Những mốc khám thai quan trọng bà bầu cần nhớ

Việc này sẽ giúp phát hiện kịp thời các bất thường trong thai kỳ và đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. Điều này không chỉ giúp bà mẹ yên tâm hơn mà còn giúp thai nhi có một sự phát triển tốt nhất, từ đó giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến sức khỏe của 2 mẹ con.
Khám thai lần đầu tiên: Lần khám thai đầu tiên thường sau trễ kinh 2-3 tuần
Trong buổi khám này, bác sĩ sẽ thực hiện một số đánh giá để đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng và chiều cao của mẹ để tính chỉ số BMI. Chỉ số này được sử dụng để đánh giá tình trạng thừa cân hoặc béo phì của mẹ. Nếu có bất thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách kiểm soát cân nặng khi mang thai để hạn chế biến chứng có thể xảy ra.
- Tiếp theo, bác sĩ sẽ kiểm tra mạch, huyết áp và tim phổi của mẹ để đánh giá tình trạng sức khỏe nội, ngoại khoa. Đây là những thông tin quan trọng để đảm bảo mẹ và thai nhi đang ở trong tình trạng khỏe mạnh.
- Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm để xác định vị trí túi thai, tuổi thai và tình trạng thai. Việc này giúp phát hiện sớm các bất thường như thai ngoài tử cung, thai trứng, đa thai, dọa sẩy, thai lưu…; từ đó giúp bác sĩ có kế hoạch chăm sóc và điều trị phù hợp.
- Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ tính tuổi thai và ngày dự sinh. Đây là thông tin quan trọng để theo dõi quá trình phát triển của thai nhi.
Cuối cùng, bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra một số bệnh như: Viêm gan siêu vi B, Giang mai, HIV/AIDS, Rubella…(với trường hợp tiền sử sảy thai liên tiếp xét nghiệm thêm CMV, Toxoplasma) và xét nghiệm: Công thức máu, nhóm máu, yếu tố Rhesus, tổng phân tích nước tiểu. Việc này giúp bác sĩ có thông tin chính xác về tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Tại buổi khám thai này, bác sĩ cũng sẽ tư vấn cho thai phụ về cách bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết khi mang thai. Ngoài ra, bác sĩ sẽ dặn dò các loại thuốc và thực phẩm cần tránh trong thai kỳ để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi. Lần khám thai thứ 2: từ 11 – 13 tuần 6 ngày
Khi đến lần khám thai thứ 2, bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra và xét nghiệm để đánh giá sức khỏe của mẹ và tình trạng phát triển của thai nhi. 
- Đầu tiên là kiểm tra cân nặng, huyết áp và xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu với 10 thông số khác nhau.
- Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm để đo độ mờ da gáy, đo chỉ số xung (PI) động mạch tử cung và kiểm tra các bất thường có thể phát hiện ở tuổi thai này như thai vô sọ, thoát vị rốn hay bang quang lớn.
- Ngoài ra, xét nghiệm Double test cũng sẽ được thực hiện để sàng lọc lệch bội nhiễm như Hội chứng Down (Trisomy 21), Hội chứng Edwards (Trisomy 18) và Hội chứng Patau (Trisomy 13). 
Đối với trường hợp có nguy cơ cao, bác sĩ sẽ tư vấn xét nghiệm NIPT (xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn) hoặc sinh thiết gai nhau. Xét nghiệm NIPT có ưu điểm vượt trội là không xâm lấn, hoàn toàn không gây hại cho thai và có thể thực hiện sớm từ tuần thứ 8 trở đi.
- Cuối cùng, xét nghiệm máu PIGF cũng sẽ được thực hiện để đánh giá nguy cơ Tiền sản giật. Tất cả các xét nghiệm và kiểm tra này đều giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi, từ đó đưa ra các quyết định phù hợp để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai trong quá trình mang thai.
Lần khám thai thứ 3: từ 14 – 22 tuần
- Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng và đo huyết áp của bà mẹ. Việc này giúp đánh giá tình trạng sức khỏe chung của mẹ và phát hiện sớm những vấn đề liên quan đến huyết áp cao hoặc thiếu máu.
