Cha Mẹ Cần Làm Gì Để Giúp Trẻ Chậm Nói Phát Triển Ngôn Ngữ?

Dạy trẻ chậm nói không chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn mà còn là sự sáng tạo trong việc tìm ra những phương pháp phù hợp. Từ việc tạo ra một môi trường giao tiếp phong phú đến áp dụng những kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả, bạn có thể giúp trẻ mở ra cánh cửa ngôn ngữ và vượt qua những khó khăn
Nên bắt đầu dạy con học nói ở thời điểm nào trong ngày?
Một trong những câu hỏi thường gặp của cha mẹ là nên bắt đầu dạy con học nói ở thời điểm nào trong ngày. Thực tế cho thấy, cha mẹ có thể dạy con vào bất cứ thời điểm sinh hoạt nào trong ngày, từ khi con đang ăn, khi đang tắm, khi đi chơi, và cả khi đang ở nhà. 
Quan trọng nhất là bố mẹ nên dành ra một khoảng thời gian ngắn cố định trong ngày để hướng dẫn con chơi tương tác theo chủ đích.
Khoảng thời gian này có thể kéo dài 15-20 phút mỗi ngày. Đây là thời gian mà chúng ta tương tác với trẻ một cách có chủ đích, có hoạt động cụ thể và giúp thúc đẩy ngôn ngữ cho trẻ. Dành thời gian cố định hàng ngày để tương tác với con sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp một cách tự nhiên và hiệu quả.
Để khoảng thời gian này có hiệu quả, bố mẹ cần chuẩn bị trước mục tiêu dạy, đồ dùng sẽ chơi với con, hình dung trước sẽ hướng dẫn con chơi như nào và ghi nhận lại phản ứng của con trong khi chơi. 
Cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp như sử dụng sách, hình ảnh, đồ chơi tương tác, hoặc thậm chí là sử dụng các ứng dụng học tập trên điện thoại di động để kích thích sự tò mò và khám phá của trẻ. Cha mẹ có thể tạo ra các hoạt động tương tác như tham gia vào trò chơi của trẻ, đặt câu hỏi để khuyến khích trẻ nói, hoặc đơn giản chỉ là lắng nghe và đáp ứng những gì trẻ muốn diễn đạt.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một quá trình mất thời gian và đòi hỏi sự kiên nhẫn từ phía cha mẹ. Cha mẹ không nên áp đặt áp lực lên con, mà hãy tạo điều kiện cho trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên và thoải mái nhất có thể.
Không gian nào trong gia đình là phù hợp nhất để dạy con học nói?
Dưới đây là một số điểm cần xem xét khi chọn không gian phù hợp để dạy con học nói trong gia đình.
1. Hạn chế tiếng ồn:
Tiếng ồn có thể làm giảm khả năng tập trung và gây khó khăn cho trẻ khi họ đang cố gắng học nói. Do đó, không gian dạy con học nói cần được bố trí sao cho hạn chế tiếng ồn từ bên ngoài, từ các thiết bị điện tử và từ những hoạt động khác trong nhà.
2. Ánh sáng phù hợp:
Ánh sáng chơi một vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường học tập tích cực. Một không gian có ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo phù hợp sẽ giúp trẻ tập trung và học tập tốt hơn. Đặc biệt, ánh sáng tự nhiên được coi là lựa chọn tốt nhất vì nó giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường sự tập trung.
3. Hạn chế các yếu tố gây mất tập trung:
Các yếu tố như ti vi, điện thoại di động, các đồ chơi ồn ào và đồ dùng không liên quan đến học tập có thể gây mất tập trung cho trẻ. Do đó, không gian dành dạy con học nói cần được loại bỏ những yếu tố này để tạo ra một môi trường yên tĩnh và tập trung. 4. Tạo ra không gian riêng biệt:
Một không gian riêng biệt, được dành riêng cho việc học nói, sẽ giúp trẻ hiểu rõ ràng và xây dựng kỹ năng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Có một không gian riêng biệt cũng giúp trẻ hiểu rõ về học và nghỉ ngơi, từ đó giúp trẻ phát triển thói quen học tập tích cực.
