Lưu ý dành cho người bị trào ngược dạ dày - thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GERD), hay còn được biết đến là bệnh viêm thực quản trào ngược, là một tình trạng bệnh lý xuất phát từ sự trào ngược dịch axit từ dạ dày lên thực quản, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Các biểu hiện thường gặp nhất bao gồm cả ợ nóng, ợ trớ, và viêm họng kéo dài.
Hiểu rõ về chế độ dinh dưỡng có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và giảm khả năng tái phát bệnh. Việc xây dựng một danh sách đồ nên ăn và không nên ăn là quan trọng, đồng thời, đối với những người có bệnh trào ngược dạ dày, thực phẩm nên được lựa chọn sao cho không tăng cường sự tiết axit dạ dày.
Biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày
Hiện tượng GERD ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, bao gồm giấc ngủ, thói quen ăn uống, và hoạt động thể chất.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản, và thậm chí là Barrett thực quản - một tình trạng tiền ung thư thực quản, cũng như tiềm ẩn nguy cơ cao về ung thư thực quản.
Một lượng nhỏ dịch axit trào lên có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp, gây ra các vấn đề như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, hoặc thậm chí là các tình trạng khác như mòn răng, viêm tai, và viêm tuyến giáp. 
Những triệu chứng như ho kéo dài, khò khè không phản ứng tích cực với các phương pháp điều trị thông thường cũng có thể xuất hiện ở những người mắc bệnh trào ngược. Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn hợp lý đối với những người mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản bao gồm các nguyên tắc sau:
1. Chia nhỏ bữa ăn: Tổ chức ăn thành các bữa nhỏ trong ngày, tránh ăn quá nhiều mỗi bữa, và giữ kích thước bữa ăn chính dưới 400ml.
2. Hạn chế đồ ăn lỏng và nước: Giảm lượng đồ ăn lỏng và không nên uống quá nhiều nước mỗi lần (dưới 200ml). Thay vào đó, nên uống nước giữa các bữa ăn và tránh uống nước ngay gần trước hoặc trong khi ăn.
3. Ăn chậm và nhai kỹ: Dành thời gian đủ cho mỗi bữa ăn, khoảng 20-30 phút, và nhai thực phẩm kỹ lưỡng để giảm áp lực lên dạ dày.
4. Hạn chế đồ ăn nhanh: Hạn chế các thói quen ăn vội, sử dụng ống hút khi uống, nhai kẹo cao su, và tránh đồ uống có gas, giúp giảm lượng khí bị nuốt vào đường tiêu hoá.
5. Chế biến thực phẩm: Ưu tiên việc sử dụng các phương pháp như luộc, hấp thay vì chiên, xào để giảm lượng dầu và tăng tính nhẹ nhàng của thực phẩm.
6. Dinh dưỡng hàng ngày: Bổ sung chất xơ từ rau, quả, duy trì cân nước đủ (khoảng 2 lít/ngày), hạn chế sử dụng gia vị mạnh, duy trì thói quen thể dục đều đặn. Ngủ chỉ sau khi ăn ít nhất 3 giờ.
7. Hoạt động sau bữa ăn: Thực hiện việc đi bộ nhẹ nhàng trong vòng 30 phút sau khi ăn có thể giúp quá trình tiêu hóa, tuy nhiên, cần tránh các hoạt động vận động cường độ cao như tập thể dục, chạy... ngay sau bữa ăn. Thực phẩm tốt cho người bị trào ngược dạ dày
Bánh mì và bột yến mạch
Bánh mì và bột yến mạch được xem xét là lựa chọn tốt cho người mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, có khả năng giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày và giúp hạn chế tổn thương đối với người bị bệnh này. Đạm dễ tiêu
Thịt thăn lợn, lưỡi lợn, tim lợn và thịt ngan là những nguồn đạm dễ tiêu hóa, có lợi cho những người mắc bệnh trào ngược dạ dày. Đạm từ những loại thực phẩm này có khả năng trung hòa axit và giảm thiểu các triệu chứng của bệnh. 
Tuy nhiên, nên hạn chế ăn nhiều thịt vịt và thịt gà, vì thịt vịt có tính lạnh, thịt gà có tính nóng, cả hai đều không tốt cho người mắc bệnh trào ngược dạ dày. Đậu đỗ
Thực phẩm thuộc họ đỗ được đánh giá cao về hàm lượng chất xơ và các amino axit, là lựa chọn lý tưởng cho những người mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản. 
