Chăm sóc mề đay và vết côn trùng cắn trong mùa hè oi bức

Mề đay có thể xuất hiện từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ tiếp xúc với cỏ cây, hoa mọc dại cho đến phản ứng dị ứng với hóa chất trong các loại kem chống nắng hay sản phẩm hóa mỹ phẩm khác. Còn về vết cắn của côn trùng, chúng có thể gây ra cảm giác ngứa, đau và sưng đỏ, tạo ra sự bất tiện và không thoải mái. 
Tìm hiểu về mề đay và vết côn trùng cắn
Mề đay và vết côn trùng cắn là hai vấn đề phổ biến liên quan đến sức khỏe da:
Mề đay là một tình trạng phản ứng dị ứng của cơ thể, thường được biểu hiện dưới dạng những vết sưng đỏ nổi lên trên da, gây ngứa và khó chịu. Mề đay có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm phản ứng với thực phẩm, thuốc, nhiễm trùng, tập thể dục, nhiệt đới, căng thẳng hoặc cả rượu. Phản ứng dị ứng xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tiếp xúc với chất gây dị ứng, dẫn đến sự kích thích và giải phóng histamine trong cơ thể.
Mề đay có hai dạng chính: mề đay cấp tính và mề đay mãn tính. Mề đay cấp tính thường biến mất nhanh chóng sau vài giờ hoặc vài ngày, trong khi mề đay mãn tính có thể tái phát nhiều lần và tồn tại lâu dài, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đối với vết côn trùng cắn, chúng thường không nghiêm trọng và sẽ tự thuyên giảm sau vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vết côn trùng cắn có thể gây nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Ngoài ra, một số loại côn trùng cắn cũng có thể truyền nhiễm bệnh cho con người, như bệnh Lyme, ghẻ do bọ ve và bệnh sốt rét do muỗi.
Vết côn trùng cắn và mề đay đều có điểm chung là sự kích hoạt của histamine trong cơ thể để phản ứng với chất gây dị ứng, dẫn đến sự sưng tấy và ngứa ngáy trên da, gây khó chịu cho người bệnh.
Để điều trị mề đay và vết côn trùng cắn, việc quan trọng nhất là xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nếu mề đay do phản ứng với thực phẩm, việc loại bỏ thực phẩm gây dị ứng khỏi chế độ ăn uống có thể giúp giảm triệu chứng. Trong trường hợp vết côn trùng cắn, việc sử dụng thuốc giảm ngứa và chất chống vi khuẩn có thể giúp làm dịu vết thương và ngăn ngừa nhiễm trùng.
Cách phân biệt mề đay và vết côn trùng cắn
Mề đay và vết côn trùng cắn đều gây ngứa và nổi các mụn sưng to trên da. Tuy nhiên, 2 tình trạng da này vẫn có những điểm đặc trưng giúp phân biệt dễ dàng.
Triệu chứng của mề đay
Mề đay thường xuất hiện dưới dạng những vết sưng to, có thể thành mảng với nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. Chúng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể và tập trung một vùng hoặc lan rộng khắp cơ thể. Cảm giác ngứa, châm chích hoặc bỏng rát cũng là một trong những triệu chứng phổ biến của mề đay. 
Về màu sắc, phản ứng của da thường có màu hồng hoặc đỏ khi ảnh hưởng đến người có làn da trắng; màu của phát ban có thể khó nhìn thấy hơn trên da nâu và đen. Ngoài ra, mề đay cũng có thể gây sưng đau ở môi, mắt và bên trong cổ họng.
Dấu hiệu điển hình khi bị côn trùng cắn
Khi bị côn trùng cắn, người bệnh thường cảm thấy đau, da xung hơn và sưng tấy. Cảm giác ngứa, nóng rát, châm chích là những triệu chứng phổ biến khác. Vết cắn của côn trùng thường xảy ra rải rác ở các vùng trên cơ thể. Phân biệt mề đay và vết côn trùng cắn
Dựa vào các triệu chứng trên, có thể phân biệt mề đay và vết côn trùng cắn như sau:
- Các vết do côn trùng cắn thường nhỏ hơn mề đay và số lượng mụn sưng ít hơn.
- Mề đay thường bùng phát khắp cơ thể, trong khi vết côn trùng cắn thường rải rác hoặc gặp ở những vùng da không được bảo vệ.
- Đối với mề đay, khi bạn ấn vào giữa vết sưng tấy trên da, nó có thể sẽ chuyển từ màu đỏ sang màu trắng.
- Khi bị mề đay, bạn có thể gặp các triệu chứng khác, chẳng hạn như sưng ở mắt, môi hoặc bên trong cổ họng hoặc nếu bạn khó thở.
