Mối đe dọa kháng kháng sinh: Thách thức đối với sức khỏe toàn cầu

Theo báo cáo mới nhất của WHO về kháng kháng sinh, số lượng thuốc kháng khuẩn trong quy trình điều trị đã tăng đáng kể từ 80 vào năm 2021 lên 97 vào năm 2023. Điều này cho thấy sự tăng cường nhu cầu cấp thiết về các cải tiến để điều trị các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và thay thế những tác nhân không hiệu quả do sử dụng rộng rãi và đã bị kháng.
AMR xảy ra khi vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng không còn đáp ứng với thuốc, gây ra tình trạng nguy cơ lây lan các bệnh nhiễm trùng khó điều trị, bệnh tật và tử vong. Nguyên nhân chính của AMR chủ yếu đến từ việc sử dụng sai và lạm dụng thuốc kháng sinh.
Từ ngày 1.7.2017 đến nay, đã có 13 loại kháng sinh mới được cấp phép lưu hành, tuy nhiên chỉ có 2 loại đại diện cho một nhóm hóa chất mới và có thể được coi là cải tiến. Nó cho thấy sự thách thức lớn trong việc khám phá các loại kháng sinh mới vừa hiệu quả chống lại vi khuẩn vừa an toàn cho con người.
Kháng kháng sinh không chỉ khiến việc điều trị các bệnh truyền nhiễm trở nên khó khăn, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao hơn, mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế khi đòi hỏi việc điều trị nâng cao, tốn kém hơn và kéo dài thời gian nằm viện.  Tại Việt Nam, ngành y tế đang triển khai Chiến lược quốc gia về phòng chống kháng thuốc giai đoạn 2023 - 2030, với tầm nhìn đến năm 2045. Theo chiến lược này, các bệnh viện sẽ thực hiện các giải pháp kiểm soát kê đơn, sử dụng thuốc an toàn và hợp lý, từ đó giúp giảm thiểu tình trạng lạm dụng thuốc và nguy cơ phát triển AMR.
Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề AMR một cách toàn diện, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ ngành y tế, khoa học công nghệ, giáo dục và cộng đồng. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức của người dân về việc sử dụng thuốc một cách hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lan truyền của AMR.
Trước thách thức ngày càng lớn của AMR, việc xây dựng và thực hiện các chiến lược hiệu quả là vô cùng cấp bách. Chỉ thông qua sự hợp tác chung của toàn bộ cộng đồng quốc tế, chúng ta mới có thể ngăn chặn và kiểm soát được tình trạng AMR, góp phần bảo vệ sức khỏe của con người và phát triển bền vững của xã hội.