WHO cảnh báo: Hơn 50% dân số có nguy cơ mắc bệnh sởi

Theo bà Crowcroft, các trường hợp mắc bệnh sởi đang gia tăng ở hầu hết các khu vực trên thế giới, đặc biệt là do bỏ lỡ tiêm chủng trong thời gian xảy ra dịch COVID-19. Hệ thống y tế bị quá tải và tụt hậu trong việc tiêm chủng định kỳ cho các bệnh có thể phòng ngừa được, dẫn đến tình trạng nguy cơ bùng phát cao hoặc rất cao vào cuối năm nay.
Bà Crowcroft cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc ngăn ngừa bệnh sởi đối với trẻ em dưới 5 tuổi. Sởi là một loại vi-rút lây lan qua không khí rất cao và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ em. 
WHO đã chỉ ra rằng bệnh sởi có thể được ngăn ngừa bằng hai liều vắc xin và hơn 50 triệu ca tử vong đã được ngăn chặn kể từ năm 2000 nhờ vào việc tiêm chủng định kỳ.
Bà Crowcroft cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của cam kết từ phía chính phủ trong việc đối phó với vấn đề này. Cô lên tiếng cho rằng các chính phủ cần phải có những hành động quyết liệt và không được thiếu cam kết trước những vấn đề như khủng hoảng kinh tế và xung đột để bảo vệ sức khỏe của trẻ em.
Theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), số ca mắc bệnh sởi trong năm 2023 đã tăng lên đáng kể, đạt mức tăng 79% so với các năm trước, với hơn 300.000 trường hợp được ghi nhận. Tuy nhiên, con số này được cho là chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số người nhiễm thực tế do có thể có nhiều trường hợp không được báo cáo.
Các đợt bùng phát của bệnh sởi đã được báo cáo ở hầu hết tất cả các khu vực mà WHO quản lý, ngoại trừ châu Mỹ. Bà Crowcroft, một chuyên gia y tế của WHO, đã cảnh báo rằng những đợt bùng phát này có thể xảy ra ở bất kỳ đâu, không chỉ ở các khu vực đã được ghi nhận. Bà Crowcroft cũng nhận định rằng tỷ lệ tử vong do bệnh sởi cao hơn ở các nước nghèo là do hệ thống y tế yếu kém, thiếu nguồn lực và kiến thức để kiểm soát dịch bệnh. Đồng thời, bà cho biết rằng dịch bệnh và tử vong đồng thời là rủi ro đối với các nước thu nhập trung bình và cao. 
Bà Crowcroft cũng lưu ý rằng chúng ta đã chứng kiến nhiều đợt bùng phát bệnh sởi trên khắp thế giới và các nước có thu nhập trung bình thực sự bị ảnh hưởng nặng nề. Bà cũng lên tiếng lo ngại rằng diễn tiến dịch bệnh sởi trong năm nay có thể sẽ tương tự như năm 2019, khi mà bệnh sởi đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng và kinh tế.
1. Bệnh sởi là gì?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây ra và rất dễ lây lan qua các giọt hô hấp. Bệnh sởi có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não hoặc tử vong, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và những người bị suy giảm miễn dịch. 
Vi rút sởi lây lan nhanh chóng thông qua tiếp xúc trực tiếp với các giọt nước bắn ra từ mũi hoặc miệng của người nhiễm bệnh khi hoặc hắt hơi. Bệnh có thể lây lan từ 4 ngày trước khi phát ban đến 4 ngày sau khi phát ban xuất hiện. Điều này khiến việc kiểm soát sự lây lan của bệnh trở nên khó khăn. 
2. Dấu hiệu và triệu chứng
Bệnh sởi là một căn bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus sởi (Measles virus) và thường xuất hiện sau 10–14 ngày kể từ thời điểm tiếp xúc với virus. Triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh là phát ban, làm cho bệnh nhân dễ dàng được nhận biết. 
