Nhận biết và dự phòng sinh non cho thai phụ

Những nguyên nhân nào thường gây ra sinh non?
80% nguyên nhân sinh non là do tự phát, có thể là do nguyên nhân từ mẹ như loạn khuẩn âm đạo, sang chấn xảy ra với mẹ, mẹ bị hở eo tử cung, dị dạng tử cung… Hoặc có thể đến từ thai như viêm phần phụ của thai, đa thai, đa ối… Chúng đều dẫn đến hậu quả là co cơ tử cung, thay đổi cổ tử cung, vỡ các màng ối và hậu quả là chuyển dạ sinh non.
20% nguyên nhân còn lại là do có chỉ định từ bác sĩ buộc phải chấm dứt sớm thai kỳ vì các lý do y khoa như: tiền sản giật, rau tiền đạo, rau bong non, thai tăng trưởng giới hạn trong tử cung nặng… Những triệu chứng của dọa sinh non và những công cụ dự báo sinh non
Dọa sinh non có các dấu hiệu gồm: cơn đau bụng vùng bụng dưới từng cơn, kèm theo đó là đau lưng và âm đạo có ra dịch nhầy hồng, có thể ra nước ối. Và xuất hiện các cơn co tử cung với tần số khoảng 2 cơn trên 10 phút, mỗi cơn co dưới 30 giây. Nếu được thăm khám có thể thấy cổ tử cung đã mở khoảng dưới 2cm. Mặc dù là nguyên nhân ở đa phần thai phụ đến khám, tuy nhiên đây là 1 khái niệm mơ hồ do không phải có cơn co tử cung nghĩa là có chuyển dạ, gây sai lệch trong việc điều trị. Một mặt có thể lạm dụng các can thiệp không cần thiết, thậm chí là nguy hiểm cho những trường hợp không cần thiết. Mặt khác lại có thể không quan tâm đúng mực cho những trường hợp thực sự cần can thiệp. Vì thế, cần phải có những công cụ giúp ta đánh giá nguy cơ sẽ sinh non để có thể can thiệp thích hợp. Trong đó gồm có:
   - Chiều dài kênh cổ tử cung và hình dạng lỗ trong-ngoài cổ tử cung. FIGO khuyến cáo nên thực hiện khảo sát chiều dài kênh cổ tử cung thường quy với những thai từ 19 đến 23 tuần 6 ngày để tầm soát sinh non.
   - Test Fetal Fibronectin (fFN): đây là test chủ yếu có giá trị tiên đoán âm - tức là dự báo khả năng không xảy ra sinh non. Nếu fFN âm tính trong dịch tiết âm đạo - cổ tử cung, thì khả năng thai phụ sinh non trong vòng 7 ngày kể tiếp chỉ khoảng 1%, với giá trị dự báo âm tới 97,4%.
   - Cuối cùng là xét nghiệm PAMG-1. Đây là xét nghiệm có cùng giá trị dự báo âm, nhưng giá trị dự báo dương lại cao hơn test fFN đến 4 lần.
   - Ngoài ra cũng cần quan tâm đến tuổi thai, khám mỏ vịt đánh giá cổ tử cung, theo dõi monitor sản khoa để đánh giá tần số và cường độ cơn co tử cung…
Các phương pháp dự phòng và điều trị trì hoãn chuyển dạ sinh non
Có nhiều phương pháp để dự phòng sinh non, trong đó có 3 phương pháp được đề cập đến nhiều nhất, gồm: dùng Progesterone tự nhiên qua đường âm đạo để dự phòng sinh non cho thai phụ có tiền căn sinh non và hiện có kênh tử cung ngắn. Hoặc khâu vòng cổ tử cung với thai phụ bị hở eo tử cung và hiện có kênh tử cung ngắn, tuy nhiên với trường hợp song thai thì lại làm tăng nguy cơ chuyển dạ sinh non. Cuối cùng là sử dụng vòng nâng đỡ cổ tử cung để làm thay đổi tư thế và nâng đỡ cổ tử cung.
Những can thiệp dự phòng trên chỉ có hiệu quả khi tiến hành trước khi đã có hệ quả của tiến trình bệnh sinh. Còn khi đã bước vào quá trình sinh non thì không thể đảo ngược được nữa, mà các bác sĩ sẽ thực hiện các điều trị, với mục tiêu trì hoãn việc chuyển dạ sinh non cho đến khi thuốc trưởng thành phổi (Corticosteroid) đạt được hiệu quả để tránh hội chứng suy hô hấp cấp ở trẻ sơ sinh. Đó là sử dụng các thuốc khống chế tạm thời cơn co tử cung, trong đó thuốc duy nhất được dán nhãn cho điều trị sinh non là thuốc đối vận thụ thể Oxytocin. Kèm theo là bảo vệ thần kinh cho thai rất non (dưới 32 tuần) với MgSO4. Cuối cùng là điều trị quan trọng nhất-Corticosteroid, được sử dụng cho một thai có khả năng sống được (ở Việt Nam thường là từ 28 tuần tuổi) và dưới 34 tuần tuổi.