Hậu quả khôn lường của việc thiếu ngủ trường kỳ

Ngủ đủ giấc cũng quan trọng với sức khỏe như việc ăn uống lành mạnh và thường xuyên tập thể dục. Việc ngủ đủ giấc giúp cơ thể cân bằng các chức năng sinh học cần thiết, từ quá trình phục hồi, cân bằng sự trao đổi chất và lượng đường trong máu, tới việc tăng cường hệ miễn dịch và đào thải độc tố.
Trong khi ngủ, các ký ức của bạn sẽ được củng cố, cơ thể bước vào quá trình phục hồi, cân bằng sự trao đổi chất và lượng đường trong máu, tăng cường hệ miễn dịch và đào thải độc tố.
Giấc ngủ buổi tối sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động vào lúc thức của bạn. Ngủ đủ giấc giúp cải thiện trí nhớ, sự nhạy bén trong công việc và học tập, khả năng giao tiếp, dễ tập trung suy nghĩ và tinh thần thoải mái hơn.
Theo số liệu của Hiệp hội Chăm sóc giấc ngủ Hoa Kỳ:
Trẻ vừa lọt lòng (từ 0 – 3 tháng tuổi) nên ngủ từ 13 – 14 tiếng/ngày. 
Trẻ sơ sinh (từ 4 – 11 tháng tuổi) nên ngủ từ 12 – 15 tiếng/ngày. Trẻ mẫu giáo nên ngủ từ 11 – 13 tiếng/ngày. 
Trẻ em tuổi đi học (6 – 13 tuổi) nên ngủ từ 10 – 13 tiếng/ngày. 
Trẻ vị thành niên (13 – 17 tuổi) được khuyến cáo ngủ từ 8 – 10 tiếng/ngày. 
Thanh niên và những người trung niên (từ 26 – 64 tuổi) cần ngủ từ 7 – 9 tiếng/ngày. 
Người già (từ 64 tuổi trở lên) nên ngủ từ 7 – 8 tiếng/ngày để đảm bảo sức khỏe. Việc thiếu ngủ có thể gây ra các vấn đề về tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, cân nặng, huyết áp cao và giảm hiệu suất làm việc. Nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim cũng tăng lên do thiếu ngủ kéo dài.
Ngoài ra, thiếu ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của cơ thể. Khi không có giấc ngủ đủ, cơ thể sẽ không có đủ thời gian để phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch. Điều này làm cho cơ thể dễ bị nhiễm trùng và các bệnh lý khác.
Không chỉ vậy, thiếu ngủ còn làm suy giảm chức năng não bộ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra các vấn đề về trí nhớ, tập trung và quyết định. 
Một số tác hại tiềm ẩn của việc thiếu ngủ có thể kể đến như: 
Lo âu
Lo âu và tình trạng thiếu ngủ đang trở thành vấn đề đáng quan ngại trong xã hội hiện đại. Khi không có đủ giấc ngủ, cơ thể không thể loại bỏ được căng thẳng tích tụ từ cuộc sống hàng ngày, dẫn đến tình trạng lo âu, bồn chồn và ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tinh thần của con người.
Theo nghiên cứu, có mối liên quan rõ ràng giữa thiếu ngủ và tình trạng lo âu. Khi thiếu ngủ, cơ thể sẽ không sản xuất đủ hormone để giảm căng thẳng và duy trì tâm trạng ổn định, dẫn đến sự gia tăng của hormon Adrenalin trong cơ thể, gây ra tình trạng lo âu và căng thẳng. Tình trạng lo âu do thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe vật lý. Các triệu chứng như mệt mỏi, căng thẳng cơ bắp, suy giảm sức khỏe tổng thể cũng thường xuyên xuất hiện ở những người thiếu ngủ.
Để giải quyết vấn đề này, việc duy trì một chế độ ngủ hợp lý và đủ giấc là rất quan trọng. Ngoài ra, việc thực hiện các phương pháp thư giãn như yoga, thiền định, massage cũng có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu.
Việc thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt cũng có thể giúp cải thiện tình trạng lo âu do thiếu ngủ. Tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh, hạn chế sử dụng chất kích thích như cafein và nicotin cũng là những biện pháp hữu ích để giảm căng thẳng và lo âu.
Béo phì và tăng huyết áp
Một trong những tác động lớn nhất của thiếu ngủ là tăng nguy cơ béo phì và tăng huyết áp, có liên quan chặt chẽ đến sự thay đổi của các hormone trong cơ thể khi không có đủ giấc ngủ.
Khi thiếu ngủ, cơ thể sản xuất hormone ghrelin nhiều hơn. Hormone này gửi tín hiệu cho não bộ biết rằng cơ thể đang đói, dẫn đến cảm giác muốn ăn nhiều hơn. Đồng thời, hormone leptin - hormone giúp kiểm soát cảm giác no - lại giảm đi. Kết quả là cơ thể có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là các loại thức ăn chứa nhiều chất béo và đường.
