Chị Em Cần Làm Gì Để Giảm “Khô Hạn” Sau Khi Sinh?

Khô hạn sau sinh là tình trạng mà âm đạo của phụ nữ trở nên thiếu độ ẩm và dễ bị khô rát sau quá trình sinh nở. Thông thường, estrogen giúp duy trì độ ẩm và pH ổn định của âm đạo bằng cách kích thích các tuyến trong cổ tử cung sản xuất chất bôi trơn tự nhiên. Sau sinh, sự thay đổi nội tiết tố có thể làm giảm sản xuất estrogen, dẫn đến sự giảm bớt dịch nhờn tự nhiên trong âm đạo.
Nguyên nhân nội tiết
Sự thay đổi Hormone Estrogen: Estrogen là hormone kích thích tình dục vì hoạt chất này có tác dụng thúc đẩy lưu lượng máu đến cơ quan sinh dục và tăng bôi trơn cho âm đạo. Trong thai kỳ, lượng hormone Estrogen và Progesterone được sản xuất nhiều hơn giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi.
Nồng độ hormone Estrogen và Progesterone sẽ trở lại bình thường sau 24h sau sinh, sự thay đổi đột ngột này khiến những mẹ bầu cảm thấy bị khô hạn sau sinh, tức ngực, đầy bụng, đau bụng dưới...
Cho con bú
Cho con bú sẽ kích thích tuyến yên tăng sản xuất hormone Prolactin, có tác dụng kích thích tuyến vú sản xuất ra sữa, nên bé bú càng nhiều sẽ giúp vú mẹ tiết ra nhiều sữa hơn. Tuy nhiên, khi cho con bú sẽ gây ức chế buồng trứng và làm suy giảm sản xuất hormone Estrogen.
Viêm tuyến giáp sau sinh
Viêm tuyến giáp sau sinh thường chỉ kéo dài trong khoảng 4 đến 6 tuần sau sinh. Bệnh lý này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vào quá trình sản xuất hoạt chất Thyroxine trong tuyến giáp, sau đó có thể dẫn đến suy giáp tạm thời, kéo theo khô âm đạo. Nguyên nhân khác
Vệ sinh âm đạo không đúng cách
Sử dụng các loại dung dịch vệ sinh âm đạo với thành phần chứa hóa chất, chất tạo mùi...hay vệ sinh không đúng cách, thụt rửa âm đạo quá sâu cũng là những nguyên nhân khiến môi trường âm đạo thay đổi gây khô âm đạo.
Căng thẳng, mệt mỏi, stress
Trải qua một cuộc sinh mổ vất vả kèm theo chăm sóc em bé sau sinh khiến nhiều bà mẹ cảm thấy mệt mỏi, stress và căng thẳng, từ đó dẫn đến tình trạng trầm cảm sau sinh. Ngoài ra, vấn đề lo lắng về ngoại hình sau sinh cũng khiến phụ nữ mất đi vẻ tự tin, không thoải mái trong chuyện vợ chồng, từ đó làm giảm hưng phấn và khô âm đạo.
Nhiễm khuẩn âm đạo: 
Trong thời gian mang thai, âm đạo dễ bị tổn thương bởi các tác nhân như vi khuẩn, nấm... dẫn đến viêm nhiễm, đây cũng là một nguyên nhân gây khô âm đạo thường gặp.
Tổn thương âm đạo: 
Những vết mổ ở bụng, vết khâu tầng sinh môn cũng có liên quan đến tình trạng khô âm đạo.
Hiểu rõ về các nguyên nhân gây khô hạn sau sinh sẽ giúp các bà mẹ có những biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả để khắc phục vấn đề này. Các loại thuốc giảm khô hạn sau sinh
Các loại thuốc này được chia thành hai loại chính: điều trị ngắn hạn và điều trị dài hạn.
Đối với điều trị ngắn hạn
Các loại kem dưỡng ẩm và gel bôi trơn âm đạo được sử dụng để giảm khô rát khi quan hệ tình dục. Điều này giúp làm giảm cảm giác khô khan và đau rát, tạo điều kiện thuận lợi cho quan hệ tình dục mà không gây ra cảm giác không thoải mái cho phụ nữ sau sinh.
Đối với điều trị dài hạn
Có nhiều phương pháp khác nhau được áp dụng để giúp khôi phục độ ẩm và đàn hồi của niêm mạc âm đạo. Một trong những phương pháp phổ biến nhất là liệu pháp Estrogen. Liệu pháp Estrogen tại chỗ cho phép Estrogen được giải phóng trực tiếp vào mô âm đạo thông qua sử dụng kem bôi âm đạo, thuốc đặt âm đạo, vòng đặt âm đạo. 