Trong trường hợp có triệu chứng của mề đay hoặc bị côn trùng cắn, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế là rất quan trọng. Người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Cách điều trị mề đay và vết côn trùng cắn
Mề đay và vết côn trùng cắn là những vấn đề phổ biến mà ai cũng có thể gặp phải. Trong hầu hết các trường hợp, những triệu chứng này sẽ tự biến mất mà không cần phải điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, để giảm bớt sự khó chịu và không để tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, việc kiểm soát và điều trị mề đay và vết côn trùng cắn là rất quan trọng.
Điều trị mề đay:
- Sử dụng thuốc kháng histamine: Đây là phương pháp điều trị chính cho mề đay, giúp giảm ngứa và sưng.
- Sử dụng steroid đường uống: Trong trường hợp triệu chứng mề đay không đáp ứng với thuốc kháng histamine, việc sử dụng steroid đường uống có thể được áp dụng.
- Sử dụng epinephrine: Trong trường hợp phản ứng dị ứng cấp tính nghiêm trọng, việc sử dụng epinephrine là rất cần thiết để ngăn chặn tình trạng sốc phản vệ.
- Phương pháp điều trị tại nhà: Tắm nước mát, mặc quần áo rộng rãi và chườm lạnh có thể giúp giảm bớt sự khó chịu. Kem hydrocortisone hoặc thuốc kháng histamine không kê đơn (OTC) cũng có thể được sử dụng để giảm ngứa và sưng. Điều trị vết côn trùng cắn:
- Dùng thuốc giảm đau: Nếu vết cắn gây đau, việc sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp giảm bớt cảm giác đau.
- Sử dụng thuốc kháng histamine: Để giảm ngứa, thuốc kháng histamine có thể được sử dụng. Tuy nhiên, không nên sử dụng kem kháng histamine nếu bạn có lông sâu bướm trên da.
- Sử dụng kem hydrocortisone: Kem hydrocortisone có thể giúp giảm ngứa và sưng tại vùng bị cắn.
- Chườm mát: Việc chườm mát vùng bị cắn cũng có thể giúp làm giảm bớt sự khó chịu.
Lưu ý: Không nên sử dụng các biện pháp khắc phục tại nhà như bicarbonate soda để điều trị vết cắn hoặc vết đốt. Ngoài ra, không nên gãi vùng bị cắn hoặc vết chích, vì điều này có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng.
Các tình trạng da khác thường nhầm lẫn với mề đay
Phù mạch:
Phù mạch là một tình trạng phản ứng dị ứng của cơ thể, thường do tiếp xúc với các chất dị ứng như thực phẩm, thuốc hoặc yếu tố di truyền. Điển hình cho tình trạng này là sưng môi, mí mắt, tay, cổ họng hoặc bàn chân, kèm theo khó thở và chuột rút. 
Bệnh chàm (viêm da dị ứng):
Bệnh chàm thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn. Đặc điểm của bệnh chàm là ngứa dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm, nổi mụn chứa đầy chất lỏng và các mảng màu đỏ đến xám nâu trên da. 
Rosacea:
Rosacea thường xuất hiện dưới dạng mẩn đỏ trên mặt, nơi có thể nhìn thấy các mạch máu bị sưng. Đây là một vấn đề phổ biến ở phụ nữ trung niên có làn da trắng. Các vết sưng trông giống như mụn trứng cá và có thể chứa mủ, nhưng không phải là mề đay. 
Phát ban do nhiệt (rôm sảy):
Phát ban do nhiệt thường xuất hiện khi thời tiết nóng ẩm. Tình trạng này gây ra vết sưng đỏ trên da, tương tự như mề đay. Tuy nhiên, phát ban do nhiệt ở người lớn thường xảy ra ở những vùng mồ hôi bị đọng lại, chẳng hạn như ở vùng nách, nếp gấp khuỷu tay và háng.
Để phân biệt rõ ràng giữa phát ban do nhiệt và mề đay, cần tìm hiểu kỹ về các triệu chứng và nguyên nhân gây ra tình trạng này. Viêm da tiếp xúc:
Viêm da tiếp xúc là một phản ứng ở da do tiếp xúc trực tiếp với các chất dị ứng như xà phòng, đồ trang sức hoặc thực vật. Phát ban có thể kèm theo mụn nước và thường kéo dài từ hai đến bốn tuần, trong khi phát ban sẽ xuất hiện và biến mất trong vòng 24 giờ.
Trên đây là những tình trạng da khác thường nhầm lẫn với mề đay, việc phân biệt chính xác giữa chúng sẽ giúp người bệnh có phương pháp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tình trạng lâm sàng tiến triển nặng hơn. Việc tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa da liễu là điều cần thiết để giải quyết vấn đề này một cách toàn diện và an toàn.