Không chỉ ảnh hưởng đến cân nặng, thiếu ngủ còn gây mệt mỏi và làm giảm khả năng hoạt động thể chất của cơ thể, dẫn đến việc cơ thể tiêu hao ít năng lượng hơn và dễ tích tụ chất béo. Ngoài ra, sự mệt mỏi kéo dài cũng ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống tim mạch. Một trong những tác động tiêu cực của thiếu ngủ đối với sức khỏe tim mạch là tăng huyết áp. Khi cơ thể không có đủ giấc ngủ, hormon căng thẳng như cortisol tăng cao, gây ra sự căng thẳng cho hệ thống tim mạch. Ngoài ra, thiếu ngủ còn làm giảm khả năng của cơ thể kiểm soát huyết áp trong suốt ngày, dẫn đến nguy cơ tăng huyết áp ở mức bình thường.
Theo các nghiên cứu, người thiếu ngủ khoảng 5-6 giờ mỗi đêm có nguy cơ cao hơn tới 45% để phát triển tình trạng tăng huyết áp so với những người có giấc ngủ đủ giấc. Điều này làm tăng rủi ro mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.
Giảm chức năng miễn dịch
Thiếu ngủ là nguyên nhân dẫn đến viêm dai dẳng ở mức độ thấp, suy giảm miễn dịch. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi không có đủ giấc ngủ, cơ thể sẽ sản xuất một lượng hormone cortisol tăng cao, gây ra tình trạng viêm nhiễm ở cơ thể. Điều này dẫn đến sự suy giảm của hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể trở nên dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác.
Trong khi ngủ, cơ thể sản xuất các protein liên quan đến chức năng miễn dịch, hỗ trợ duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Cụ thể, các tế bào miễn dịch như lymphocytes và macrophages sẽ được kích hoạt và hoạt động mạnh mẽ hơn trong quá trình ngủ.  Trong quá trình ngủ, cơ thể cũng tăng sản xuất hormone cytokine - các chất dẫn truyền trong hệ thống miễn dịch, giúp phục hồi và chữa lành vết thương, chống lại nhiễm trùng. Sự gia tăng sản xuất cytokine trong quá trình ngủ không chỉ giúp cơ thể phục hồi sau một ngày làm việc mệt mỏi mà còn giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh tật một cách hiệu quả.
Đối với những người thiếu ngủ kéo dài, hệ thống miễn dịch sẽ trở nên suy giảm và không hoạt động hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như lây nhiễm nhanh chóng, tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch và cả ung thư.
Lão hóa da sớm
Khi thiếu ngủ, cơ thể không có đủ thời gian để phục hồi và tái tạo tế bào da. Đặc biệt, việc ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm sẽ dẫn đến tình trạng căng thẳng, stress, và sản xuất ra cortisol - một hormone gây ra tình trạng căng thẳng. 
Cortisol không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gây hại cho làn da bằng cách phá hủy collagen, làm mất tính đàn hồi và làm cho da trở nên khô ráp, mất sức sống.
Đặc biệt, các phụ nữ trẻ cũng không tránh khỏi tình trạng lão hóa da sớm nếu họ không có đủ giấc ngủ. Các vết nhăn, đặc biệt là các vết chân chim ở khóe mắt có thể xuất hiện sớm hơn so với tuổi thường xuất hiện.
Để ngăn chặn tình trạng lão hóa da sớm do thiếu ngủ, việc đi ngủ đúng giờ và có đủ giấc ngủ là rất quan trọng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng quá trình “tái sinh” của làn da diễn ra vào khoảng thời gian từ 22 giờ đến 2 giờ sáng. Do đó, việc đi ngủ trước 22 giờ sẽ giúp cơ thể có đủ thời gian để phục hồi và tái tạo tế bào da, từ đó giúp duy trì làn da trẻ trung và tươi sáng. Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, bạn cũng nên tuân thủ các nguyên tắc về lối sống và dinh dưỡng lành mạnh. Hạn chế uống rượu, cafe và các loại thức uống có chứa caffeine vào buổi tối, tránh ăn quá nhiều hoặc quá ít trước khi đi ngủ, tập thể dục đều đặn và giữ cho phòng ngủ luôn trong tình trạng thoáng đãng và yên tĩnh.
Nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp, sử dụng kem dưỡng ẩm, kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại từ môi trường. Ngoài ra, việc sử dụng các sản phẩm chứa các thành phần chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E… cũng có thể giúp bảo vệ da khỏi tác động của các gốc tự do và tăng cường quá trình tái tạo tế bào da.
