Cần làm gì để đối phó với chứng hư hàn chịu rét kém?

1. Thế nào là thể chất hư hàn?
Trong hệ thống quan niệm y học cổ truyền Đông y, nguyên lý âm dương cân bằng đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe. “Dương” được coi là yếu tố chi phối ở phía ngoại, đảm nhận nhiệm vụ điều khiển cơ bắp và thể hiện sức mạnh ngoại cảm. 
Trái ngược lại, âm là yếu tố chi phối bên trong, lan tỏa khắp cơ thể và giữ gìn ngũ tạng, hỗ trợ quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải.
Nếu phần âm bị tổn thương, không đủ sức để duy trì cân bằng với dương, dẫn đến tình trạng âm dương mất cân bằng. Trong trường hợp này, dương sẽ trở nên quá mạnh, lấn át âm, và có thể gây ra những vấn đề sức khỏe có tính chất nhiệt (hư nhiệt). Ngược lại, khi phần dương của cơ thể bị tổn thương và không đủ sức để duy trì cân bằng với âm, âm dương mất cân bằng xảy ra. Trong trường hợp này, âm trở nên mạnh mẽ hơn, dẫn đến trạng thái bệnh lý với những triệu chứng có tính chất hàn, được gọi là hư hàn. 
Các biểu hiện phổ biến của hư hàn có thể bao gồm tâm trạng uể oải, mệt mỏi, lạnh chân tay, sắc diện nhợt nhạt, vã mồ hôi, tiểu tiện dài, đại tiện lỏng nhão, đau bụng và tiêu chảy; các dấu hiệu khác như chất lưỡi bệu và rêu lưỡi trắng nhớt.
2. Nguyên nhân dẫn đến chứng hư hàn 
Hư hàn là một trạng thái bệnh lý xuất phát từ tình trạng thiếu hụt dương khí, hay còn được gọi là dương hư, khiến cho các chức năng quan trọng của dương khí như xúc tiến chuyển hóa, sưởi ấm, hóa sinh, và phòng vệ (trừ hàn) bị giảm sút đáng kể. 
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này thường do âm tà xâm phạm, khiến phần dương của cơ thể trở nên tổn thương. Hơn nữa, các bệnh lâu ngày không khỏi, gây hao tổn dương khí cũng có thể là nguyên nhân. 
Ngoài ra, nguyên dương yếu ớt từ khi mới sinh, hay do tình trạng thiên bất túc, và cả sự suy giảm dương khí do tuổi tác cũng đều có thể dẫn đến hư hàn. Để chữa trị, y học cổ truyền Đông y thường áp dụng các phương pháp bồi bổ dương khí, kiện tỳ ích vị, và làm ấm cơ thể. Các món ăn và vị thuốc được lựa chọn có tác dụng tăng cường nhiệt lượng, kiện tỳ ích vị, từ đó nâng cao sức chống lạnh cho cơ thể và phòng ngừa bệnh tật. 
Những biện pháp này không chỉ nhằm điều trị triệu chứng mà còn hướng đến việc khắc phục nguyên nhân gốc của tình trạng hư hàn, tạo nên một phương pháp chăm sóc toàn diện cho sức khỏe.
3. Món ăn bài thuốc chữa chứng hư hàn, chịu rét kém
- Cháo hạt dẻ: 
Một trong những phương pháp chữa trị tình trạng hư hàn trong y học cổ truyền là sử dụng cháo hạt dẻ, một món ăn có công dụng ôn bổ thận dương, kiện tỳ ích vị, và tăng cường nhiệt lượng cho cơ thể. 
Chuẩn bị 100g hạt dẻ (đã bóc vỏ) và 150g gạo tẻ, hầm nhừ thành cháo và sau đó chế đủ gia vị trước khi ăn nóng.
Hạt dẻ với tác dụng ôn bổ thận dương, được kết hợp với gạo tẻ để tạo nên một bữa ăn hữu ích trong việc cân bằng âm dương và nâng cao sức khỏe. Món cháo này không chỉ giúp khắc phục triệu chứng hư hàn mà còn hỗ trợ quá trình chuyển hóa, sưởi ấm cơ thể và phòng ngừa cảm lạnh.  - Cháo hạt hẹ: 
Cháo hạt hẹ là một lựa chọn hữu ích trong quá trình chăm sóc sức khỏe và ứng phó với tình trạng hư hàn, đặc biệt là đối với những người có thể chất hư hàn, dương khí hư suy, và thường xuyên gặp vấn đề đau mỏi ở lưng và gối. 