- Tiếp theo, bác sĩ sẽ đo bề cao tử cung của mẹ để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Khi bề cao tử cung tăng lên, điều này cho thấy thai nhi đang phát triển đúng chuẩn và phát triển tốt.
- Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ yêu cầu mẹ phải thực hiện xét nghiệm nước tiểu để phát hiện sớm các vấn đề về thận hoặc tiểu đường.
- Nếu bà mẹ chưa được thực hiện sàng lọc lệch bội nhiễm sắc thể trong 3 tháng đầu thai kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện Triple test – một xét nghiệm giúp phát hiện các vấn đề liên quan đến sự phát triển của thai nhi. Xét nghiệm này được thực hiện từ tuổi thai 15-18 tuần.
- Bên cạnh đó, khám hội chẩn tiền sản cho thai phụ được khuyến cáo cho những trường hợp có kết quả sàng lọc thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc siêu âm thai có phát hiện bất thường. Qua khám hội chẩn, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp để bảo vệ sức khỏe của cả hai.
- Trong quá trình khám thai thứ ba, các bác sĩ cũng sẽ phát hiện các bất thường của mẹ như hở eo tử cung, tiền sản giật, dọa sẩy thai to hoặc dọa sanh non. Dựa vào tiền căn, lâm sàng và siêu âm, các bác sĩ sẽ đưa ra những giải pháp điều trị phù hợp để bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Cuối cùng, trong lần khám thai thứ ba này, bà mẹ cũng sẽ được tiêm vắc-xin uốn ván VAT mũi đầu tiên. Việc tiêm vắc-xin này giúp tăng cường hệ miễn dịch của mẹ và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cho cả mẹ và thai nhi. Lần khám thai thứ 4: từ 22 – 28 tuần
Để đảm bảo sự an toàn và chất lượng của quá trình khám, các bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra và xét nghiệm như sau:
- Kiểm tra cân nặng và đo huyết áp: Đây là hai thông số cơ bản để đánh giá sức khỏe của mẹ trong quá trình mang thai. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào của tình trạng tiền sản giật hoặc tăng huyết áp, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm và điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Đo bề cao tử cung và nghe tim thai: Đây là các xét nghiệm để theo dõi sự phát triển của thai nhi và đảm bảo rằng thai nhi đang phát triển bình thường. Bác sĩ sẽ nghe tim thai để kiểm tra tình trạng tim mạch của thai nhi.
- Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề về thận hoặc đường tiết niệu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Siêu âm hình thái học thai nhi (siêu âm 4D): Siêu âm hình thái học thai nhi là một phương pháp chẩn đoán không xâm lấn để xem xét các bộ phận của thai nhi. Trong lần khám thai thứ 4, siêu âm 4D được sử dụng để tầm soát các bất thường về tim, chân tay, bụng, xương, não, cột sống và thận. Ngoài ra, siêu âm còn được sử dụng để kiểm tra vị trí bám của bánh nhau và lượng nước ối.
- Tầm soát đái tháo đường thai kỳ: Đái tháo đường thai kỳ là một tình trạng rất phổ biến trong quá trình mang thai, có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe cho mẹ và thai nhi. Trong lần khám thai thứ 4, bác sĩ sẽ thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường ở tuổi thai từ 24-28 tuần để tầm soát tình trạng này.
- Tiêm vắc-xin uốn ván VAT mũi thứ 2: Việc tiêm vắc-xin uốn ván VAT là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của mẹ và thai nhi trước khi sinh. Trong lần khám thai thứ 4, mẹ sẽ được tiêm cách mũi 1 tối thiểu 1 tháng (≥ 30 ngày) và trước sinh 1 tháng. Lần khám thai thứ 5:  từ 28 – 32 tuần
- Đầu tiên, trong lần khám thai thứ 5 này, bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng và đo huyết áp của mẹ để đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ. Sau đó, bác sĩ sẽ đo bề cao tử cung để theo dõi sự phát triển của thai nhi và nghe tim thai để đảm bảo thai nhi đang phát triển bình thường.
