Vị thuốc long nhãn: Tác dụng và lưu ý khi dùng

Long nhãn – Vị thuốc quý
Long nhãn có nhiều tên gọi khác nhau như long nhục và nhãn nhục. Để bảo quản lâu dài và giữ nguyên vị ngọt ngon của phần thịt sau khi tách khỏi vỏ và hạt, người ta thường sấy khô cùi của quả nhãn, tạo ra sản phẩm được gọi là long nhãn.
Tùy thuộc vào quá trình sấy và nhiệt độ, long nhãn có thể có độ dày và mỏng khác nhau. Thường thì, nó có màu vàng hoặc nâu sẫm. Sau khi sấy khô, long nhãn không dẻo và không dính tay, nhưng vẫn giữ được đặc trưng vị ngọt và hương thơm nhẹ nhàng.
Việc sử dụng long nhãn để tăng hương vị cho các món ăn, chè, trà thảo dược và nhiều sản phẩm khác đã trở nên phổ biến. Ngoài việc là một phần quen thuộc trong đời sống hàng ngày, long nhãn cũng cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng và được coi là một loại vị thuốc tự nhiên có khả năng bảo vệ sức khỏe và điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Tác dụng của Long nhãn
Theo kiến thức y học hiện đại, long nhãn chứa nhiều thành phần dược lý quan trọng bao gồm glucose, flavoprotein, tanin, saponin, chất béo và nhiều dưỡng chất khác. Các thành phần này có tác dụng hết sức đa dạng và có thể giúp:
1. Chống lão hóa da và xương: Long nhãn chứa các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác động của các gốc tự do, từ đó giúp giảm thiểu quá trình lão hóa da. Ngoài ra, nó cũng được cho là có khả năng bảo vệ sức khỏe xương.
2. Ngăn ngừa các bệnh về mắt và giảm thị lực: Những chất chống oxy hóa có trong long nhãn có thể hỗ trợ bảo vệ sức khỏe mắt và giảm nguy cơ thị lực suy giảm, đặc biệt là liên quan đến lão hóa mắt.
3. Tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng tự nhiên: Long nhãn có khả năng thúc đẩy hệ miễn dịch, giúp tăng cường khả năng đối phó với các bệnh tật và bảo vệ sức khỏe tổng thể của cơ thể.
4. Thúc đẩy tuần hoàn máu: Các chất dược lý trong long nhãn có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu trong cơ thể, đảm bảo máu đến các cơ quan quan trọng một cách hiệu quả.
5. Tăng độ bền và đàn hồi của mạch máu: Long nhãn được cho là có khả năng làm tăng độ bền và đàn hồi của mạch máu, điều này có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và huyết áp cao. 6. Bồi bổ khí huyết: Long nhãn được sử dụng để bồi bổ năng lượng, tốt cho sức khỏe máu, và giúp điều trị các bệnh thiếu máu. Nó cũng có thể có lợi cho làn da, làm cho da trở nên mềm mịn và nhuận màu
7. An thần định chí: Long nhãn có khả năng an dưỡng tinh thần, giúp giảm lo âu và suy nghĩ quá mức, làm cho tâm trạng trở nên ổn định hơn.
8. Chữa trị trống ngực và hồi hộp tim loạn nhịp: Nó được sử dụng để giảm các triệu chứng như cảm giác trống ngực và hồi hộp do loạn nhịp tim, giúp điều hòa hoạt động tim mạch.
9. Trị các chứng bệnh chán ăn và ăn uống không tiêu: Long nhãn có thể giúp cải thiện sự thèm ăn và hấp thụ thức phẩm, giúp cơ thể tránh mệt mỏi do thiếu dinh dưỡng.
10. Chữa suy nhược thần kinh, trí nhớ kém, và chứng mất ngủ: Long nhãn có tác dụng làm dịu tình trạng suy nhược thần kinh, cải thiện trí nhớ yếu đuối và giúp giảm triệu chứng mất ngủ thường xuyên.
Bài thuốc Đông y sử dụng long nhãn
Trong Đông Y, long nhãn thường được sử dụng một mình hoặc kết hợp với nhiều loại dược liệu khác để tạo ra các bài thuốc chữa trị nhiều loại chứng bệnh khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ về các thang thuốc sử dụng long nhãn trong việc điều trị các tình trạng cụ thể:
1. Bài thuốc trị tỳ hư và tiêu chảy
Dùng sắc uống hàng ngày từ long nhãn kết hợp với Sinh khương. Thang thuốc này thường được sử dụng trong trường hợp tỳ (cơ quan tiêu hóa) bị hư suy, gây ra các triệu chứng như bụng đầy, khó tiêu và tiêu chảy.
2. Bài thuốc trị tâm phế và âm hư
Thường bao gồm Long nhãn, Kỷ tử, yến sào, nấu cùng với đường phèn vừa đủ. Loại thang thuốc này được sử dụng khi chức năng của phế (cơ quan hô hấp) yếu kém và cơ thể mất nhiệt độ âm. 3. Bài thuốc trị chứng suy nhược cơ thể: 
Chưng đường phèn được pha lên với long nhãn để tạo nước dùng hàng ngày. Loại thang thuốc này thường được sử dụng để giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và khắc phục tình trạng suy nhược.
4. Rượu thuốc long nhãn:
Long nhãn ngâm rượu trong khoảng 2-3 tháng, tạo ra một loại rượu thuốc. Loại này có tác dụng đặc biệt trong việc chữa trị suy nhược thần kinh và tăng cường sức khỏe sinh lý.
5. Cháo hạt dẻ kết hợp long nhãn
Cháo được nấu từ hạt dẻ bóc vỏ và long nhãn, thường được dùng cho những người thường xuyên hồi hộp, mắc các triệu chứng như nhịp tim bất thường, đau lưng và mỏi gối.
6. Chè dưỡng nhan: 
Chè này thường được nấu từ các thành phần như kỳ tử, long nhãn, hồng táo, nhựa đào, tuyết yến... được sử dụng để bảo vệ và cải thiện làn da, cung cấp dưỡng chất cho sức khỏe. 7. Trà hương liên ẩm:
Loại trà này giúp làm dịu tâm trạng và giảm căng thẳng. Thành phần bao gồm long nhãn, hương liên, chè búp và kim liên nhỏ, thường được sử dụng trong trường hợp thấp thủy và cảm giác mệt mỏi.
Những lưu ý khi sử dụng long nhãn
Khi sử dụng long nhãn, cần lưu ý về các đối tượng phù hợp với tính chất của loại thảo dược này. Do long nhãn có hàm lượng đường cao, nên không thích hợp cho những người mắc tiểu đường, thừa cân hoặc béo phì. 
Đặc biệt, trong trường hợp thai phụ ở giai đoạn 7 tháng đầu, khi có triệu chứng nóng trong cơ thể và hư âm hỏa, nên tránh tiêu thụ lượng lớn long nhãn để tránh nguy cơ ra huyết, đau bụng, hoặc động thai.
Nguyên tắc "Hư thì thực, bổ thì tả" là một quan điểm quan trọng trong Y Học Cổ Truyền. Mặc dù long nhãn mang nhiều lợi ích trong việc chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe, nhưng để đảm bảo hiệu quả tốt, người bệnh nên thăm khám và nhận tư vấn kỹ lưỡng từ bác sĩ chuyên môn trước khi sử dụng.