Liệu các chị em đã thực sự hiểu về “Nang sinh lý buồng trứng”?

Nang sinh lý buồng trứng, hay còn được gọi là nang cơ năng buồng trứng (Functional Ovarian Cyst), là một loại nang lành tính xuất hiện và phát triển trên bề mặt buồng trứng trong và sau giai đoạn rụng trứng. 
Đây là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến của phụ nữ, tuy nhiên thông thường, nang sinh lý buồng trứng sẽ tự giải quyết sau 1 hoặc vài chu kỳ kinh. 
Theo các chuyên gia y tế, hiện nay nang sinh lý buồng trứng được chia thành 3 loại chính:
Nang bọc noãn:
Đây là loại nang có bản chất là một nang noãn đã trưởng thành, tuy nhiên lại không vỡ và trứng cũng không rụng mà vẫn tiếp tục phát triển. Kích thước của nang bọc noãn có thể lên đến 8cm và gây ra hiện tượng chậm kinh.
Nang hoàng thể: 
Khi hoàng thể tiếp tục phát triển bình thường sau khi phóng noãn, đôi khi sẽ tạo ra một loại nang có lớp vỏ mỏng chứa đầy dịch bên trong. Nang hoàng thể gây đau và đôi khi kèm theo tình trạng xuất huyết trong nang hoặc ngoài nang. Nang hoàng tuyến: 
Đây là loại nang sinh lý buồng trứng thường gặp ở phụ nữ bị thai trứng hoặc bệnh nhân ung thư nguyên bào nuôi.
Đa số trường hợp chỉ có nang sinh lý buồng trứng ở một bên, phải hoặc trái, và rất hiếm khi tồn tại nang sinh lý ở cả 2 bên buồng trứng. Theo các chuyên gia y tế, nang sinh lý buồng trứng có thể biến mất sau 2-3 tháng mà không cần can thiệp đặc biệt, trừ những trường hợp bị đau hoặc xuất huyết. 
Buồng trứng chứa các nang sinh lý, là nơi phát triển và giải phóng trứng để thụ tinh. Trong điều kiện bình thường, mỗi trứng trưởng thành sẽ hình thành một nang sinh lý. Nhưng nếu có sự cố xảy ra trong quá trình này, nang sinh lý buồng trứng có thể hình thành.
Một số nguyên nhân cụ thể gây ra sự hình thành nang sinh lý buồng trứng bao gồm:
Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mẹ, chị em gái bị nang sinh lý buồng trứng, nguy cơ mắc phải vấn đề này sẽ cao hơn so với những người không có tiền sử gia đình.
Tiền sử cá nhân: Những người từng mắc phải vấn đề này trong quá khứ có khả năng tái phát cao hơn so với những người không từng gặp phải.
Sử dụng Clomiphene: Thuốc Clomiphene (như Clomid hoặc Serophene) có tác dụng cản trở việc phóng noãn và khiến nội tiết tố rối loạn, từ đó gây ra sự hình thành nang sinh lý buồng trứng.
Sử dụng biện pháp tránh thai có Progestin liều thấp: Những phương pháp tránh thai như thuốc uống, vòng tránh thai hay que cấy tránh thai chứa Progestin liều thấp cũng gây ra sự rối loạn trong quá trình phát triển của nang sinh lý buồng trứng.
Nang sinh lý buồng trứng có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn kinh nguyệt, vô sinh và cả ung thư buồng trứng. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân hình thành và nhận biết các yếu tố nguy cơ rất quan trọng để ngăn chặn và điều trị vấn đề này kịp thời.
Triệu chứng của nang buồng trứng sinh lý 
Nang buồng trứng sinh lý thường được phát hiện tình cờ thông qua quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khi thăm khám các bệnh lý phụ khoa khác.
Những triệu chứng này bao gồm cảm giác đầy hoặc nặng ở vùng bụng dưới, đau tức vùng chậu, đau âm ỉ hoặc đau nhói ở vị trí tồn tại nang, chu kỳ kinh nguyệt thất thường và tăng số lần đi tiểu trong ngày. 
Đối với những trường hợp nang buồng trứng sinh lý kích thước lớn, triệu chứng có thể trở nên nặng nề hơn. Trong trường hợp nang buồng trứng sinh lý tăng kích thước, bị xoắn hoặc vỡ gây xuất huyết, người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng nguy hiểm và cần được can thiệp y tế kịp thời. 
Những triệu chứng này bao gồm đau ngột ngạt, dữ dội ở vùng bụng dưới hoặc vùng chậu, buồn nôn, nôn mửa dữ dội, chóng mặt, cảm giác yếu ớt và xuất huyết âm đạo bất thường.
Do đó, khi gặp bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến nang buồng trứng sinh lý, người phụ nữ cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Biến chứng nang sinh lý buồng trứng
Nang sinh lý buồng trứng là một tình trạng bản chất lành tính và ít gây nguy hiểm, tuy nhiên vẫn có một số biến chứng có thể xảy ra. Các biến chứng này bao gồm xoắn nang, vỡ nang, chèn ép các cơ quan xung quanh và ảnh hưởng đến quá trình mang thai.