- Ngoài ra, mẹ cũng sẽ được tiến hành xét nghiệm nước tiểu để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến tiểu đường thai kỳ hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Nếu bác sĩ nghi ngờ thai chậm tăng trưởng trong tử cung, mẹ tăng cân chậm, bề cao tử cung không tăng hoặc các số đo sinh học của thai nhi không tăng sau 2 tuần, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm Doppler màu để đánh giá tình trạng của thai nhi.
- Nếu mẹ có tình trạng tăng huyết áp trong thai kỳ, bác sĩ cũng sẽ tiến hành siêu âm Doppler màu để kiểm tra tình trạng của thai nhi và đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp.
- Nếu mẹ mang thai song thai một bánh nhau, siêu âm Doppler màu cũng là một phương pháp quan trọng để theo dõi sự phát triển của hai thai.
- Cuối cùng, nếu mẹ có tình trạng đái tháo đường trong thai kỳ, các xét nghiệm và siêu âm Doppler màu cũng được tiến hành để kiểm tra tình trạng của thai nhi và đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp. Lần khám thai thứ 6, 7: từ 32 – 36 tuần
Quá trình khám thai lần này sẽ bao gồm các bước sau đây:
- Kiểm tra cân nặng và đo huyết áp: Đây là hai yếu tố quan trọng để đánh giá sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của thai phụ. Việc theo dõi cân nặng và huyết áp giúp xác định xem thai phụ có bị tăng huyết áp hay không, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.
- Đo bề cao tử cung và nghe tim thai: Bằng cách đo bề cao tử cung, bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của thai nhi. Đồng thời, việc nghe tim thai giúp xác định xem tim thai hoạt động bình thường hay không. Đây là những thông tin quan trọng để đánh giá sự phát triển và sức khỏe của thai nhi.
- Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu là một phần quan trọng trong quá trình khám thai. Nhờ xét nghiệm này, bác sĩ có thể phát hiện các vấn đề về thận, tiểu đường hoặc nhiễm trùng tiểu tiện. Điều này giúp đưa ra các biện pháp điều trị và chăm sóc phù hợp cho thai phụ.
- Hướng dẫn thai phụ đếm cử động thai: Trong giai đoạn này, thai nhi đã phát triển đủ để mẹ có thể cảm nhận được những cử động của con. Bác sĩ sẽ hướng dẫn thai phụ cách đếm cử động thai để theo dõi tình trạng hoạt động của thai nhi. Điều này giúp phát hiện kịp thời bất kỳ vấn đề gì liên quan đến sự phát triển và sức khỏe của thai nhi.
- Thực hiện xét nghiệm Non-stress test: Xét nghiệm Non-stress test là một phương pháp đánh giá sức khỏe của thai nhi. Qua xét nghiệm này, bác sĩ có thể kiểm tra tình trạng hoạt động của tim thai khi thai nhi di chuyển và nghỉ ngơi. Kết quả của xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ đưa ra những khuyến nghị và biện pháp chăm sóc phù hợp cho thai phụ và thai nhi. Lần khám thai thứ 8,9,10: từ tuần 36-39
Tại các lần khám thai này, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và đánh giá sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Ngoài những phần khám tương tự ở 3 tháng giữa thai kỳ, từ tuần 36 trở đi bác sĩ sẽ xác định thêm ngôi thai, ước lượng cân nặng thai nhi, đánh giá khung chậu, tiên lượng sinh thường hay sinh khó.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn thai phụ đếm cử động của thai nhi để theo dõi tình trạng sức khỏe của thai nhi. Nếu có các triệu chứng bất thường như ra huyết âm đạo, ra nước ối, đau bụng từng cơn, phù, nhức đầu chóng mặt... thì thai phụ cần nhập viện ngay để được điều trị kịp thời.
Cuối cùng, bác sĩ sẽ tư vấn cho thai phụ cách nhận biết các dấu hiệu chuyển dạ để kịp thời nhập viện. Điều này rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trong quá trình sinh.
Nhìn chung, các lần khám thai rất quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Việc thực hiện các lần khám định kỳ này sẽ giúp bác sĩ phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến sức khỏe của mẹ và bé. Chúc các bạn có một khoảng thời gian mang thai an toàn và tốt đẹp!