5. Thúc đẩy sự sáng tạo:
Không gian dành dạy con học nói cần được thiết kế sao cho thúc đẩy sự sáng tạo của trẻ. Các vật dụng, sách vở và đồ chơi trong không gian này cần được chọn lựa cẩn thận để kích thích trí tưởng tượng và khám phá của trẻ.
Làm thế nào để thu hút sự chú ý của con trong các hoạt động?
Để thu hút sự chú ý của con trong các hoạt động hàng ngày, bố mẹ cần dành thời gian quan sát và hiểu rõ về khả năng và sở thích của con. 
Một trong những cách để thu hút sự chú ý của con là thông qua việc sử dụng ngôn ngữ đơn giản và phù hợp với trẻ. Bố mẹ có thể nói về những hoạt động mình đang thực hiện trong khi đồng thời giữ sự chú ý của con bằng cách sử dụng từ ngữ dễ hiểu và gần gũi với trẻ. 
Thay vì liên tục thực hiện hoạt động mà không chú ý đến phản ứng của con, bố mẹ có thể tạm dừng và tập trung vào việc thu hút sự chú ý của con trước khi tiếp tục hoạt động. Nó giúp con cảm thấy quan trọng và được quan tâm, từ đó tạo điều kiện cho sự tập trung và hứng thú của con trong hoạt động.
Bố mẹ cần tạo cơ hội cho con thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình, giúp con cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng, từ đó tạo sự gắn kết giữa bố mẹ và con trong quá trình thực hiện các hoạt động.
Nên ngồi ngang tầm mắt với con để thu hút sự chú ý của con, tạo cảm giác gần gũi và thân thiện, từ đó giúp con cảm thấy thoải mái và dễ dàng tập trung vào hoạt động.
Khi nào thì cha mẹ nên tìm sự giúp đỡ từ những người có chuyên môn?
Theo Viện Hàn lâm Thần kinh học của Mỹ, tìm sự giúp đỡ từ những người có chuyên môn khi có những dấu hiệu cảnh báo về phát triển thần kinh của trẻ. Có 5 dấu hiệu cờ đỏ mà cha mẹ nên chú ý và sớm đưa trẻ đến thăm khám tại các cơ sở có chuyên môn. Dấu hiệu đầu tiên là khi trẻ không bi bô, không biết dùng cử chỉ, ra dấu vào khoảng 12 tháng tuổi. Đây có thể là dấu hiệu của trẻ chậm phát triển trong khả năng giao tiếp và tương tác xã hội.
Dấu hiệu thứ hai là khi trẻ không biết nói từ đơn khi đã 16 tháng tuổi. Trẻ không phát triển khả năng nói cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề trong phát triển ngôn ngữ.
Dấu hiệu tiếp theo là khi trẻ không biết đáp lại khi được gọi tên. Đây có thể là dấu hiệu của sự kém phát triển trong khả năng tương tác xã hội và giao tiếp.
Dấu hiệu thứ tư là khi trẻ không tự nói được câu có 2 từ khi đã 24 tháng tuổi. 
Cuối cùng, mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc xã hội ở bất kỳ độ tuổi nào cũng là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Nếu cha mẹ nhận thấy bất kỳ sự suy giảm nào trong kỹ năng ngôn ngữ hoặc xã hội của trẻ, họ nên sớm tìm sự giúp đỡ từ các chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Phát hiện và xử lý sớm những vấn đề liên quan đến phát triển thần kinh của trẻ là rất quan trọng để giúp trẻ phát triển toàn diện và có cuộc sống khỏe mạnh. Viện Hàn lâm Thần kinh học của Mỹ khuyến khích cha mẹ nên chủ động theo dõi sự phát triển của trẻ và không ngần ngại tìm sự giúp đỡ từ những người có chuyên môn khi cần thiết.