Những bí mật của cà độc dược từ y học dân gian

Cây cà độc dược thường mọc hoang trong tự nhiên, chủ yếu là ở vùng đồi núi hoặc rừng sâu. Cây có thân mập, lá to và có mùi thơm đặc trưng. Cây cà độc dược chứa nhiều hoạt chất có tác dụng chữa bệnh như kaloid, flavonoid, saponin, tannin và nhiều loại axit hữu cơ khác.
Trong Y học cổ truyền, cây cà độc dược được sử dụng để chữa trị nhiều bệnh như viêm gan, viêm phổi, viêm ruột, tiêu chảy, đau răng, đau bao tử và các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa. Ngoài ra, cây cũng được sử dụng để điều trị các bệnh về da như nổi mề đay, eczema và viêm da do nấm.
Có nhiều cách sử dụng cây cà độc dược để chữa bệnh trong Y học cổ truyền. Một số phương pháp thông dụng bao gồm sắc nước từ lá và thân cây, phơi khô rồi sắc uống, làm thuốc xoa bóp hoặc ngâm rượu…
Cà độc dược là gì?
Y học cổ truyền có khoảng 5000 loại cây thuốc khác nhau, trong đó không thể không nhắc đến cây cà độc dược. Cây cà độc dược được xem là một trong 50 vị thuốc cơ bản của Y học cổ truyền Trung Hoa và Y học cổ truyền Việt Nam. Ngoài ra, cà độc dược cũng được sử dụng trong y học ở nhiều quốc gia Châu Phi và Châu Á khác.
Tại Việt Nam, cây dược liệu tự nhiên này phân bố nhiều ở các tỉnh miền núi trung du phía Bắc và các tỉnh miền Trung. Hiện nay, cà độc dược được trồng trong các vùng dược liệu để khai thác làm vị thuốc. Cà độc dược được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như mạn đà la, cà diên, cà dược, sùa tùa theo các gọi của người Mông hay hìa kía piếu theo cách gọi của người Dao. Vị thuốc này có tên khoa học là Datura metel L. Tại Việt Nam, cà độc dược có 3 loại gồm: Cà độc dược hoa trắng, cà độc dược hoa tím, cà độc dược hoa lai trắng và tím.
Cà độc dược đã được sử dụng từ lâu trong Y học cổ truyền để điều trị một số bệnh như co giật, viêm mũi họng, hen suyễn và các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh. Tuy nhiên, việc sử dụng cà độc dược cũng phải tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dưới sự hướng dẫn của người chuyên môn để tránh các tác động phụ không mong muốn.
Cách dùng cây cà độc dược
Cà độc dược theo quan điểm của Đông y có vị cay, tính ôn và có tác dụng vào kinh phế. Vị thuốc này được sử dụng để chữa trị một số bệnh như ho do hen suyễn, giảm co bóp dạ dày ở bệnh viêm loét dạ dày, chống say nghén khi sử dụng các phương tiện giao thông như máy bay, tàu xe, giảm sưng viêm do mụn nhọt ngoài da, xoa bóp giảm đau xương khớp, đau thần kinh tọa, chữa bệnh viêm xoang và sâu răng.
Tuy nhiên, việc sử dụng cà độc dược cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô miệng, bí tiểu, sốt, co thắt, da khô đỏ, tim đập nhanh, co giật, ảo giác, mắt mờ, hôn mê... Tác dụng phụ này có thể phụ thuộc vào liều lượng sử dụng và cơ địa của mỗi người, do đó cần được chú ý khi sử dụng. Các bộ phận thường được sử dụng để chế biến thành thuốc từ cây cà độc dược là lá và hoa. Lá được thu hái khi cây sắp và đang ra hoa, còn hoa được thu hái vào mùa thu. Ngoài ra, một số bài thuốc cũng sử dụng thân cây và hạt cà độc dược.
Sau khi thu hái, các bộ phận của cây cà độc dược được phơi khô hoặc sấy nhẹ và bảo quản nơi khô ráo để sử dụng dần. Các bài thuốc dân gian từ cà độc dược chủ yếu là dạng sắc hoặc xông khói. Liều lượng sử dụng cần tuân theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe và vấn đề sức khỏe cụ thể của người bệnh.
Các bài thuốc dân gian từ cà độc dược
Bài thuốc từ cà độc dược đã được dân gian truyền miệng như một phương pháp chữa bệnh phổ biến trong việc giảm đau và cải thiện tình trạng sức khỏe. Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh phổ biến từ cà độc dược mà dân gian lưu truyền:
1. Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp:
   - Nguyên liệu: Cành, lá, hoa, rễ cây cà độc dược.
