Báo động tình trạng rối loạn sức khỏe tinh thần ở trẻ em

Báo động về tình trạng rối loạn sức khỏe tinh thần ở trẻ em không chỉ là một cảnh báo về sự gia tăng về số lượng ca mắc, mà còn là đề xuất về sự quan tâm, hiểu biết, hỗ trợ toàn diện đối với tầng lớp nhỏ tuổi - những bộ não và tâm hồn đang phát triển. 
Để đối mặt với thách thức này, chúng ta cần khám phá sâu hơn về các nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp giải quyết để xây dựng một môi trường thân thiện, hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho tương lai của thế hệ trẻ.
Vì sao sức khỏe tâm thần ở người trẻ cần được quan tâm nhiều hơn?
Trong thời gian gần đây, tăng cường nhận thức về vấn đề sức khỏe tâm thần trong cộng đồng học sinh nói riêng và những người trẻ nói chung ngày càng quan trọng, khi mà các thách thức như stress, lo âu, trầm cảm, tự tử và hiện tượng "Hysteria tập thể," cùng với các rối loạn dạng cơ thể đang gia tăng đáng kể.
Trên toàn cầu, có khoảng 10-20% trẻ em và thanh thiếu niên phải đối mặt với các rối loạn tâm thần. Theo dữ liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi 40 giây lại có một người tự tử, đạt mức 800.000 ca tự tử mỗi năm. Điều này làm cho tự tử trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng ở vị trí thứ 2 trong lứa tuổi từ 15 - 29 trên toàn thế giới, chỉ sau tai nạn giao thông. 
Đây là một tình trạng đáng lo ngại đòi hỏi sự chú ý và hỗ trợ toàn diện từ cộng đồng để giúp người trẻ vượt qua những thách thức tâm thần và xây dựng một môi trường học tập lành mạnh và hỗ trợ.
Tại Việt Nam, vấn đề sức khỏe tâm thần, đặc biệt là tâm lý của thanh thiếu niên vẫn chưa nhận được sự chú ý đúng mức. Dữ liệu từ Báo cáo tóm tắt Sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội của trẻ em và thanh thiếu niên ở một số tỉnh và thành phố ở Việt Nam của Unicef chỉ ra rằng tỉ lệ các vấn đề sức khỏe tâm thần ở Việt Nam dao động từ 8-29% đối với trẻ em và vị thành niên.
Nỗi lo ngại về sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên càng lớn khi ghi nhận nhiều trường hợp tự tử trong cộng đồng học sinh và sinh viên. Theo các nghiên cứu tại Việt Nam, tỉ lệ trầm cảm ở trẻ vị thành niên là 26,3%, trẻ có suy nghĩ về cái chết là 6,3%, trẻ lập kế hoạch tự tử là 4,6%, và trẻ cố gắng tự tử là 5,8%. 
Những con số này làm nổi bật rằng các rối loạn tâm thần đang trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở thanh thiếu niên. Việc không phát hiện và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, học tập, sinh hoạt, đặt ra một thách thức cấp bách đối với cả xã hội và hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần. Các dấu hiệu nhận biết trầm cảm ở trẻ vị thành niên
Các dấu hiệu nhận biết trầm cảm ở trẻ vị thành niên đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc và hỗ trợ qua những thời kỳ khó khăn. Dưới đây là một số dấu hiệu mà cha mẹ, người thân và giáo viên cần lưu ý:
• Tâm Trạng Thay Đổi: Trẻ có thể cảm thấy buồn rầu, trống rỗng, giận dữ, cáu kỉnh, hoặc thất vọng, thậm chí với những vấn đề nhỏ.
• Biểu Hiện Mệt Mỏi: Mất hứng thú hoặc niềm vui với các hoạt động trước đây yêu thích là một dấu hiệu quan trọng.
• Tư Duy Bi Quan: Trẻ có thể suy nghĩ bi quan về tương lai và cảm thấy vô vọng.
• Lo Lắng và Bồn Chồn: Trẻ có thể thể hiện sự lo lắng, dễ kích động hoặc bồn chồn một cách không bình thường.
• Tự Tin Giảm: Trẻ giảm tự tin, đánh giá thấp về bản thân, cảm thấy vô dụng hoặc mặc cảm, có cảm giác có tội.
• Khó Suy Nghĩ: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc suy nghĩ, suy nghĩ chậm chạp, khó tập trung, và khó đưa ra quyết định.