Estrogen giúp tái tạo niêm mạc âm đạo, tăng độ ẩm và độ đàn hồi, từ đó giảm khô hạn và kích ứng trong vùng kín.
Ngoài ra, liệu pháp Estrogen toàn thân cũng được sử dụng thông qua sử dụng miếng dán da, thuốc xịt, gel bôi lên da để Estrogen được giải phóng vào máu sau đó di chuyển đến cơ quan và mô. Phương pháp này thường được áp dụng cho những trường hợp cần điều trị toàn diện trong việc khôi phục hormone Estrogen trong cơ thể.
Ngoài ra, liệu pháp laser Estrogen cũng là một phương pháp mới mẻ và hiệu quả cho phụ nữ suy giảm hormone Estrogen tại thời điểm tiền mãn kinh và mãn kinh. Phương pháp này giúp cải thiện tình trạng khô hạn và kích ứng ở vùng kín một cách hiệu quả và an toàn.
Tất cả các loại thuốc giảm khô hạn sau sinh cần được sử dụng dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị. Lựa chọn loại thuốc phù hợp và cách sử dụng đúng cũng rất quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất trong điều trị tình trạng khô hạn sau sinh. Áp dụng bài tập Kegel
Bài tập Kegel là phương pháp thực hiện các động tác nhằm kích hoạt cơ xương nằm ở dưới vùng chậu, giữa 2 chân ở vùng thắt lưng. Bài tập này được thiết kế đặc biệt để cải thiện sức khỏe âm đạo và giúp giảm đau rát, khô rát khi quan hệ. 
Bài tập Kegel có thể giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường kích thích và khả năng bôi trơn âm đạo, từ đó giúp cải thiện tình trạng khô hạn.
Bài tập Kegel được sáng tạo bởi bác sĩ phụ khoa Arnold Kegel Henry vào năm 1948 và đã được chứng minh là hiệu quả trong cải thiện sức khỏe âm đạo của phụ nữ. Các bài tập Kegel có thể được thực hiện một cách đơn giản và thuận tiện tại nhà mà không cần thiết bị đặc biệt. Một số động tác Kegel phù hợp cho phụ nữ gồm:
Bài tập co cơ nhanh:
1. Động tác 1: Ngồi thẳng lưng và khoanh chân tròn. Tập trung vào co cơ sàn chậu.
2. Động tác 2: Siết chặt cơ sàn chậu trong vài giây, sau đó thả ra.
3. Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
Bài tập co cơ chậm:
1. Động tác 1: Ngồi thẳng lưng, khoanh chân.
2. Động tác 2: Siết chặt cơ sàn chậu trong thời gian 5 giây, sau đó thả lỏng cơ thể để thư giãn.
3. Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
Thực hiện đều đặn các bài tập Kegel sẽ giúp cải thiện sức khỏe âm đạo và giảm thiểu các vấn đề như đau rát, khô rát khi quan hệ. 
Chế độ ăn uống hợp lý
Để đảm bảo chế độ ăn uống hợp lý sau sinh, mẹ cần tăng cường ăn các thực phẩm giàu dưỡng chất sau:
Thực phẩm giàu Vitamin A: 
Khoai lang, cà rốt, cải xoăn, rau bina, dưa hấu, cà chua là những nguồn cung cấp vitamin A dồi dào. Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ sức khỏe của mắt, da và hệ miễn dịch.
Thực phẩm giàu Vitamin B: 
Súp lơ, rau xanh đậm, gan động vật, các loại cá, ngũ cốc, nấm là những nguồn cung cấp vitamin B đầy đủ. Vitamin B2 giúp cải thiện dịch nhờn trong âm đạo, trong khi Vitamin B5 và B6 giúp giảm stress và duy trì sức khỏe tốt.
Axit béo Omega-3: 
Cá béo và các loại hạt chứa axit béo Omega-3 là những nguồn dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và não bộ.
Thực phẩm giàu Vitamin C: 
Cam, chanh, bưởi, ổi là những loại trái cây giàu vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống oxi hóa. Thực phẩm có chứa Phytoestrogen: 
Mầm cỏ linh lăng, mầm đậu nành, các loại đậu, hoa quả là những nguồn cung cấp phytoestrogen giúp cân bằng hormone nữ và hỗ trợ sức khỏe phụ nữ sau sinh.
Ngoài ra, mẹ cũng có thể bổ sung chế độ ăn uống bằng việc uống các loại nước ép như nước ép lựu, trà xanh, nước ép cam để cung cấp thêm dưỡng chất cho cơ thể.
