các bệnh cao huyết áp, mỡ máu, tiểu đường, béo phì. 
• Mỡ động vật thường chứa axit béo no và có thể tăng cholesterol xấu trong máu, gây ra nhiều bệnh như xơ vữa động mạch, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì. Tuy nhiên, mỡ động vật cũng giàu vitamin A, D quan trọng cho sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển của trẻ nhỏ và có thể cung cấp cholesterol tốt (HDL) giúp bảo vệ tế bào thần kinh và làm bền thành mao mạch. 
Do đó, việc lựa chọn sử dụng dầu thực vật hay mỡ động vật cần phải dựa trên nhu cầu và tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người. Dầu thực vật không an toàn nếu dùng không đúng cách
Dầu thực vật là một phần không thể thiếu trong bếp nhà, nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể mang lại những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe. Nhiệt độ sôi cao nhất (điểm bốc khói) của dầu thực vật khiến nó trở nên nguy hiểm khi sử dụng trong quá trình nấu nướng.
• Mỡ động vật với điểm sôi cao hơn ở nhiệt độ 400 độ C, trở thành lựa chọn an toàn hơn cho việc chiên rán, vì nó không dễ bị oxy hóa như dầu thực vật. Trong khi đó, khi dầu thực vật được đun nấu ở nhiệt độ cao, có nguy cơ oxy hóa và sản sinh ra các chất độc hại như aldehyde và lipid-peroxide. Aldehyde được biết đến là một chất gây ung thư, do đó việc sử dụng dầu thực vật một cách cẩn trọng là rất quan trọng. 
• Việc tái sử dụng dầu thừa từ lần nấu trước có thể dẫn đến quá trình oxy hóa axit béo tự do và giải phóng acrolein - một chất gây ung thư. Đồ ăn chiên đi chiên lại cũng có thể ngấm các chất có hại và dễ dàng đi vào cơ thể, gây ra rối loạn tiêu hóa và các vấn đề về tim mạch. • Một thói quen phổ biến khác là sử dụng một loại dầu ăn duy nhất do sở thích hoặc niềm tin vào những thông tin quảng cáo từ nhà sản xuất. Tuy nhiên, không có một loại dầu ăn nào hoàn hảo, ngay cả dầu ôliu được cho là tốt nhất. Mỗi loại dầu ăn có thành phần dinh dưỡng và đặc tính riêng biệt, có thể tác động có lợi hoặc không tốt đối với sức khỏe.
Do đó, việc tìm hiểu kỹ về các loại dầu ăn và thay đổi chúng phù hợp với gia đình là rất quan trọng. Đặc tính thành phần và phương pháp sản xuất cũng quyết định đến chất lượng của mỗi loại dầu ăn. Các bà nội trợ cần lưu ý những loại dầu ăn không nên sử dụng để bảo vệ sức khỏe của gia đình.
Những loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe
Dầu cọ 
Dầu cọ là một loại dầu thực vật có nồng độ chất béo bão hòa cao, được cho là có tác động tiêu cực đến mức cholesterol trong máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Thành phần dầu cọ thường được tìm thấy trong thực phẩm chế biến sẵn như bánh ngọt, vỏ bánh pizza hay bánh quy. 
Việc sử dụng dầu cọ trong thực phẩm có thể gây ra nhiều tác động xấu đối với sức khỏe tim mạch và nên được hạn chế trong chế biến thực phẩm.
Dầu ngô 
Dầu ngô là loại dầu thực vật khá phổ biến trong ngành ẩm thực, thường được các đầu bếp sử dụng khi chiên ngập dầu bởi nó có điểm bốc khói cao, khoảng 232 độ C, phù hợp chế biến ở nhiệt độ cao. 
Tuy nhiên, dầu ngô có tỷ lệ chất béo omega-6 trên omega-3 là 46:1, gây ra sự mất cân bằng rất lớn đối với 2 acid béo thiết yếu. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến viêm mạn tính - gốc rễ của các bệnh mạn tính như bệnh tim, béo phì, đái tháo đường, thậm chí là ung thư.  Dầu dừa 
Trong dầu dừa có chứa nhiều chất chống oxy hóa nên rất tốt cho tim mạch. Loại thực phẩm này cũng giúp cung cấp omega-3 và cholesterol tốt cũng giúp phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, giãn nở mạch máu, hạ huyết áp, giảm viêm. 
Việc sử dụng dầu dừa cũng cần phải được cân nhắc vì dầu dừa chứa cả chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa. Quá lạm dụng thực phẩm này có thể gây ra các tác động xấu với sức khỏe tim mạch, đặc biệt là với người đang có tiền sử mắc các bệnh về tim mạch.
Cách sử dụng dầu thực vật tốt nhất
Dầu thực vật là một phần quan trọng của chế độ ăn uống hàng ngày. Để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và an toàn sử dụng chất béo, việc sử dụng dầu thực vật đúng cách là rất quan trọng. Các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra những khuyến nghị cụ thể về cách sử dụng dầu thực vật tốt nhất theo từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe cụ thể.
• Đối với người lớn, việc kết hợp cả dầu thực vật và mỡ động vật trong chế biến thực phẩm hàng ngày là rất quan trọng. Lượng hợp lý không nên vượt quá 20 gram/người/ngày.
• Với trẻ em ở độ tuổi phát triển, các chuyên gia khuyến cáo nên ăn mỡ động vật là chính, với tỷ lệ mỡ động vật và dầu thực vật là 70/30. Điều này giúp tổng hợp vitamin D3, vitamin A và vitamin E, các dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ.
• Khi đến độ tuổi 35, nên ăn theo tỷ lệ mỡ động vật và dầu thực vật là 50/50 để duy trì sức khỏe và cân bằng dinh dưỡng. 
• Và từ 50 tuổi trở lên, việc ăn chất béo cần được hạn chế hơn, với tỷ lệ mỡ động vật và dầu thực vật là 30/70.
Trên kệ bếp gia đình cũng nên có 2 loại dầu ăn: một loại dầu ăn cooking chuyên dùng cho chiên rán và một loại dầu ăn có điểm bốc khói thấp chỉ dùng cho các món xào và ướp, trộn salad (chẳng hạn như dầu ôliu nguyên chất).  Để ngăn ngừa những chất độc hại từ dầu ăn, khi chiên rán cần khống chế nhiệt độ, không để vượt quá 150-180 độ C, nghĩa là không được để dầu bốc khói. Nếu dầu đã bốc khói đen thì phải bỏ đi, thay dầu mới. Bên cạnh đó, tuyệt đối không tái sử dụng dầu ăn cũ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Riêng với những người đang mắc các bệnh như béo phì, mỡ máu bất thường (triglycerid tăng, LDL tăng, HDL giảm), xơ vữa động mạch, thiểu năng động mạch vành, cao huyết áp, tiểu đường... thì không nên ăn mỡ động vật, mà chỉ nên sử dụng dầu thực vật, mỡ cá, cá cùng nhiều rau xanh, củ, quả để giữ cho cơ thể khỏe mạnh và hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến chất béo trong cơ thể.
Với những khuyến nghị cụ thể trên, việc sử dụng dầu thực vật tốt nhất sẽ giúp mọi người duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng dinh dưỡng, từ đó giúp cải thiện sức khỏe và phòng ngừa các bệnh liên quan đến chất béo trong cơ thể.