Xoắn nang sinh lý buồng trứng xảy ra khi nang có cuống dài, khi di chuyển hoặc vận động mạnh, dẫn đến tắc mạch máu nuôi buồng trứng, gây đau đớn và nguy hiểm.
Vỡ nang sinh lý buồng trứng là một biến chứng nghiêm trọng, khi áp lực bên trong nang quá lớn có thể dẫn đến vỡ. Khi xảy ra vỡ nang, chị em sẽ trải qua cơn đau dữ dội, liên tục và có nguy cơ nhiễm trùng cao.  Chèn ép các cơ quan xung quanh tiểu khung cũng là một biến chứng nguy hiểm của nang sinh lý buồng trứng. Khi nang buồng trứng phát triển quá lớn, có thể chèn ép bàng quang gây tiểu buốt, tiểu khó; chèn ép trực tràng gây táo bón; chèn ép niệu quản gây ứ nước thận và nguy hiểm hơn là chèn ép tĩnh mạch chủ dưới sẽ dẫn đến hình thành tuần hoàn bàng hệ, phù chân và cổ trướng.
Trong trường hợp nang sinh lý buồng trứng tồn tại khi mang thai, kích thước quá lớn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như vỡ nang, chèn ép thai nhi, sảy thai, sinh non... 
Mặc dù nang sinh lý buồng trứng gây ảnh hưởng đến quá trình mang thai nhưng theo các chuyên gia, hầu hết các trường hợp lành tính và không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phái yếu. 
Với những trường hợp có nang sinh lý buồng trứng ở cả 2 bên, việc mang thai sẽ gặp khó khăn hơn và tỷ lệ mang thai cũng thấp hơn so với bình thường.
Đối với những trường hợp nang sinh lý buồng trứng tiến triển nang hóa và gây hậu quả nghiêm trọng, việc cắt bỏ toàn bộ 2 bên buồng trứng có thể là phương án duy nhất để đảm bảo. Mặc dù điều này sẽ khiến chị em mất đi khả năng sinh sản nhưng với sự tiến bộ của y học hiện nay và các phương pháp thụ tinh ống nghiệm, chị em vẫn còn khả năng mang thai.
Điều trị nang sinh lý buồng trứng
Theo các chuyên gia, nang sinh lý buồng trứng đa phần không cần điều trị vì chúng sẽ tự biến mất sau một vài chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, việc điều trị cần được xem xét và thực hiện dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị nội khoa nang sinh lý buồng trứng
Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân theo dõi quá trình phát triển của nang sinh lý buồng trứng trong khoảng 1-2 tháng. Sau thời gian đó, nếu kích thước không giảm và bắt đầu xuất hiện triệu chứng thì được bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại thuốc như sau:
- Thuốc giảm đau: Nhằm điều trị giảm các cơn đau do khối nang chèn ép các cơ quan xung quanh.
- Thuốc tránh thai: Nhằm ức chế quá trình rụng trứng, qua đó giảm nguy cơ hình thành nang sinh lý buồng trứng mới cũng như hạn chế sự gia tăng kích thước u nang cũ.
Lưu ý, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Phẫu thuật điều trị nang sinh lý buồng trứng
Những trường hợp nang sinh lý buồng trứng gây đau và không đáp ứng với điều trị nội khoa sẽ được bác sĩ cân nhắc phẫu thuật để cắt bỏ nang. Có hai phương pháp phẫu thuật chính được áp dụng:
- Phẫu thuật nội soi: 
Được tin dùng nhiều nhất trong phẫu thuật cắt nang sinh lý buồng trứng với ưu điểm ít gây đau, thời gian nằm viện ngắn và hồi phục nhanh. Phương pháp này được chỉ định cho những bệnh nhân có nang không quá to, không quá dính, không nghi ngờ ác tính.
- Phẫu thuật mổ hở: 
Được áp dụng đối với những trường hợp có yếu tố nguy cơ cao, kích thước nang sinh lý buồng trứng quá lớn và có hình dạng bất thường. Phương pháp này cho phép bác sĩ quan sát rõ khối u và xử trí kịp thời nếu là u ác. Tuy nhiên, phương pháp mổ hở có nhược điểm là cần thời gian hồi phục dài hơn và người bệnh cần nhập viện trước và sau khi phẫu thuật để thuận tiện cho việc theo dõi và kiểm tra.
Nang sinh lý buồng trứng là loại nang lành tính, ít gây triệu chứng và không quá nguy hiểm, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt. Nếu có triệu chứng của căn bệnh này, việc tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ các bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho bệnh nhân.
Trong quá trình điều trị, việc tuân thủ theo dõi của bác sĩ và thực hiện đúng chỉ định là rất quan trọng. Đồng thời, việc duy trì một lối sống lành mạnh và kiểm tra định kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tái phát của nang sinh lý buồng trứng.