Nguy cơ kháng kháng sinh từ dịch viêm phổi bùng phát ở trẻ em

Mặc dù thường là một bệnh nhiễm trùng nhẹ, đợt bùng phát này lại làm tái hiện ký ức về COVID-19 và đặt ra lo ngại về một mầm bệnh mới. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng nguy cơ thực sự đằng sau làn sóng lây nhiễm này là sự gia tăng của siêu vi khuẩn, xuất phát từ tình trạng kháng thuốc đã phát triển trong nhiều năm, khiến các loại kháng sinh trở nên ít hiệu quả hơn.
Một ví dụ cụ thể là trường hợp của Rachel Qiao, người có con gái một tuổi rưỡi ở Bắc Kinh. Đứa bé bắt đầu có triệu chứng sốt, ho và sổ mũi trong bối cảnh thời tiết nóng oi bức. Ban đầu, bé được chẩn đoán nhiễm khuẩn Mycoplasma. 
Điều đáng chú ý là loại khuẩn này thường chỉ gây ra viêm phổi nhẹ và không đáng lo ngại. Không chỉ ở Bắc Kinh, mà nhiều quốc gia khác cũng ghi nhận các trường hợp tương tự sau khi nới lỏng các biện pháp kiểm soát đại dịch. Bác sĩ đã kê đơn thuốc kháng sinh azithromycin, nhưng đáng tiếc là bé không phản ứng tích cực với phác đồ điều trị này. Tình trạng viêm phổi của bé tiếp tục tiến triển và cuối cùng, bé đã phải chuyển sang liều tiêm tĩnh mạch, được kết hợp với các kháng sinh mạnh mẽ và loại thuốc khác để ngăn chặn sự phát triển của viêm nhiễm xung quanh tim.
Con gái của Rachel là một trong những trường hợp bệnh nhiên đầu tiên xuất hiện trong đợt bùng phát viêm phổi do Mycoplasma tại Trung Quốc. Nhiều trường hợp tương tự đã được ghi nhận, với tình trạng nhiễm nhùng không phản ứng với kháng sinh, đặt ra thách thức lớn khiến cho nhiều người mắc phải viêm phổi nặng và buộc các bác sĩ phải chuyển sang sử dụng các loại thuốc mạnh mẽ hơn.
Mặc dù các nhà chức trách cho biết các bệnh lý về đường hô hấp có dấu hiệu giảm đáng kể, nhưng các bậc cha mẹ vẫn cảm thấy lo lắng khi thời tiết lạnh hơn đang đến. Thời gian đợi để được khám bệnh tại các cơ sở y tế nhi khoa hàng đầu của Trung Quốc tháng trước đã tăng lên hơn 7 tiếng đồng hồ do tình trạng quá tải, khiến một số phụ huynh phải mang theo máy móc và túi truyền thuốc ngồi chờ trong hành lang. Các hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội đã tạo ra ấn tượng về một tình huống dịch bệnh mới tại Trung Quốc. Vào cuối tháng 11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã yêu cầu Bắc Kinh cung cấp giải thích và đồng thời yêu cầu thông tin chi tiết về mầm bệnh đường hô hấp đang lưu hành. Trong khi đó, Trung Quốc đã phủ nhận sự xuất hiện của mầm bệnh mới và nhấn mạnh rằng mycoplasma là nguyên nhân chủ yếu của các trường hợp viêm phổi tính đến giữa tháng 11.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đã thông báo rằng họ đang chặt chẽ theo dõi tình hình ở Trung Quốc và một số nước châu Âu.
Ở Trung Quốc, việc điều trị trẻ em nhiễm Mycoplasma có thể gặp khó khăn. Theo một nghiên cứu được công bố trên Jama Network Open vào năm 2022, gần 80% các trường hợp đều kháng lại macrolide, một nhóm thuốc bao gồm azithromycin được sử dụng trong trường hợp như của con gái của Rachel.
Tuy nhiên, azithromycin vẫn là một trong những loại kháng sinh được ưa chuộng tại Trung Quốc và là phương pháp điều trị mặc định đối với bệnh viêm phổi do Mycoplasma. Các bác sĩ cho biết những loại kháng sinh thay thế thường đi kèm với tác dụng phụ như thay đổi màu răng hoặc gây bất thường về xương đối với trẻ nhỏ, làm giảm lựa chọn của họ.
Một số chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng kháng sinh quá mức trong các trường hợp nhiễm trùng nhẹ có thể là nguyên nhân gây tăng cường kháng thuốc. Zuo-Feng Zhang, Chủ tịch Dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Fielding thuộc Đại học California, Los Angeles, lưu ý: "Nếu kháng sinh không còn tác dụng, bệnh sẽ kéo dài, tăng nguy cơ lây lan và có thể gây bùng phát dịch bệnh quy mô lớn." Tình hình ở Trung Quốc đặt ra một thách thức toàn cầu. Trong nhiều năm qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo về nguy cơ lạm dụng kháng sinh, khiến cho một số vi khuẩn phổ biến trở nên ít phản ứng với các loại thuốc hiện tại, và đây được coi là một dịch bệnh thầm lặng.
Việc sử dụng thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch không phải là hiếm ở Trung Quốc trong trường hợp trẻ em nhiễm vi khuẩn. Các bác sĩ cho biết, mặc dù việc này có thể giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn, nhưng trong nhiều trường hợp, tình trạng nhiễm trùng có thể tự giải quyết một cách tự nhiên với tốc độ chậm hơn.
"Ở Mỹ, rất ít trẻ em được tiêm thuốc kháng sinh khi chúng đến tuổi thiếu niên, nhưng liệu có đứa trẻ nào ở Trung Quốc không được tiêm? Điều này là điều mà các bệnh viện thực hiện ngay cả đối với những bệnh tình nhẹ," ông Zhang chỉ ra.
Hồi tháng 11, Yin Yudong, bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Triều Dương Bắc Kinh, trung tâm y tế về bệnh hô hấp hàng đầu quốc gia, chia sẻ với tờ Beijing News: "Chúng tôi phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để hạn chế tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Nếu không, chúng ta sẽ đối mặt với rủi ro không có phương pháp điều trị cho trẻ em."