Suy thận
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu ngủ kéo dài có thể tăng khả năng phát triển bệnh đái tháo đường, bệnh tim và béo phì, các yếu tố góp phần gây ra tổn thương ở thận, dẫn đến suy thận.
Hệ thống thận đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất độc hại và chất cặn từ cơ thể. Khi cơ thể thiếu ngủ, quá trình này sẽ bị ảnh hưởng và dẫn đến sự tích tụ của các chất độc hại trong cơ thể, gây ra tổn thương cho các tế bào thận.
Ngoài ra, thiếu ngủ cũng có thể gây suy giảm hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và nhiễm trùng đường tiết niệu. Viêm nhiễm và nhiễm trùng kéo dài có thể gây ra tổn thương và suy giảm chức năng của thận theo thời gian. Đối với những người có nguy cơ cao về bệnh thận như tiểu đường, huyết áp cao, béo phì, thiếu ngủ kéo dài càng tăng nguy cơ phát triển suy thận. Việc duy trì một chế độ ngủ đủ giấc và lành mạnh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của hệ thống thận.
Ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột
Dạ dày và ruột là nơi chứa hệ vi sinh vật phong phú, bao gồm hàng nghìn tỷ vi khuẩn có lợi. Những vi khuẩn này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của cơ thể, bằng cách tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn, hấp thụ dưỡng chất và duy trì hệ thống miễn dịch. Sự cân bằng của hệ vi sinh vật trong ruột rất quan trọng, và bất kỳ sự thay đổi nào đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Thiếu ngủ đã được chứng minh có liên quan đến việc giảm số lượng các vi khuẩn có lợi trong ruột. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi người ta thiếu ngủ, sự đa dạng của hệ vi sinh vật trong ruột giảm đi và có thể dẫn đến tình trạng thiếu cân bằng, khiến cho các loại vi khuẩn có hại có thể phát triển mạnh mẽ hơn. 
Nó có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm đầy hơi, khó tiêu, viêm dạ dày, buồn nôn và nhiều vấn đề khác liên quan đến hệ tiêu hóa.
Ngược lại, sức khỏe của đường ruột cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ. Các vấn đề như rối loạn tiêu hóa, viêm ruột, tiêu chảy, táo bón... đều có thể gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến khả năng ngủ ngon của người bệnh. Các vấn đề sức khỏe tâm lý như lo âu, căng thẳng cũng có thể gây ra rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Mắc các bệnh về mắt
Theo nghiên cứu, việc không ngủ đủ giấc có thể gây ra nhiều vấn đề về mắt. Trong đó, khô mắt là một trong những vấn đề phổ biến nhất. Khi không có đủ thời gian nghỉ ngơi, mắt không được cung cấp đủ lượng nước cần thiết, dẫn đến tình trạng khô mắt, ngứa hoặc đỏ mắt.  Mắt cũng có xu hướng trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng khi người bệnh không có đủ giấc ngủ. Ánh sáng mạnh có thể gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt. 
Theo thời gian, việc không ngủ đủ giấc có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn về mắt. Ví dụ, bệnh tăng nhãn áp là một trong những vấn đề mắt nghiêm trọng có thể xảy ra do thiếu ngủ.
Giảm ham muốn tình dục
Khi ham muốn tình dục giảm sút, nam giới có thể gặp phải nhiều vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể. Một trong những yếu tố quan trọng đối với sự tăng trưởng và duy trì ham muốn tình dục ở nam giới là hàm lượng testosterone trong cơ thể. Hàm lượng testosterone thấp có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục, mất cảm giác hưng phấn và ảnh hưởng đến khả năng cương cứng.
Một vấn đề khác mà nam giới có thể phải đối mặt khi hàm lượng testosterone thấp là nguy cơ ngưng thở khi ngủ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có hàm lượng testosterone thấp hơn có nguy cơ cao hơn bị ngưng thở khi ngủ, một tình trạng gây hại không chỉ đối với sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Để duy trì hàm lượng testosterone ổn định và giảm nguy cơ các vấn đề liên quan đến ham muốn tình dục, nam giới cần chú ý đến chất lượng giấc ngủ. Ngủ ít hơn 8 giờ mỗi ngày có thể dẫn đến sự suy giảm của hàm lượng testosterone, do đó, việc đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng là rất quan trọng.
Ngoài ra, việc duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm việc tập thể dục đều đặn, ăn uống cân đối và tránh stress cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì hàm lượng testosteron ổn định và ham muốn tình dục. 
Trong trường hợp nam giới gặp phải các vấn đề liên quan đến ham muốn tình dục do hàm lượng testosterone thấp, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế là rất quan trọng. Các phương pháp điều trị như điều chỉnh lối sống, sử dụng hormone hoặc các phương pháp điều trị khác có thể được áp dụng để giúp cải thiện tình trạng này.