Đặc biệt, uống đủ nước từ 2 - 2,5 lít mỗi ngày để cải thiện làn da và nâng cao sức khỏe âm đạo. Da vùng kín dễ bị mất độ ẩm nếu không được chăm sóc đúng cách. Nếu cung cấp đủ nước, môi trường bên trong âm đạo sẽ cân bằng được độ ẩm và được bôi trơn tốt hơn.
Luôn có màn dạo đầu trước khi khi “yêu”
Ngoài sử dụng các chất bôi trơn âm đạo, cách tự nhiên nhất để tạo độ trơn và ẩm cho âm đạo trước khi quan hệ chính là nên có màn “dạo đầu” kĩ càng để kích thích âm đạo tiết các chất nhờn bôi trơn. 
Các chuyên gia đưa ra lời khuyên rằng kích thích tình dục hợp lý và đúng cách có thể cải thiện sức khỏe âm đạo, trong đó bao gồm cả tình trạng khô rát âm đạo, từ đó tạo nên một cuộc yêu trọn vẹn.
Tránh thụt rửa âm đạo
Thụt rửa âm đạo quá nhiều hoặc không đúng cách có thể gây cảm giác khó chịu, tạo mùi và ảnh hưởng đến môi trường âm đạo. Từ đó gây viêm nhiễm âm đạo, khô rát âm đạo và tổn thương thành niêm mạc âm đạo. 
Vì vậy, không nên thụt rửa âm đạo, chỉ nên vệ sinh nhẹ nhàng bằng dung dịch vệ sinh có thành phần kháng khuẩn như trầu không, nano bạc, bạc hà ... hoặc vệ sinh với nước ấm.
Sử dụng quần lót thoáng khí và chất liệu cotton
Chọn quần lót có chất liệu thoáng khí và cotton sẽ giúp hạn chế tạo ẩm và giữ cho vùng kín luôn khô ráo, giúp ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và giảm nguy cơ viêm nhiễm âm đạo.
Hạn chế sử dụng tinh dầu và sản phẩm hóa học
Sử dụng quá nhiều tinh dầu hoặc các sản phẩm hóa học có thể làm thay đổi cân bằng pH của âm đạo, gây kích ứng và viêm nhiễm. Do đó, hạn chế sử dụng các sản phẩm này và chọn lựa những sản phẩm tự nhiên, an toàn cho sức khỏe âm đạo.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Kiểm tra sức khỏe âm đạo định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe và điều trị kịp thời. Phụ nữ nên thường xuyên đi khám sức khỏe phụ khoa để duy trì sức khỏe âm đạo. Sự thay đổi về cơ thể và tâm sinh lý sau sinh là một vấn đề mà nhiều chị em phụ nữ phải đối mặt. Chia sẻ với chồng và những người thân yêu có vai trò quan trọng trong việc giúp phụ nữ vượt qua những khó khăn và tìm ra hướng giải quyết hợp lý.
Sau khi sinh, cơ thể của phụ nữ trải qua nhiều biến đổi về cả vật lý và tâm sinh lý. Cơ thể trở nên yếu đuối hơn sau quá trình mang thai và sinh nở, cũng như trong quá trình cho con bú. Những thay đổi này có thể gây ra sự khô hạn ở vùng kín, gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống tình dục của phụ nữ.
Ngoài ra, vấn đề tâm sinh lý cũng là một điểm đáng quan tâm. Cảm giác căng thẳng, lo lắng về việc chăm sóc con cái, sự tự ti về tình trạng cơ thể sau sinh, tất cả đều có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của phụ nữ. Nếu không được giải tỏa và xử lý kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng trầm cảm sau sinh.
Các chị em nên chia sẻ trực tiếp với chồng hoặc người thân yêu. Việc này không chỉ giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng mà còn tạo điều kiện để cả hai phía cùng nhau tìm ra hướng giải quyết hợp lý. Chồng hiểu và đồng cảm với tâm trạng của vợ sẽ giúp tạo ra môi trường gia đình ổn định và hạnh phúc hơn.
Nếu không có sự trao đổi và đồng cảm, phụ nữ rất dễ mắc phải trầm cảm sau sinh. Trầm cảm sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sau sinh và việc chăm sóc con cái. Nồng độ Estrogen sẽ giảm đi một cách nghiêm trọng, gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe và tâm lý của phụ nữ.
Do đó, chia sẻ với chồng khi bị khô hạn sau sinh không chỉ giúp giảm bớt căng thẳng mà còn là bước quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần và tình cảm trong gia đình.