   - Cách làm: Rửa sạch nguyên liệu, cắt khúc, phơi khô rồi đem ngâm rượu. Rượu ngâm khoảng 10 ngày có thể dùng để xoa bóp lên vùng xương khớp bị đau. Xoa bóp hàng ngày, kiên trì và đều đặn sẽ giảm đau đáng kể.
2. Bài thuốc chữa đau thần kinh tọa:
   - Nguyên liệu: Lá cà độc dược.
   - Cách làm: Hơ lá cà độc dược trên lửa cho héo và nóng rồi đắp lên vùng bị đau nhức. Mỗi ngày đắp một lần, đắp liên tục trong ít nhất 1 tuần triệu chứng đau sẽ giảm.
3. Bài thuốc chữa ho, hen suyễn:
   - Nguyên liệu: Lá cà độc dược.
   - Cách làm: Thái nhỏ lá cà độc dược, phơi khô và cuộn lá đã khô vào giấy giống cuộn thuốc lá. Dùng thuốc để hút hàng ngày, mỗi ngày hút tối đa 1g lá khô. Nếu thấy có triệu chứng ngộ độc cần dừng ngay lập tức. 4. Bài thuốc trị mụn nhọt:
   - Nguyên liệu: Rượu cà độc dược.
   - Cách làm: Xoa rượu cà độc dược lên vết mụn sẽ giảm sưng đau nhanh chóng.
5. Bài thuốc chữa viêm xoang bằng cà độc dược:
   - Nguyên liệu: Lá cà độc dược.
   - Cách làm: Thái nhỏ lá cà độc dược rồi cho vào một vỏ lon sữa sạch. Đặt lon sữa lên bếp lửa, đun đến khi thấy khói bốc lên. Dùng một chiếc phễu, úp miệng phễu vào miệng lon sữa, đầu nhỏ của phễu cho lên mũi. Người bệnh hít khói bằng mũi và thở ra bằng miệng liên tục trong từ 3 - 6 phút. Mỗi ngày làm 2 lần, sau khoảng 1 tháng bệnh viêm xoang sẽ đỡ.
Việc sử dụng bài thuốc từ cà độc dược để chữa bệnh cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của người có kinh nghiệm hoặc chuyên gia y tế. Ngoài ra, việc sử dụng cà độc dược cũng cần tuân thủ các hướng dẫn an toàn và liều lượng để tránh tác động phụ không mong muốn.
Cà độc dược - Cẩn trọng trước khi sử dụng
Cà độc dược là một loại dược liệu có nguồn gốc từ thảo dược, tuy nhiên lại chứa thành phần độc tố, được xếp vào nhóm thuốc độc bảng A. Điều này đặt ra một cảnh báo quan trọng đối với việc sử dụng cà độc dược trong điều trị bệnh tật. Bất cứ ai sử dụng cà độc dược đều cần phải cân nhắc kỹ lưỡng và tuân thủ hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Cà độc dược có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, từ những triệu chứng nhẹ như khô miệng, tim đập nhanh, giãn đồng tử, da nóng đỏ cho đến những triệu chứng nghiêm trọng như mất trí nhớ, ảo giác, suy giảm thị lực, mê sảng, hôn mê và phấn khích quá mức.  Đặc biệt, người sử dụng cà độc dược cần phải cảnh giác với nguy cơ ngộ độc, đặc biệt là người có cơ địa nhạy cảm, thể trạng yếu hoặc dùng quá liều.
Khi bị ngộ độc cà độc dược, người bệnh cần được nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế cấp cứu kịp thời để được điều trị và giám sát chặt chẽ. Đồng thời, một số đối tượng nhất định không nên sử dụng cà độc dược bao gồm phụ nữ mang thai, bà mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ, trẻ em, người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, cao huyết áp và người đang bị các rối loạn tâm thần.
Cà độc dược cũng có thể tương tác với một số loại thuốc kháng cholinergic như scopolamine và atropine. Do đó, khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh không nên sử dụng cà độc dược dưới bất kỳ hình thức nào.
Tóm lại, việc sử dụng cà độc dược trong điều trị bệnh cần phải được tiếp cận và thực hiện một cách cẩn trọng và chính xác. Cần phải tìm hiểu kỹ về các tác dụng phụ và tương tác thuốc của cà độc dược trước khi quyết định sử dụng. Đồng thời, việc áp dụng các phương pháp chữa bệnh truyền thống và hiện đại cần phải được kết hợp một cách khoa học và có sự giám sát của chuyên gia y tế.