• Rối Loạn Giấc Ngủ: Thay đổi đột ngột trong thói quen ngủ, bao gồm cả mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
• Bất Thường Ẩn Uống: Thay đổi đột ngột trong thói quen ăn uống, bao gồm ăn quá nhiều hoặc không muốn ăn.
• Ý Nghĩ Tự Tử: Trẻ có thể có suy nghĩ về cái chết, ý nghĩ tự tử, hoặc thậm chí cố gắng tự tử.
• Triệu Chứng Cơ Thể Không Giải Thích Được: Có thể xuất hiện các triệu chứng cơ thể không giải thích được như đau lưng, đau đầu, đau bụng, làm tăng thêm vấn đề trầm cảm.
Những dấu hiệu này đều cần được xem xét một cách cẩn thận và nếu phát hiện, việc hỗ trợ và tư vấn từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần là quan trọng để đảm bảo sự phát triển tích cực của trẻ. Những biện pháp nào giúp phòng tránh các vấn đề sức khỏe tâm thần?
• Đối với Gia Đình và Nhà Trường: 
Phụ huynh có vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ con em vượt qua các vấn đề về tâm thần, đặc biệt là liên quan đến giấc ngủ. Việc theo dõi chất lượng giấc ngủ của trẻ là cực kỳ quan trọng, vì các rối loạn tâm thần thường gắn liền với vấn đề mất ngủ. 
Phụ huynh nên nghiên cứu nguyên nhân của tình trạng này và tìm kiếm giải pháp hiệu quả. Khuyến khích học sinh mở lời về vấn đề của mình và cùng nhau tìm kiếm những giải pháp khả thi. 
Tránh đặt áp lực quá mạnh trong học tập, tạo ra một môi trường học tập thoải mái, lành mạnh, hỗ trợ việc quản lý lịch học và thi cụ thể và khoa học. • Đối với Trẻ: 
Bản thân các bạn trẻ cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tâm thần và giữ gìn giấc ngủ lành mạnh. Cần xây dựng thời gian biểu hợp lý cho học tập, sinh hoạt, và nghỉ ngơi. Việc tránh học quá mức và dồn nén là quan trọng để tránh stress và ảnh hưởng đến kết quả học tập. 
Các bạn trẻ cần rèn luyện cách suy nghĩ tích cực, học cách giải quyết vấn đề, và mở lời trình bày vấn đề của mình với gia đình và nhà trường. Đồng thời, tăng cường hoạt động thể thao, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, và tránh những thói quen không tốt như thức khuya, chơi game, và sử dụng các chất kích thích.
Phương pháp 5 - 4 - 3 - 2 - 1: giúp lấy lại bình tĩnh trong vòng 1 phút
Phương pháp 5 - 4 - 3 - 2 - 1 là một kỹ thuật tâm lý đơn giản và hiệu quả giúp khôi phục bình tĩnh trong vòng 1 phút, dựa trên việc tập trung vào 5 giác quan cơ bản. Để thực hiện phương pháp này, hãy làm theo các bước sau:
• Chú ý đến Nhịp Thở: Trước khi bắt đầu, hãy tập trung vào nhịp thở, làm cho nó chậm, sâu và dài.
• 5 thứ Bạn Nhìn Thấy: Xác định 5 đối tượng bạn ít khi để ý đến trong môi trường xung quanh. Có thể là một cây bút, một điểm trên trần nhà, hoặc bất cứ thứ gì khác.
• 4 thứ Có Thể Chạm: Tìm 4 đối tượng mà có thể chạm và cảm nhận. Đó có thể là tóc, nền nhà, đôi giày, hoặc chiếc nhẫn đang đeo.
• 3 Âm Thanh Bạn Nghe: Lắng nghe và xác định 3 âm thanh xung quanh. Có thể là tiếng gió, tiếng đồng hồ, hoặc bất kỳ âm thanh nào khác.
• 2 Mùi Hương Bạn Ngửi Thấy: Tìm 2 mùi hương mà bạn đang ngửi thấy. Có thể là mùi của chiếc gối, hoa, hoặc bất kỳ mùi hương nào khác trong môi trường của bạn.
• 1 Thứ Bạn Nếm: Cuối cùng, thử nếm 1 thứ, có thể là lưỡi của bạn hoặc một viên kẹo cao su.
Phương pháp này giúp tăng cường sự chú ý và tập trung vào hiện tại, giúp các bạn trẻ quay về trạng thái cân bằng và giảm căng thẳng một cách hiệu quả.