Chăm Sóc Trẻ Bị Nhiệt Miệng Tại Nhà Hiệu Quả

Khi trẻ bị nhiệt miệng, sẽ xuất hiện những vết loét nhỏ bên trong miệng, gây ra cảm giác đau rát và khó chịu. Vết loét thường được tìm thấy ở các vị trí như bên trong môi, phần sau của vòm miệng, bên trong má, trên lưỡi hoặc lợi.
Vết loét do bị nhiệt miệng là sự phá vỡ hoàn toàn lớp biểu mô, xuất hiện dưới dạng một tổn thương màu trắng hoặc xám được bao quanh bởi ban đỏ. Nếu trẻ bị nhiệt miệng kéo dài trên 14 ngày thì được coi là mãn tính, ngược lại là cấp tính. Trẻ bị nhiệt miệng tái phát khi xuất hiện các đợt tương tự với quá trình lành không liên tục và được xem là nhiệt miệng tái phát (RAS).
RAS được chia thành các loại khác nhau như aphthae nhỏ, aphthae lớn và aphthae herpetiform. Aphthae nhỏ đại diện cho loại RAS phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-85%. Chúng có kích thước khác nhau từ 3 đến 10 mm và thường liên quan đến niêm mạc miệng không sừng hóa như môi, má, sàn miệng, mặt trên và mặt bên của lưỡi. 
Khi trẻ bị nhiệt miệng ở dạng aphthae nhỏ, tối đa có 5 vết loét xuất hiện và kéo dài trong 10-14 ngày trước khi chúng lành lại mà không để lại sẹo.
Trẻ bị nhiệt miệng với aphthae lớn có vết loét lớn hơn (vượt quá 10 mm) và sâu hơn các loại aphthae nhỏ, chúng tồn tại lâu hơn (trên 6 tuần) và có thể để lại sẹo sau khi lành. Chúng gây ra những cơn đau dữ dội, khó nuốt, thậm chí là sốt ở trẻ.  Nhiệt miệng trẻ em rất hiếm khi gặp loại aphthae herpetiform, chỉ chiếm 10% RAS, là loại ít phổ biến nhất. Khi trẻ bị nhiệt miệng loại này, sẽ xuất hiện nhiều vết loét tái phát (có thể có tới 100 vết loét cùng một lúc) vết loét nhỏ 2-3 mm nhưng có thể hợp nhất thành vết loét lớn hơn (như đã thấy trong nhiễm virus, do đó có tên gọi như vậy). 
Ngoài ra, nhiệt miệng trẻ em còn được phân loại theo vết loét đơn độc hay nhiều vết loét. 
Nhiệt miệng là một tình trạng phổ biến ở trẻ, tuy nhiên nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định một cách rõ ràng. Có nhiều yếu tố có thể gây ra tình trạng này, từ hệ thống miễn dịch suy yếu, dị ứng thực phẩm, virus và vi khuẩn, đến cả chấn thương miệng và dinh dưỡng kém. 
Hệ thống miễn dịch suy yếu được xem là một trong những yếu tố quan trọng gây ra nhiệt miệng ở trẻ em. Ở trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện như người trưởng thành, do đó trẻ dễ mắc bệnh khi điều kiện môi trường xung quanh thay đổi, làm cho trẻ dễ bị nhiễm vi khuẩn và virus, gây ra nhiệt miệng.
Dị ứng với thực phẩm cũng được xem xét là một yếu tố có thể gây nhiệt miệng ở trẻ. Các loại thực phẩm như cà phê, sô cô la, pho mai, các loại hạt và trái cây họ cam quýt có thể gây ra phản ứng dị ứng ở trẻ, dẫn đến tình trạng nhiệt miệng.
Sử dụng thực phẩm dầu mỡ, cay nóng lâu ngày cũng có thể là một yếu tố gây ra nhiệt miệng ở trẻ em. Các thực phẩm này có thể gây kích ứng cho niêm mạc miệng của trẻ.
Căng thẳng cũng được cho là một yếu tố mà cha mẹ cần lưu tâm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm xúc tiêu cực có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của miệng và răng, dẫn đến nhiệt miệng.
Virus và vi khuẩn cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra nhiệt miệng ở trẻ em. Herpetic là biểu hiện của virus herpes simplex tuýp 1 (HSV-1), đây là nguyên nhân virus phổ biến nhất gây nhiệt miệng ở trẻ em và xảy ra ở trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi.
Các vết nhiệt miệng lặp đi lặp lại do chấn thương hoặc do vết cắn có thể được quan sát thấy ở trẻ em mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ và thiểu năng trí tuệ hoặc trong lúc lên cơn động kinh.
Dinh dưỡng kém cũng được xem xét là một yếu tố có thể gây ra nhiệt miệng ở trẻ em. Có đến 20% trường hợp trẻ em bị nhiệt miệng có liên quan đến thiếu hụt hematinic (sắt, folate, vitamin B6 và B12), mặc dù những thiếu sót khác như vitamin D, kẽm hoặc thiamin cũng có thể xuất hiện.
