Mắc viêm gan C và nguy cơ lây nhiễm cho người thân trong gia đình

Có tổng cộng 7 loại gen và 67 loại phụ của virus viêm gan C đã được xác định. Trong số đó, gen kiểu 1 và kiểu 6 là hai loại gen phổ biến nhất tại Việt Nam. Virus viêm gan C có thể gây ra hai loại bệnh chính, bao gồm viêm gan C cấp tính và viêm gan C mạn tính.
Viêm gan C cấp tính thường không có triệu chứng biểu hiện, khoảng 15-45% trường hợp nhiễm virus có khả năng tự khỏi mà không cần điều trị trong vòng 6 tháng sau khi nhiễm. Tuy nhiên, phần còn lại có thể phát triển thành viêm gan C mạn tính, với nguy cơ xơ gan do viêm gan C mạn tính khoảng 15-30% trong vòng 20 năm.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên toàn cầu có khoảng 58 triệu người mắc viêm gan C mạn tính, mỗi năm có khoảng 1,5 triệu ca nhiễm mới. Điều này nêu rõ tầm quan trọng của việc tìm hiểu về viêm gan C, vì nó có tiềm năng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cũng là một trách nhiệm quan trọng trong việc ngăn ngừa sự lây truyền của bệnh trong cộng đồng.
Đường lây truyền viêm gan C
Virus viêm gan C (HCV) có khả năng lây lan từ người này sang người khác qua nhiều cách khác nhau, bao gồm đường máu, đường tình dục và cả từ mẹ sang con. Việc tiếp xúc với máu của người nhiễm virus HCV, thậm chí là thông qua việc sử dụng chung các dụng cụ cá nhân không được vô trùng cẩn thận, có thể gây lây nhiễm.
Tất cả các tình huống, bất kể có ở trong hoặc ngoài lĩnh vực y tế, mà liên quan đến việc sử dụng hoặc tái sử dụng dụng cụ chưa qua quá trình vô trùng đều có tiềm năng lây truyền virus viêm gan C, bao gồm việc sử dụng chung kim tiêm hoặc ống chích, bị tiêm chích với kim tiêm không vô trùng (ví dụ như khi y tá tiêm thuốc), cũng như các hành vi như xăm mình, châm cứu, hay xỏ lỗ tai mà không tuân thủ quy trình vô trùng. Ngoài ra, việc truyền bệnh qua đường tình dục có nguy cơ cao cũng có thể xảy ra, đặc biệt trong các tình huống gây ra chảy máu, giao hợp trong thời gian có kinh nguyệt. Sử dụng chung vật dụng cá nhân bị nhiễm cũng có thể là nguồn lây. Mặc dù hiếm gặp, truyền từ mẹ sang con cũng có khả năng xảy ra.
Mặc dù đã có nhiều thông tin về cách lây truyền virus viêm gan C, đôi khi người mắc bệnh không biết rõ về cách họ đã nhiễm virus này. Việc nắm rõ các cách lây truyền và tuân thủ các biện pháp an toàn có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của cả cá nhân, gia đình và cộng đồng.
Viêm gan C tác hại tới gan
Viêm gan C được coi là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất. Điều đáng chú ý là nhiều người mắc bệnh mà không nhận biết được do triệu chứng của nó thường không rõ ràng, bao gồm sốt, đau bụng, mệt mỏi.
Khi virus viêm gan C xâm nhập vào cơ thể, nó gây ra một phản ứng viêm nhiễm, dẫn đến sưng phồng của mô gan. Theo thời gian, mô gan sẽ bị thay thế bằng mô sẹo, không còn khả năng thực hiện các chức năng quan trọng của gan.  Nếu bệnh tiến triển mà không được điều trị, sau nhiều năm tổn thương, bệnh có thể dẫn tới tử vong. Điều đáng lưu ý là, nếu bệnh nhân có nhiều mô sẹo trong gan, thì tổn thương gan sẽ càng trầm trọng hơn.
Viêm gan C điều qua một loạt các giai đoạn trong quá trình tổn thương gan. Ba giai đoạn đầu, mô gan vẫn có khả năng hoạt động một cách bình thường do vẫn còn mô gan khỏe mạnh. Tuy nhiên, giai đoạn 4, hay còn được gọi là xơ gan, là giai đoạn khi gan đã bị tổn thương quá nặng, dẫn đến ngừng hoạt động hoàn toàn. 
Điều đáng nói là trong một số trường hợp của viêm gan C, dù gan đã bị tổn thương, nhưng chức năng gan vẫn còn bình thường. Điều này thể hiện sự phức tạp và đa dạng của bệnh viêm gan C và cần sự quan tâm và theo dõi chặt chẽ.
Làm thế nào để tránh lây bệnh viêm gan C cho người khác?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm gan C không lây (hoặc truyền bệnh) qua các hoạt động hàng ngày như hắt hơi, ho, hôn, ăn chung chén bát, sử dụng chung nhà vệ sinh, hoặc qua các hành vi giao tiếp thông thường. Vì vậy, người thân trong gia đình của bệnh nhân không cần quá lo lắng về nguy cơ lây nhiễm. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho người khác, người mắc viêm gan C cần thực hiện một số biện pháp đề phòng lây bệnh:
• Tránh việc sử dụng chung kim tiêm hoặc các vật dụng tương tự như xăm mình, tiêm chích thuốc, kim châm cứu, v.v. Điều này đặc biệt quan trọng để ngăn ngừa lây nhiễm qua tiếp xúc với máu.
• Tránh các hành vi tình dục có nguy cơ cao gây ra chảy máu, và hạn chế giao hợp trong thời gian có kinh. Sử dụng bao cao su có thể giảm nguy cơ lây truyền bệnh.
• Không nên sử dụng chung các vật dụng vệ sinh cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo, hoặc bất kỳ dụng cụ nào có thể tiếp xúc với máu, vì chúng có thể truyền bệnh.
Việc tuân thủ các biện pháp trên rất quan trọng vì nó có thể giúp ngăn ngừa việc lây nhiễm cho người khác. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe của người mắc bệnh mà còn ngăn ngừa sự lây truyền của viêm gan C trong cộng đồng.