Hướng Dẫn Dinh Dưỡng và Phòng Ngừa Còi Xương Cho Trẻ Em

Bệnh còi xương là một tình trạng y tế phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là ở những nước đang phát triển. Nhận biết sớm các triệu chứng bên ngoài của bệnh còi xương là rất quan trọng để có thể cung cấp điều trị kịp thời và hiệu quả. 
Dưới đây là một số biểu hiện mà bố mẹ cần chú ý để nhận biết trẻ em còi xương:
Trẻ em còi xương thường có da xanh xao do thiếu máu. Bụng bé có thể trở nên béo phì do suy dinh dưỡng.
Triệu chứng này xuất hiện ở cả các bé còi xương suy dinh dưỡng và bé còi xương thể bụ. Do cấu trúc xương yếu, trọng lực cơ thể dồn lên chân khiến cẳng chân và đùi hợp thành hình chữ O hoặc X.
Trẻ em còi xương có thể đóng thóp trước 24 tháng và nếu thóp trẻ rộng và chậm liền hơn bình thường, có thể bé bị còi xương.
Do cấu trúc xương yếu nên khi bị va chạm, trẻ dễ bị chấn thương trong xương.
Nếu trẻ vẫn chưa nhú chiếc răng sữa đầu tiên sau khi vượt qua tuổi 1, có thể bé đã bị còi xương.
Còi xương cũng liên quan đến khả năng vận động. Do xương bị yếu, trẻ khó lẫy, bò, tập đi.
Ngoài ra, trẻ bị còi xương còn có hiện tượng biến dạng xương sọ, lồng ngực bè ra, chiều cao chậm phát triển so với tiêu chuẩn. Ở trẻ còi xương thể bụ bẫm thường dư cân nhưng thấp hơn chiều cao tiêu chuẩn. Trẻ em còi xương nên ăn gì?
Trẻ em còi xương cần được chăm sóc đặc biệt để phát triển tốt hơn thông qua chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng. Cung cấp đủ Vitamin D, Canxi và Phốt pho là rất quan trọng để giúp trẻ phòng tránh và điều trị tình trạng còi xương.
1. Thực phẩm giàu Vitamin D
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ Canxi từ thực phẩm, giúp xương và răng phát triển mạnh mẽ. Các nguồn thực phẩm giàu Vitamin D bao gồm cá hồi, trứng và gan động vật. 
Tắm nắng đúng cách cũng là một cách để bổ sung Vitamin D từ tự nhiên.
2. Bổ sung Canxi
Canxi là một trong những vi chất quan trọng giúp cấu tạo hệ xương và răng. Sữa và các sản phẩm từ sữa, rau xanh, hạt hạnh nhân, hạt vừng, các loại cá và quả có chứa nhiều Canxi và nên được bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ. 3. Thực phẩm giàu Phốt pho
Phốt pho cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cấu tạo xương và răng. Đậu nành, hạt chia, nấm và ngũ cốc nguyên hạt là những nguồn thực phẩm giàu phốt pho mà bố mẹ có thể bổ sung vào chế độ ăn của trẻ.
Ngoài ra, tư vấn với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp và bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng khác cũng rất quan trọng để giúp trẻ phát triển toàn diện và ngăn ngừa tình trạng còi xương.
Với chế độ ăn uống đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, trẻ em sẽ có cơ hội phát triển tốt hơn và hạn chế tình trạng còi xương một cách hiệu quả.
Trẻ em còi xương nên kiêng gì?
Khi trẻ em mắc phải tình trạng còi xương, cần kiêng những loại thực phẩm có hại và tăng cường dinh dưỡng để giúp trẻ phục hồi và phát triển xương khỏe mạnh. Dưới đây là những loại thực phẩm cần kiêng khi trẻ em còi xương:
1. Thực phẩm nhiều đường hóa học hoặc chất béo bão hòa:
   Đường hóa học và chất béo bão hòa có thể gây ra hiện tượng mất Canxi trong xương. Ăn quá nhiều đường hóa học có thể làm tăng bài tiết Canxi qua nước tiểu và ức chế khả năng hấp thu Canxi ở ruột, dẫn đến yếu xương.
 Chất béo bão hòa cũng làm giảm khả năng hấp thu Canxi và tăng viêm, thúc đẩy sự phát triển của mỡ trong tủy xương, làm giảm mật độ xương.
   Các loại đồ ăn nhanh như hamburger, khoai tây chiên chứa nhiều chất béo bão hòa và đường không tốt cho sức khỏe xương. 
Nước ngọt có gas cũng chứa nhiều đường và các chất phụ gia không có lợi cho sức khỏe của trẻ, đặc biệt là xương.