Để chuẩn bị món ăn này, cần 30g hạt hẹ (đã sao vàng, tán thành bột mịn) và 60g gạo tẻ.
Quá trình nấu cháo khá đơn giản, chỉ cần đặt gạo vào nồi, thêm nước và nấu cho đến khi cháo chín. Sau đó, thêm bột hạt hẹ vào, khuấy đều và đun cho sôi lại. Món cháo này có thể được chia thành nhiều lần ăn trong ngày để tận dụng tối đa các lợi ích cho sức khỏe.
Hạt hẹ sau khi được chế biến thành bột mịn, có tác dụng ôn bổ thận dương, giúp cân bằng âm dương trong cơ thể. Sự kết hợp với gạo tẻ cung cấp năng lượng cần thiết và hỗ trợ quá trình phục hồi cơ bắp, đặc biệt là cho những người trải qua tình trạng hư hàn. 
- Cháo thịt dê: 
Cháo thịt dê là một giải pháp chăm sóc sức khỏe đặc biệt hữu ích, đặc biệt là đối với người cao tuổi có thể chất hư hàn và chịu đựng khó khăn trong điều kiện thời tiết lạnh rét. 
Để chuẩn bị món ăn này, cần 250g thịt dê đã được rửa sạch, thái thành miếng nhỏ. Thịt dê được luộc cùng với một củ cải để loại bỏ hết vị gây mùi khó chịu. Sau đó, củ cải được loại bỏ và 150g gạo được thêm vào nước luộc thịt để hầm nhừ thành cháo.  Việc chế biến thịt dê cùng với gạo trong cháo tạo ra một bữa ăn không chỉ ngon miệng mà còn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết, hỗ trợ cơ thể đối mặt với tác động của thời tiết rét kém.
- Cháo tôm: 
Cháo tôm không chỉ là một món ngon đậm đà mà còn là lựa chọn tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với những người có thể chất hư hàn, sợ lạnh, và gặp vấn đề như đau lưng mỏi gối, suy giảm khả năng tình dục.  Để chuẩn bị món ăn này, cần 100g tôm (đã bóc vỏ) và 150g gạo tẻ, nấu thành cháo và thêm gia vị theo khẩu vị cá nhân trước khi ăn nóng. Tôm có nhiều dưỡng chất không chỉ giúp bổ thận tráng dương mà còn đóng vai trò làm ấm cơ thể. 
Món ăn này là lựa chọn lý tưởng để nâng cao khả năng chống rét và đồng thời hỗ trợ giảm triệu chứng của người có thể chất hư hàn.
- Cháo cá: 
Cháo cá rất tốt cho những người có tỳ vị hư hàn, cảm thấy mệt mỏi, sợ lạnh, và gặp vấn đề như đầy bụng chậm tiêu, đại tiện lỏng. 
Cần có 150g thịt cá đã được lọc hết xương, thái thành miếng và ướp với gia vị cùng một chút gừng thái chỉ. Sau đó, thịt cá được cho vào nồi cháo gạo đã ninh nhừ, đun thêm vài phút, và sau đó múc ra để ăn nóng. Việc kiện tỳ ích vị vị và thông kinh hoạt lạc từ cháo cá giúp cung cấp năng lượng, làm ấm cơ thể, và chống lạnh hiệu quả. Món ăn này đặc biệt hữu ích cho những người có tỳ vị hư hàn, cảm giác mệt mỏi và sợ lạnh. 
Đồng thời, cháo cá còn giúp cải thiện tình trạng đầy bụng chậm tiêu và đại tiện lỏng, tạo ra một bữa ăn không chỉ thơm ngon mà còn có lợi ích toàn diện cho sức khỏe.
- Cháo hải sâm: 
Cháo hải sâm được thiết kế để kiện tỳ dưỡng vị, bổ thận ích khí, và ấm lưng trừ hàn. Cần sử dụng 2 con hải sâm đã ngâm nước và cắt thành lát, 10g đại táo, và 150g gạo tẻ. Chỉ cần đặt hải sâm, đại táo, và gạo tẻ vào nồi, thêm nước và nấu cho đến khi thành cháo. Sau đó, cháo được chế đủ gia vị trước khi ăn nóng.
Sự kết hợp với đại táo và gạo tẻ tạo nên một bữa ăn cung cấp năng lượng, bổ sung dưỡng chất, và giúp ấm lưng trừ hàn. Cháo hải sâm không chỉ là một lựa chọn ngon miệng mà còn là một biện pháp hữu ích để duy trì sức khỏe và chống lại tác động của thời tiết lạnh.