Ban đầu, các triệu chứng thường kéo dài từ 4–7 ngày và bao gồm chảy nước mũi, ho, mắt đỏ và chảy nước mắt, cùng với những đốm trắng nhỏ bên trong miệng.
Phát ban thường bắt đầu xuất hiện sau khoảng 7–18 ngày kể từ thời điểm tiếp xúc với virus, thường bắt đầu ở mặt và cổ trên. Ban đầu, phát ban lây lan nhanh chóng trong vòng 3 ngày, sau đó lan ra tay và chân. Thời gian phát ban thường kéo dài từ 5–6 ngày trước khi dần mờ đi.
Vi-rút sởi có khả năng lây lan rất cao qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi hoặc họng của người bệnh. Trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sởi, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế sớm và cách ly người bệnh là cực kỳ quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng.  3. Biến chứng do bệnh sởi
Các trường hợp tử vong do bệnh sởi thường phát sinh do các biến chứng liên quan đến căn bệnh này. Những biến chứng này có thể bao gồm:
• Mù lòa - một tình trạng gây suy yếu thị lực và thậm chí là mất thị lực hoàn toàn
• Viêm não cũng là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh sởi, gây ra sưng não và tổn thương não, đe dọa tính mạng của người bệnh.
• Tiêu chảy nặng và mất nước liên quan cũng là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi. Việc mất nước và dịch cơ thể có thể dẫn đến tình trạng suy giảm sức khỏe nhanh chóng và gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. 
• Nhiễm trùng tai cũng là một vấn đề phổ biến và nguy hiểm liên quan đến bệnh sởi, có thể gây ra viêm tai và các biến chứng nghiêm trọng khác.
• Các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng cũng thường xuyên được gắn liền với bệnh sởi. Viêm phổi là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh sởi, có thể dẫn đến tình trạng suy giảm sức khỏe nhanh chóng và gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. • Ở phụ nữ mang thai, vi rút sởi cũng có thể gây nguy hiểm cho cả người mẹ và thai nhi. Bệnh sởi có thể dẫn đến tình trạng sinh non hoặc thai nhi có dị tật bẩm sinh, gây ra nguy cơ sức khỏe và phát triển cho cả mẹ và thai nhi.
• Cân nặng khi sinh thấp cũng là một vấn đề phổ biến ở những phụ nữ mắc bệnh sởi khi mang thai. Bệnh sởi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi, dẫn đến tình trạng sinh non hoặc thai nhi có cân nặng khi sinh thấp, gây ra nguy cơ sức khỏe và phát triển cho cả mẹ và thai nhi.
Do đó, việc phòng ngừa và điều trị bệnh sởi là rất quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm liên quan đến căn bệnh này và giữ gìn sức khỏe cho cả cá nhân và cộng đồng.
4. Phòng bệnh sởi như thế nào?
Vắc xin sởi là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lây lan của bệnh sởi trong cộng đồng. Việc tiêm vắc xin sởi cho tất cả trẻ em là cực kỳ quan trọng và không thể bỏ qua. Vắc xin sởi không chỉ an toàn mà còn mang lại hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh, đồng thời cũng không tốn kém đáng kể. Để đảm bảo hiệu quả tối đa, trẻ em cần được tiêm hai liều vắc xin sởi:
• Liều đầu tiên thường được tiêm khi trẻ 9 tháng tuổi ở các quốc gia mà bệnh sởi phổ biến, và 12–15 tháng tuổi ở các quốc gia khác.
• Liều thứ hai nên được tiêm muộn hơn khi trẻ còn nhỏ, thường là lúc 15–18 tháng tuổi.
Ngoài ra, vắc xin sởi cũng có thể được kết hợp với vắc xin quai bị, rubella và/hoặc thủy đậu để tạo ra một lịch tiêm chủng hoàn chỉnh và hiệu quả hơn. Việc tiêm vắc xin sởi định kỳ, kết hợp với các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt ở các quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh cao là rất quan trọng để giảm tử vong do bệnh sởi trên toàn cầu.