Không phải tất cả các loại đậu đều có tác dụng chữa trị trào ngược dạ dày; ngược lại, một số loại đậu như đậu tương, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đen... chứa carbohydrat phức hợp có thể gây ra hiện tượng đầy hơi.
Trước khi tiêu thụ các loại đậu này, việc ngâm hạt đậu khô qua đêm để làm mềm hạt và tiêu thụ từng lượng nhỏ giúp cơ thể thích nghi dần. Sữa chua và các sản phẩm sữa
Sữa chua không chỉ giúp tăng cường quá trình tiêu hóa một cách nhanh chóng mà còn chứa men lợi khuẩn có lợi cho sức khỏe tiêu hóa. Người bị trào ngược dạ dày nên thường xuyên sử dụng sữa chua, tuy nhiên, không nên ăn khi đói để tránh kích thích quá mạnh dạ dày.
Sữa mặc dù giàu dinh dưỡng, nhưng không phải tất cả các loại sữa đều là lựa chọn thích hợp cho người mắc bệnh trào ngược dạ dày. Sữa bò nguyên chất có thể làm thư giãn cơ thắt thực quản dưới, từ đó có thể gây hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược.
Người mắc bệnh trào ngược nên ưu tiên sử dụng sữa dê hoặc sữa bò đã tách kem, còn được biết đến với tên gọi sữa gầy. Đây là những nguồn dinh dưỡng phong phú và dễ tiêu hóa. Thời điểm tốt nhất để uống sữa là sau khi ăn khoảng 2 giờ, và nên uống sữa ấm, tránh uống sữa quá nóng hoặc quá lạnh. Nghệ và mật ong
Nghệ và mật ong là những thành phần thực phẩm phổ biến được sử dụng trong các bữa ăn hàng ngày, không chỉ vì hương vị mà còn vì khả năng hỗ trợ trong việc điều trị cho người mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản một cách hiệu quả. Dưới đây là một số thực phẩm mà người bệnh trào ngược dạ dày thực quản nên kiêng ăn
Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Thực phẩm nhiều dầu mỡ khiến dạ dày khó tiêu hóa, gây trào ngược axit.
Một số loại thực phẩm nhiều dầu mỡ bao gồm: Thịt mỡ, da gà, da vịt, đồ chiên rán, Bánh ngọt, Bánh mì nướng
Thực phẩm cay nóng: thực phẩm cay nóng khiến dạ dày kích ứng, gây trào ngược axit. 
Một số loại thực phẩm cay nóng bao gồm: Ớt, Tỏi, Hành, Gừng, Muối ớt…
Thực phẩm có tính axit cao: Thực phẩm có tính axit cao, chẳng hạn như cam, chanh, bưởi, cà chua,... khiến dạ dày tiết nhiều axit, gây trào ngược axit. Một số loại thực phẩm có tính axit cao bao gồm: Trái cây họ cam quýt; Nước ép trái cây; Nước sốt cà chua; Dưa cải chua; Dưa muối… Thực phẩm có chứa caffeine: Caffeine khiến dạ dày tiết nhiều axit, gây trào ngược axit. Một số loại thực phẩm có chứa caffeine bao gồm: Cà phê, Trà, Coca-cola, Nước tăng lực
Thực phẩm có chứa rượu bia: Rượu bia khiến dạ dày kích ứng, gây trào ngược axit. Một số loại thực phẩm có chứa rượu bia bao gồm: Rượu vang, Bia, Rượu mạnh..
Thực phẩm nhiều đường, nhiều chất béo bão hòa: Những thực phẩm này sẽ khiến dạ dày khó tiêu hóa, gây trào ngược axit.
Thực phẩm chứa nhiều chất kích thích: Thực phẩm chứa nhiều chất kích thích, chẳng hạn như bạc hà, bạc hà,... có thể gây co thắt cơ thực quản, khiến axit trào ngược lên thực quản.
Người bệnh trào ngược dạ dày thực quản nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, mỗi bữa cách nhau khoảng 2-3 giờ. Hạn chế ăn tối muộn, tránh nằm ngay sau khi ăn. Không ăn quá no, không ăn quá nhanh.
Nếu các triệu chứng của bệnh không cải thiện sau khi thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.