Viêm Họng – Khi Nào Nên Dùng Kháng Sinh? Cảnh Báo Lạm Dụng Thuốc!

Viêm họng là gì?
Viêm họng là tình trạng niêm mạc họng bị viêm, gây đau rát, khó nuốt, ho và có thể kèm sốt nhẹ. Đây là một trong những bệnh tai-mũi-họng phổ biến ở mọi lứa tuổi, nhất là khi thời tiết thay đổi hoặc sức đề kháng suy yếu.
Viêm họng có thể do:
• Virus (chiếm 70 – 80%): cúm, cảm lạnh, corona,...
• Vi khuẩn: chủ yếu là Streptococcus pyogenes (liên cầu khuẩn nhóm A).
• Yếu tố khác: dị ứng, khói bụi, ô nhiễm, hóa chất,…
Khi nào không nên dùng kháng sinh?
Kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn, hoàn toàn không hiệu quả nếu viêm họng do virus gây ra.
Dấu hiệu viêm họng do virus (không cần dùng kháng sinh):
• Sốt nhẹ hoặc không sốt
• Đau rát họng, ho khan
• Chảy nước mũi, nghẹt mũi
• Mệt mỏi, đau nhức cơ thể
• Tình trạng cải thiện sau 3 – 5 ngày chăm sóc tại nhà
Trong các trường hợp này, nghỉ ngơi, uống nhiều nước, súc họng nước muối và ăn uống đủ chất là giải pháp tối ưu thay vì dùng kháng sinh bừa bãi.
Khi nào nên dùng kháng sinh trị viêm họng?
Bạn nên đi khám và dùng kháng sinh khi có dấu hiệu viêm họng do vi khuẩn, nhất là liên cầu khuẩn:
Triệu chứng gợi ý viêm họng do vi khuẩn:
• Sốt cao ≥ 38,5°C đột ngột
• Đau họng dữ dội, nuốt đau, không ho
• Amidan sưng to, có mủ trắng
• Hạch cổ sưng, đau
• Trẻ nhỏ bỏ ăn, mệt lả, nôn ói
Xét nghiệm test nhanh liên cầu khuẩn có thể giúp xác định chính xác nguyên nhân và quyết định có cần dùng kháng sinh hay không.
Những nguy cơ khi lạm dụng kháng sinh
•Gây kháng thuốc: Vi khuẩn không còn nhạy với kháng sinh, khiến việc điều trị sau này khó khăn hơn.
• Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy, buồn nôn do kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn có lợi.
• Phản ứng dị ứng: Phát ban, nổi mề đay, sốc phản vệ có thể xảy ra ở người quá mẫn với kháng sinh.
• Tổn thương gan, thận: Nếu sử dụng dài ngày hoặc liều cao không kiểm soát.
Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ!
Cách chăm sóc và phòng ngừa viêm họng hiệu quả
- Súc họng bằng nước muối sinh lý mỗi ngày
- Uống đủ nước, ăn nhiều rau quả chứa vitamin C
- Hạn chế thực phẩm lạnh, cay, nhiều dầu mỡ
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh khói bụi
- Giữ ấm cổ họng, nhất là khi thời tiết chuyển mùa
- Vệ sinh tay và đồ dùng cá nhân thường xuyên
Viêm họng là bệnh thường gặp nhưng không phải lúc nào cũng cần dùng kháng sinh. Hầu hết các trường hợp là do virus và sẽ tự khỏi nếu được chăm sóc đúng cách. Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi không những không giúp khỏi bệnh nhanh hơn mà còn dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là kháng kháng sinh.
Hãy khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác trước khi dùng kháng sinh!