Làm thế nào để tận dụng hết lợi ích của yến sào cho sức khỏe?

Và như với bất kỳ phương pháp nào khác, việc sử dụng yến sào cũng đòi hỏi sự hiểu biết và lưu ý cẩn thận.
Yến sào: Đặc điểm và công dụng 
Yến sào, hay còn gọi là tổ yến, là sản phẩm từ tổ chim yến. Chim yến tạo tổ bằng nước dãi, được tiết ra từ cặp tuyến dưới lưỡi của chúng. Điều đặc biệt của yến sào so với các loại tổ khác là chúng không sử dụng cỏ khô, rác hay cành cây để xây tổ mà chỉ sử dụng nước dãi.
Mỗi năm, vào khoảng tháng 12 dương lịch, chim yến bắt đầu xây tổ và quá trình này có thể kéo dài đến tháng 3-5 năm sau mới hoàn thành. Chim yến có thể xây tới 4 tổ trong một mùa, nhưng tổ sau càng ngày càng nhỏ đi. Tổ đầu tiên có thể nặng tới 18-20g, trong khi tổ sau chỉ nặng khoảng 5-10g.
Sợi yến lúc mới nhả có màu trắng pha hồng, nhưng sau một thời gian sẽ chuyển sang màu trắng đục do tác động của không khí. Mỗi sợi yến có độ dài khoảng 35-45cm, đường kính khoảng 2,5mm và được chim yến quẹt trên vách đá để tạo ra những hình dạng xoắn ốc, thành hình dạng tổ. Yến sào được khai thác từ tổ của nhiều loài yến khác nhau. Thường vào tháng 4, khi yến đã hoàn thành tổ, người ta có thể bắt đầu khai thác yến sào.
Theo y học hiện đại, yến sào là một nguồn dinh dưỡng rất cao. Protein chiếm tới 40% trong yến sào, cùng với nhiều loại axit amin thiết yếu dễ hấp thụ. Hàm lượng đường cũng khá cao, nhưng hàm lượng mỡ lại rất thấp. 
Ngoài ra, yến sào còn chứa nhiều nguyên tố vi lượng có hoạt tính sinh học cao. Đặc biệt, trong yến sào có chứa acid sialic - một loại acid có tác dụng kích thích hoạt động thần kinh và xúc tiến quá trình sinh trưởng của tế bào.
Theo Đông y, yến sào có vị ngọt, tính bình, không độc, lợi vào 3 kinh Phế, Vị và Thận; có tác dụng tư âm nhuận phế, bổ tỳ ích khí; chủ trị các chứng hư tổn (cơ thể suy yếu), ho, ho ra máu, hen suyễn, nôn ra máu, đau dạ dày, lỵ lâu ngày... 
Thường được dùng làm thức ăn hay thuốc bổ dưỡng cho những người mới ốm dậy, cơ thể gầy yếu, người cao tuổi, trẻ em suy dinh dưỡng, phụ nữ sau sinh bị băng huyết; hỗ trợ và điều trị bệnh đường hô hấp và tiêu hóa.
Cách sử dụng yến sào
Yến sào là một trong những loại thực phẩm quý hiếm, có tác dụng rất tốt trong việc chăm sóc sức khỏe. Dưới đây là một số cách sử dụng yến sào để chữa trị một số tình trạng sức khỏe cụ thể:
1. Chữa chứng "phế hư táo nhiệt", dẫn tới tình trạng đờm nghẽn tắc, gây khó thở, hen suyễn ở người cao tuổi:
   - Thành phần: Yến sào 6g, đường phèn 15g, trái lê 1 quả.
   - Cách thực hiện: Yến sào ngâm nước cho nở ra; trái lê cắt miếng, cho vào nồi, thêm nước, nấu chín nhừ; cho đường phèn vào hòa tan, đun sôi lại là được.
2. Chữa vị khí hư nhược, vị âm bất túc, dẫn tới những chứng trạng như khó nuốt, nghẹn, ăn vào nôn ngược trở lại, đại tiện khó (táo bón):
   - Thành phần: Yến sào 8-10g (hấp cách thủy), sữa tươi 200ml.
   - Cách thực hiện: Đun sôi sữa tươi, sau đó trộn đều với yến sào hấp và ăn như canh.
3. Bổ nguyên khí, chữa chứng vã mồ hôi (tự hãn), tăng cường sức đề kháng:
   - Thành phần: Yến sào 6g, hoàng kỳ 20g.
   - Cách thực hiện: Sắc uống, mỗi ngày 2 lần. 4. Chữa chứng "âm hư phế táo" hoặc "phế lao khái thấu", dẫn tới các chứng trạng như khó thở, ho, đại tiện táo kết:
   - Thành phần: Ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng) 6g, yến sào 3g, đường phèn 10g.
   - Cách thực hiện: Ngâm nước cho nở ra ngân nhĩ và yến sào, sau đó cho vào nồi, thêm nước, nấu chín nhừ; cho đường phèn vào hòa tan, đun sôi lại là được; mỗi ngày ăn 1 lần vào buổi sáng.
5. Bổ tỳ vị, cải thiện chức năng tiêu hóa:
   - Thành phần: Yến sào 8g, nhân sâm 4g.
   - Cách thực hiện: Cho vào bát gốm, thêm chút nước, hấp cách thủy, chia ra ăn dần.
Lưu ý khi dùng yến sào để bồi bổ
Đầu tiên, cần lưu ý rằng yến sào không phù hợp cho những người mắc các chứng "phế vị hư hàn" (phế, vị suy nhược thể hư hàn), "đàm thấp đình trệ" và đang có "biểu tà" (đang mắc các chứng bệnh ngoại cảm). Việc ăn yến trong trường hợp này không những không thể hấp thu được chất dinh dưỡng mà còn có thể làm tăng nghiêm trọng các triệu chứng bệnh lý.
Khi sử dụng yến sào để bồi bổ, cần tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng. Để đảm bảo an toàn, liều lượng thường được khuyến nghị từ 6-10g, và việc sử dụng cần diễn ra trong thời gian dài. Trong Đông y, người ta gọi đây là "hoãn bổ", tức là việc bồi bổ từ từ và liên tục.  Yến sào chứa rất nhiều dưỡng chất quý giá như protein, axit amin, khoáng chất và các loại vitamin. Tuy nhiên, do cơ thể không thể hấp thu hết dưỡng chất có trong yến sào, việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến tình trạng lạnh bụng và tiêu chảy do tính hàn của yến sào. 
Trong tình huống bất kỳ, việc sử dụng yến sào cũng cần phải được tư vấn từ chuyên gia y tế hoặc người có kinh nghiệm. Đặc biệt là đối với những người có tiền sử bệnh lý hoặc đang trong quá trình điều trị các căn bệnh khác.