2. Thực phẩm chứa nhiều muối:
   Nhiều trẻ em bị còi xương do hấp thu quá nhiều muối từ thực phẩm. Natri trong muối có thể làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương. Vi chất Natri trong muối cạnh tranh với Canxi trong quá trình tái hấp thu ở thận, dẫn đến việc thận bài tiết Canxi nhiều hơn. 
Bố mẹ cần hạn chế cho con ăn các thực phẩm nhiều muối, đặc biệt là snack. Khi nấu ăn hàng ngày, cần cân đối hàm lượng muối phù hợp với độ tuổi của trẻ và tránh nêm nếm quá nhiều muối, không cho trẻ ăn các loại hoa quả dầm muối, dưa muối, cà muối. 
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, giăm bông cũng chứa nhiều muối, bố mẹ cần loại khỏi khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. 3. Thực phẩm chứa nhiều acid oxalic và phytate:
   Acid oxalic và phytate có thể gây giảm khả năng hấp thu Canxi từ thức ăn và làm giảm mật độ xương. 
Acid oxalic có thể kết hợp với canxi trong thực phẩm tạo thành oxalat canxi không hòa tan, gây ra sỏi thận nếu hàm lượng chất này trong máu cao. 
Phytate liên kết với các khoáng chất như canxi, magiê, kẽm, sắt, làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất và gây giảm mật độ xương, loãng xương kéo dài và chậm tái tạo xương.
   Nhóm các chất này có nhiều trong rau bina, rau rền, rau muống, ngũ cốc chưa tinh chế. Bố mẹ cần thận trọng khi cho con ăn và hạn chế tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm này.
Phòng ngừa còi xương cho con
Bổ sung vitamin D từ tự nhiên:
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ canxi và phospho, hai dưỡng chất quan trọng giúp hình thành và duy trì sức khỏe của xương.
Để bổ sung vitamin D cho trẻ, bố mẹ nên cho trẻ tắm nắng vào buổi sáng sớm và chiều muộn. Ánh nắng buổi sáng và chiều tối chứa lượng vitamin D tốt nhất cho sức khỏe của trẻ. 
Cần tránh ánh nắng mạnh vào khoảng thời gian từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều để tránh tác động của tia UV.
Khuyến khích vận động thể chất hàng ngày:
Vận động thể chất hàng ngày không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện về sức khỏe mà còn giúp tăng cường sức mạnh cho cơ, xương và khớp. 
Bố mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vận động thể chất như chạy, nhảy, leo trèo, đạp xe, vận động tinh và vận động thô để giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất.
Xây dựng chế độ ăn cân bằng:
Chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng giúp trẻ nhận đủ dưỡng chất thiết yếu, bao gồm cả các dưỡng chất giúp hấp thu canxi và hỗ trợ hình thành xương. 
Bố mẹ cần đảm bảo rằng chế độ ăn uống của trẻ bao gồm đủ canxi, protein, vitamin D và các khoáng chất quan trọng khác.
Đi khám dinh dưỡng định kỳ:
Đưa trẻ đi khám dinh dưỡng định kỳ giúp theo dõi sự phát triển hệ xương và thể chất của trẻ. Bác sĩ dinh dưỡng sẽ đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ và đưa ra các khuyến nghị phù hợp để giúp trẻ phát triển toàn diện về sức khỏe. Bổ sung Canxi và Phốt pho tự nhiên cho trẻ:
Canxi và phospho là hai khoáng chất quan trọng giúp hình thành và duy trì sức khỏe của xương. Bố mẹ cần bổ sung canxi và phospho từ các nguồn thực phẩm tự nhiên như sữa, sữa chua, phô mai, cá hồi, hạt giống lanh, hạt óc chó, rau cải xanh, hải sản.
Tránh các nhóm chất làm giảm mật độ xương:
Ngoài việc bổ sung các dưỡng chất tốt cho xương, bố mẹ cũng cần chú ý đến việc tránh các nhóm chất có thể làm giảm mật độ xương như caffeine, rượu, thuốc lá. Các chất này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương của trẻ.
Tóm lại, phòng ngừa bệnh còi xương ở trẻ em không chỉ dựa vào chế độ ăn uống mà còn bao gồm nhiều yếu tố khác như bổ sung vitamin D từ tự nhiên, khuyến khích vận động thể chất hàng ngày, xây dựng chế độ ăn cân bằng và đi khám dinh dưỡng định kỳ. 
Bố mẹ cần chú ý đến những điều này để giúp trẻ phát triển toàn diện về sức khỏe và phòng ngừa bệnh còi xương hiệu quả.