Cách phân biệt thuốc thật – thuốc giả: Những dấu hiệu không thể bỏ qua

1. Vì sao cần học cách phân biệt thuốc thật – giả?
Hiện nay, thuốc giả, thuốc kém chất lượng đang len lỏi vào nhiều kênh phân phối, kể cả qua hiệu thuốc nhỏ lẻ, chợ đen hoặc các nền tảng online. Việc người tiêu dùng thiếu kiến thức phân biệt khiến tình trạng sử dụng thuốc giả ngày càng phổ biến, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và tính mạng.
Phân biệt thuốc thật – giả không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn là kỹ năng sống thiết yếu đối với mỗi người dân trong thời đại thật – giả lẫn lộn như hiện nay.
2. Cách nhận biết thuốc thật – thuốc giả qua bao bì
Bao bì thuốc thật:
- In sắc nét, rõ ràng, không lem mực.
- Có tên thuốc, hoạt chất, số đăng ký, số lô sản xuất, hạn dùng đầy đủ.
- Có mã vạch, mã QR, tem chống giả hoặc tem niêm phong của nhà sản xuất/phân phối.
- Bao bì đồng nhất giữa hộp – vỉ – tờ hướng dẫn sử dụng.
Bao bì thuốc giả:
- Hình ảnh mờ, sai chính tả, logo nhòe hoặc lệch màu.
- Thường không có tem chống giả hoặc dán tem giả.
- Không rõ nguồn gốc xuất xứ, ngày sản xuất và hạn dùng in mờ hoặc dễ tẩy xóa.
- Chất liệu bao bì kém, dễ bong tróc, méo mó. 3. Kiểm tra viên thuốc bằng cảm quan

Tiêu chí	Thuốc thật	Thuốc giả
Màu sắc	Đều màu, sáng, không có vết lạ	Loang lổ, không đồng nhất, dễ phai màu
Mùi	Có mùi thuốc đặc trưng hoặc không mùi	Mùi hôi, mốc, hóa chất, khó chịu
Kết cấu	Viên nén chắc, vỉ thuốc chắc chắn	Viên dễ vỡ, có cặn hoặc lớp bụi bất thường
Dấu hiệu lạ	Không bị nứt, không có đốm	Có vết rạn nứt, đốm đen, ẩm mốc

4. Cách kiểm tra tem chống giả – mã vạch sản phẩm
- Tem chống giả chính hãng thường có lớp phủ cào, QR code hoặc công nghệ phát quang khi chiếu tia UV.
- Mã vạch/mã QR có thể kiểm tra bằng app quét mã (VD: iCheck, Barcode Việt…). Nếu mã không hợp lệ hoặc không có thông tin, khả năng cao đó là thuốc giả.
- Số đăng ký thuốc có thể tra cứu trên website chính thức của Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế: https://dav.gov.vn
5. Mua thuốc ở đâu để an toàn?
- Để giảm nguy cơ mua phải thuốc giả, người tiêu dùng cần:
- Mua thuốc tại nhà thuốc đạt chuẩn GPP (thực hành tốt nhà thuốc), được cấp phép bởi Bộ Y tế.
- Tránh mua thuốc qua mạng xã hội, livestream, sàn thương mại điện tử không uy tín.
- Luôn yêu cầu xuất hóa đơn, giữ bao bì thuốc và tờ hướng dẫn sử dụng để đối chiếu khi cần.
- Thận trọng với thuốc rao bán giá rẻ bất thường. 6. Phát hiện thuốc giả thì xử lý ra sao?
- Không sử dụng nếu nghi ngờ thuốc là giả hoặc có dấu hiệu bất thường.
- Báo ngay cho Cục Quản lý Dược, Sở Y tế hoặc Cục Quản lý thị trường tại địa phương.
- Gửi mẫu thuốc và thông tin liên quan để kiểm nghiệm – điều tra.
Phân biệt thuốc thật – thuốc giả là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe và tính mạng. Mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, cẩn trọng khi sử dụng thuốc và trở thành “người tiêu dùng thông minh”, đặc biệt trong bối cảnh thuốc giả ngày càng tinh vi và nguy hiểm.