Cảnh Báo Hội Chứng 'Mông Chết' - Nỗi Lo Cho Người Ngồi Lâu

Đây là hiện tượng xảy ra khi cơ mông – cụ thể là cơ mông lớn (gluteus maximus) – không được kích hoạt hoặc kích hoạt chậm, dẫn đến việc cơ mông trở nên yếu và dường như "quên" cách hoạt động. 
Nó dễ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là liên quan đến sức khỏe của các khớp, cột sống và cơ bắp.
Nguyên nhân và tác động của hội chứng "mông chết"
Ngồi lâu là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hội chứng "mông chết". Theo giải thích từ chuyên gia y học vật lý và phục hồi chức năng Jane Konidis tại Mayo Clinic, ngồi trong thời gian dài khiến các cơ ở hông bị gập lại, đồng thời các cơ mông bị "ngắt kết nối" và không được kích hoạt. 
Khi bạn đứng lên hoặc di chuyển sau nhiều giờ ngồi, các cơ mông yếu không thể đáp ứng kịp thời, dẫn đến các vấn đề như đau lưng dưới, căng cơ đầu gối, và nguy cơ cao hơn đối với những chấn thương như rách gân kheo.
Cơ mông lớn là một trong những cơ quan trọng nhất của cơ thể con người, chịu trách nhiệm cho việc ổn định hông, cột sống và giữ cân bằng cho cơ thể. Nếu cơ mông không hoạt động đúng cách, nó có thể gây ra sự bất cân bằng trong cơ thể, khiến các cơ và khớp khác phải làm việc quá tải.  Nó đặc biệt ảnh hưởng đến những người vận động viên hoặc những người có lối sống năng động như người chạy bộ, golfer hay người chơi tennis.
Theo Chris Kolba, nhà vật lý trị liệu tại Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio, việc ngồi liên tục trong khoảng thời gian dài không chỉ làm cho cơ mông yếu đi mà còn gây ra sự chậm trễ trong việc kích hoạt cơ khi chúng cần hoạt động.
Nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như đau đầu gối, đau lưng dưới, và thậm chí là chấn thương liên quan đến khớp.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng "mông chết"
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của hội chứng "mông chết" là cảm giác yếu ở vùng mông sau khi ngồi trong thời gian dài. Không giống như tình trạng tê chân tay khi dây thần kinh bị chèn ép, hội chứng này không gây ra cảm giác châm chích. 
Một số người có thể cảm thấy đau âm ỉ ở mông khi ngồi, nhưng triệu chứng thường rõ rệt hơn khi thực hiện các hoạt động mạnh như chạy bộ hoặc leo núi.
Cơ mông yếu có thể được phát hiện thông qua một số bài kiểm tra đơn giản. Ví dụ, khi bạn đứng trên một chân và dồn trọng lượng lên chân đó, bạn sẽ cảm nhận được mức độ căng của cơ mông. Nếu cơ mông của bạn yếu, bạn có thể phải siết chặt nhiều lần mới cảm nhận được sự căng cơ.  Một bài kiểm tra khác là bài tập "cầu mông" (glute bridge), nơi bạn nằm ngửa và nâng hông lên khỏi mặt đất. Khi thực hiện đúng, cơ mông sẽ cảm thấy nóng lên, nhưng nếu cơ mông không được kích hoạt, bạn sẽ cảm thấy căng ở gân kheo thay vì ở mông.
Cách phòng ngừa và điều trị hội chứng "mông chết"
Việc kích hoạt cơ mông thường xuyên là yếu tố quan trọng để phòng ngừa hội chứng này. Đối với những người phải ngồi làm việc liên tục trong thời gian dài, tiến sĩ Konidis khuyến nghị nên đặt báo thức để đứng dậy và di chuyển sau mỗi 30 đến 50 phút. 
Đơn giản nhất là đi lại vài vòng quanh phòng hoặc thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng như squat ngay tại chỗ.
Các bài tập như lên bụng (clamshells), nâng hông (hip thrusts), plank bên (side planks) và squat không yêu cầu dụng cụ và có thể thực hiện tại nhà. Những bài tập này giúp kích hoạt và tăng cường sức mạnh cho cơ mông, giúp tránh tình trạng yếu cơ do ngồi quá lâu.  Đối với những người thường xuyên chạy bộ hoặc tham gia các môn thể thao đòi hỏi sự vận động mạnh của cơ chân, cần chú ý đến tình trạng của cơ mông. Nếu không đảm bảo rằng cơ mông đang hoạt động tốt, bạn có nguy cơ gặp phải các chấn thương liên quan đến gân kheo, đầu gối và lưng dưới. 
Tiến sĩ Jordan Metzl từ Bệnh viện Phẫu thuật Đặc biệt ở New York City khuyên rằng, bên cạnh việc luyện tập các bài tập thể lực thông thường, nên thực hiện các bài tập đặc biệt để kích hoạt cơ mông ít nhất vài lần mỗi tuần.
Hội chứng "mông chết" và vai trò của việc duy trì thói quen lành mạnh
Mặc dù hội chứng "mông chết" không phải là một tình trạng nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng nó có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. 
Đặc biệt đối với những người có lối sống ít vận động, cần duy trì thói quen lành mạnh như đứng dậy thường xuyên, tập thể dục nhẹ nhàng và đặc biệt chú ý đến cơ mông. Một thói quen lành mạnh không chỉ giúp phòng ngừa hội chứng "mông chết" mà còn giúp cơ thể luôn ở trạng thái cân bằng, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp và cột sống. 
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đau lưng, đau đầu gối hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì tư thế đứng lâu, có thể đó là dấu hiệu cho thấy cơ mông của bạn đang yếu và cần được kích hoạt.
Nhận biết sớm và điều chỉnh thói quen vận động là yếu tố quan trọng để phòng ngừa và điều trị hội chứng này. Các bài tập tăng cường cơ mông, kết hợp với việc duy trì thói quen vận động thường xuyên, có thể giúp bạn duy trì sức khỏe cơ thể và tránh các chấn thương không mong muốn.