Một số loại thuốc cũng được cho là có thể gây ra nhiệt miệng, bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chẹn beta, thuốc kháng sinh, thuốc tiểu đường, thuốc hạ huyết áp, thuốc ức chế kết tập tiểu cầu, thuốc giãn mạch và thuốc ức chế protease. Niềng răng không vừa hoặc đánh răng quá mạnh có thể gây kích ứng cho niêm mạc miệng của trẻ, dẫn đến tình trạng nhiệt miệng.
Bệnh đường tiêu hóa cũng có thể gây ra nhiệt miệng ở trẻ em. Vì khoang miệng là một phần của đường tiêu hóa nên nhiệt miệng ở trẻ em cũng có thể do các bệnh đường tiêu hóa gây ra. 
Thông thường, bệnh Celiac có thể biểu hiện bằng nhiều vết loét nhỏ có viền bao quanh với sàn màu vàng/xám, ngoài ra trẻ còn có thể kèm theo triệu chứng đau bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy.
Triệu chứng khi trẻ bị nhiệt miệng
Triệu chứng khi trẻ bị nhiệt miệng có thể đa dạng và gây ra nhiều khó khăn trong việc ăn uống và giao tiếp hàng ngày. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình khi trẻ bị nhiệt miệng mà các bậc phụ huynh cần lưu ý.
Các vết loét đau trong miệng là một trong những triệu chứng phổ biến nhất khi trẻ bị nhiệt miệng. Các vết loét này thường xuất hiện ở bên trong môi, trên má, trên lưỡi hoặc trên vòm họng. Trước khi xuất hiện, trẻ có thể cảm thấy nóng rát và khó chịu trong miệng từ một đến hai ngày. 
Các vết loét biểu hiện dưới dạng các tổn thương có ranh giới với vết loét màu xám hoặc trắng ở trung tâm, bao quanh bởi một quầng ban đỏ.
Khi trẻ có các vết loét đau trong miệng khiến cho việc ăn uống trở nên khó khăn và đau đớn đối với trẻ. 
Một điểm đáng chú ý là trong hầu hết các trường hợp, trẻ bị nhiệt miệng không xuất hiện triệu chứng sốt. Sốt, phát ban, nhức đầu hoặc hạch to thường không xuất hiện, nếu có sẽ gợi ý một số chẩn đoán khác như hội chứng herpangina hoặc PFAPA (sốt định kỳ, viêm họng, viêm hạch và loét miệng). Ngoài ra, trẻ có thể có tiền sử nhiệt miệng từ trước đó. Nếu trẻ đã từng mắc bệnh này, khả năng tái phát là rất cao.
Vết loét do nhiệt miệng thường lành từ 7 đến 14 ngày. Trong khoảng thời gian này, trẻ sẽ cảm thấy đau đớn và khó chịu, tạo ra sự phiền toái không nhỏ trong cuộc sống hàng ngày.
Cách chữa nhiệt miệng cho bé hiệu quả tại nhà
Chữa trị nhiệt miệng ở trẻ sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng cụ thể, tuổi tác và tình trạng sức khỏe chung của trẻ. Đối với trẻ em, mục tiêu chính của điều trị là giúp giảm bớt các triệu chứng và tạo điều kiện cho quá trình phục hồi nhanh chóng hơn.
Một số phương pháp điều trị nhiệt miệng cho bé hiệu quả tại nhà có thể bao gồm:
Đảm bảo bé uống đủ nước để giữ cho cơ thể luôn được cung cấp đủ nước, giúp hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm triệu chứng khô miệng.
Vitamin C có vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể. Bổ sung vitamin C sẽ giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ quá trình điều trị nhiệt miệng cho bé.
Nếu bé gặp phải sốt hoặc đau rát do nhiệt miệng, bạn có thể sử dụng acetaminophen theo hướng dẫn của bác sĩ để giúp giảm triệu chứng này. Vệ sinh răng miệng hàng ngày là rất quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và giữ cho miệng luôn sạch sẽ.
Nếu bé bị vết loét do nhiệt miệng, bạn có thể sử dụng thuốc ngoài da được chỉ định bởi bác sĩ để giúp giảm đau và kích ứng.
Nước súc miệng có thể giúp làm dịu vùng miệng bị đau rát do nhiệt miệng, giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.
Ngoài ra, khi điều trị nhiệt miệng cho bé, cha mẹ cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống của bé. Nên hạn chế cho bé ăn các loại thực phẩm cay, mặn hoặc chua, vì những thực phẩm này có thể làm kích thích vùng miệng bị viêm nhiễm, gây ra sự khó chịu và đau rát.
Trong trường hợp triệu chứng nhiệt miệng của bé không được cải thiện sau một thời gian dài hoặc có dấu hiệu biến chứng, cha mẹ nên đưa bé đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.