Làm Sao Để Phát Hiện Trẻ Bị Dị Ứng Thực Phẩm?

1. Dị ứng thực phẩm là gì?
Dị ứng thực phẩm là phản ứng của hệ miễn dịch khi cơ thể nhận diện một loại thực phẩm nào đó là có hại. Khi trẻ tiêu thụ thực phẩm gây dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh kháng thể IgE để chống lại, dẫn đến các triệu chứng như phát ban, khó thở hoặc đau bụng.
2. Các dấu hiệu nhận biết dị ứng thực phẩm ở trẻ
Triệu chứng trên da
- Phát ban, nổi mề đay, sưng môi, mắt hoặc mặt.
- Ngứa da, mẩn đỏ.
Triệu chứng tiêu hóa
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Đau bụng, tiêu chảy.
- Trẻ quấy khóc, khó chịu sau khi ăn.
Triệu chứng hô hấp
- Nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi liên tục.
- Khó thở, thở khò khè, có thể dẫn đến sốc phản vệ nếu nghiêm trọng.
- Nghiên cứu từ Hiệp hội Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ (AAAAI) chỉ ra rằng 90% các trường hợp dị ứng thực phẩm ở trẻ em có liên quan đến 8 loại thực phẩm phổ biến: sữa bò, trứng, đậu phộng, hải sản, đậu nành, lúa mì, hạt cây và cá. 3. Nguyên nhân gây dị ứng thực phẩm
Dị ứng thực phẩm có thể do yếu tố di truyền hoặc hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện. Một số nghiên cứu cho thấy:
- Nếu cha mẹ bị dị ứng thực phẩm, nguy cơ con cái bị dị ứng tăng lên 60%.
- Trẻ sinh non có hệ miễn dịch yếu hơn, dễ bị dị ứng hơn so với trẻ sinh đủ tháng.
- Ô nhiễm môi trường và chế độ ăn uống trong giai đoạn đầu đời cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của dị ứng thực phẩm.
- Thiếu vi khuẩn đường ruột có lợi: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc giúp hệ miễn dịch nhận diện và dung nạp thực phẩm, giảm nguy cơ dị ứng.
- Giới thiệu thực phẩm không phù hợp: Cho trẻ ăn thực phẩm gây dị ứng quá sớm hoặc quá muộn có thể làm tăng nguy cơ phản ứng miễn dịch quá mức. 4. Cách kiểm tra dị ứng thực phẩm ở trẻ
Nhật ký thực phẩm
Ghi chép lại những thực phẩm trẻ ăn hàng ngày và phản ứng của cơ thể có thể giúp xác định thực phẩm gây dị ứng.
Xét nghiệm dị ứng
- Xét nghiệm IgE đặc hiệu: Đo mức độ kháng thể IgE trong máu khi tiếp xúc với thực phẩm nghi ngờ.
- Test lẩy da: Nhỏ một lượng nhỏ chất gây dị ứng lên da, sau đó quan sát phản ứng.
- Thử nghiệm loại trừ thực phẩm: Loại bỏ thực phẩm nghi ngờ khỏi chế độ ăn trong một khoảng thời gian để theo dõi phản ứng của trẻ.
- Theo Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ (NIAID), các xét nghiệm trên có độ chính xác cao, giúp xác định nguyên nhân gây dị ứng với tỉ lệ đúng lên đến 80%. 5. Cách phòng ngừa và xử lý dị ứng thực phẩm
Biện pháp phòng ngừa
- Giới thiệu thực phẩm mới từ từ: Khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm, nên thử từng loại thực phẩm mới trong khoảng 3-5 ngày để theo dõi phản ứng.
- Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Theo WHO, sữa mẹ giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ dị ứng thực phẩm.
- Tránh tiếp xúc với thực phẩm gây dị ứng: Nếu trẻ đã từng bị dị ứng với một loại thực phẩm, cần loại bỏ khỏi chế độ ăn uống.
- Bổ sung lợi khuẩn đường ruột: Một số nghiên cứu từ Đại học Harvard chỉ ra rằng việc bổ sung probiotics có thể giúp giảm nguy cơ dị ứng thực phẩm bằng cách cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Cách xử lý khi trẻ bị dị ứng thực phẩm
- Ngừng cho trẻ ăn thực phẩm gây dị ứng ngay lập tức.
- Nếu trẻ có dấu hiệu dị ứng nhẹ, có thể dùng thuốc kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ.
- Trong trường hợp sốc phản vệ (khó thở, sưng phù nhanh), cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
- Luôn mang theo bút tiêm epinephrine: Đối với trẻ có tiền sử dị ứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn epinephrine để cha mẹ sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Phát hiện sớm dị ứng thực phẩm ở trẻ giúp cha mẹ có biện pháp xử lý kịp thời, bảo vệ sức khỏe và tránh các biến chứng nguy hiểm. Việc theo dõi chế độ ăn, xét nghiệm dị ứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm nguy cơ dị ứng và đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ. Ngoài ra, việc bổ sung lợi khuẩn đường ruột và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khoa học sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ dị ứng thực phẩm trong tương lai.