Làm Thế Nào Để Đo Huyết Áp Chính Xác Ngay Tại Nhà?

Huyết áp là áp lực của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu vào hệ tuần hoàn. Tăng huyết áp xảy ra khi áp lực này tăng cao hơn mức bình thường, được xác định khi chỉ số huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg. 
Đáng lo ngại là phần lớn trường hợp tăng huyết áp diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, chỉ được phát hiện qua việc đo huyết áp định kỳ hoặc trong các đợt khám sức khỏe.
Đo huyết áp đúng cách không chỉ giúp phát hiện kịp thời bệnh lý mà còn là biện pháp kiểm soát tình trạng sức khỏe đơn giản và hiệu quả. Việc đo huyết áp sai có thể dẫn đến kết quả không chính xác, làm người bệnh chủ quan hoặc lo lắng không cần thiết.
Để có được kết quả chính xác nhất khi đo huyết áp tại nhà, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
1. Chuẩn bị trước khi đo
• Nghỉ ngơi thư giãn: Trước khi đo huyết áp, cần ngồi nghỉ trong phòng yên tĩnh ít nhất 5-10 phút để cơ thể hoàn toàn thư giãn. Tránh các hoạt động căng thẳng hoặc nặng nhọc ngay trước khi đo.
• Tránh chất kích thích: Không uống cà phê, hút thuốc lá hay sử dụng bất kỳ loại chất kích thích nào (rượu, bia) trước khi đo ít nhất 2 giờ, vì những chất này có thể làm tăng tạm thời chỉ số huyết áp.
• Đi vệ sinh trước: Nếu có nhu cầu, hãy đi vệ sinh trước khi đo để tránh tác động không cần thiết đến kết quả đo. 2. Chọn tư thế đo chuẩn
• Ngồi ghế tựa, không bắt chéo chân: Đảm bảo lưng được tựa vững vào ghế, chân đặt thoải mái trên sàn và không bắt chéo.
• Tay đặt ngang mức tim: Đặt cánh tay duỗi thẳng trên mặt bàn, khuỷu tay nằm ngang với tim. Nếu cánh tay quá cao hoặc quá thấp so với tim, kết quả đo sẽ không chính xác.
• Thử các tư thế đo khác: Người cao tuổi hoặc bệnh nhân đái tháo đường nên đo huyết áp thêm ở tư thế đứng để phát hiện khả năng hạ huyết áp tư thế (một hiện tượng khi huyết áp giảm đột ngột khi đứng lên).
3. Cách quấn bao đo
• Kích thước bao đo phù hợp: Độ dài của bao đo phải ít nhất bằng 80% chu vi cánh tay, trong khi chiều rộng phải đạt khoảng 40% chu vi cánh tay để áp lực được phân bố đều.
• Vị trí đặt bao đo: Quấn băng đo xung quanh cánh tay, cách khuỷu tay khoảng 2 cm và đảm bảo độ chặt vừa đủ (không quá lỏng hoặc quá chặt). Đặt máy đo ở vị trí ngang tim.
• Tránh cử động và nói chuyện: Trong khi đo, nên giữ cơ thể yên và không nói chuyện, vì cử động và lời nói có thể làm thay đổi nhịp tim và gây sai lệch kết quả. 4. Thực hiện đo huyết áp nhiều lần
• Đo ít nhất hai lần: Mỗi lần đo cách nhau ít nhất 1-2 phút để tránh hiện tượng "hồi hộp" khi lần đầu tiên đo.
• Kiểm tra kết quả: Nếu kết quả giữa hai lần đo có sự chênh lệch trên 10 mmHg, nên đo lại sau khi nghỉ ngơi thêm 5 phút để có kết quả chính xác hơn.
• Ghi nhận kết quả: Giá trị huyết áp nên là trung bình của hai lần đo cuối cùng, và lưu lại kết quả theo đơn vị mmHg dưới dạng huyết áp tối đa/huyết áp tối thiểu (ví dụ: 126/82 mmHg). Tránh làm tròn kết quả vì có thể gây sai lệch trong quá trình theo dõi bệnh.
Những lưu ý quan trọng khác
• Đo vào cùng một thời điểm hàng ngày: Để có thể so sánh các kết quả đo với nhau, bạn nên duy trì đo vào cùng một thời điểm mỗi ngày, chẳng hạn buổi sáng trước khi ăn.
• Không nên đo quá nhiều lần: Đo huyết áp liên tục hoặc quá nhiều lần có thể gây căng thẳng và làm tăng huyết áp tạm thời. Tốt nhất là đo hai lần và ghi lại kết quả trung bình của hai lần đo đó.
• Báo cho bác sĩ các chỉ số bất thường: Nếu chỉ số huyết áp cao hoặc thấp bất thường, nên báo ngay cho bác sĩ để có hướng dẫn xử lý kịp thời. Việc đo và theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà giúp:
• Phát hiện sớm các bất thường: Việc kiểm tra thường xuyên sẽ giúp phát hiện tình trạng tăng huyết áp kịp thời để có các biện pháp điều trị thích hợp.
• Hỗ trợ theo dõi hiệu quả điều trị: Đối với người đang điều trị tăng huyết áp, kiểm soát thường xuyên giúp đánh giá hiệu quả của thuốc và các biện pháp can thiệp khác.
• Chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe: Người bệnh có thể chủ động thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe ngay khi phát hiện huyết áp bất thường, từ đó giảm nguy cơ các biến chứng tim mạch.
Nếu bạn có bất kỳ chỉ số huyết áp nào vượt ngưỡng 140/90 mmHg nhiều lần hoặc có triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, đau ngực hoặc khó thở, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn. Tự ý điều chỉnh liều thuốc khi thấy chỉ số thay đổi là điều không nên, vì việc này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Kết luận
Đo huyết áp đúng cách là một kỹ năng thiết yếu để bảo vệ sức khỏe tim mạch và phát hiện kịp thời tình trạng tăng huyết áp. Với các hướng dẫn trên, hy vọng bạn có thể tự tin hơn trong việc đo và kiểm soát huyết áp tại nhà. 
Tuy nhiên, để có những kết quả chính xác và được tư vấn chuyên sâu, bạn nên kết hợp đo huyết áp tại nhà với khám sức khỏe định kỳ, giúp phòng ngừa các nguy cơ sức khỏe một cách hiệu quả.