Hiểm họa của nhiệt độ cao đối với cơ thể

Những tác động của nhiệt độ cao không chỉ dừng lại ở cảm giác khó chịu mà còn có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe của con người, từ các vấn đề về hô hấp, tim mạch cho đến các vấn đề liên quan đến đường ruột và thần kinh. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh mà chúng ta đang đối mặt với những mùa hè nóng bức ngày càng kéo dài và căng thẳng.
Nhiệt độ và ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Nhiệt độ có ảnh hưởng đến sức khỏe con người theo nhiều cách khác nhau. Hiểu rõ về cách nhiệt độ ảnh hưởng đến sức khỏe là rất quan trọng để có những biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả.
Kiệt sức do nhiệt là một trong những vấn đề thường gặp khi nhiệt độ tăng cao. Các triệu chứng của kiệt sức do nhiệt có thể bao gồm chóng mặt, nhức đầu, run rẩy và khát nước. Đây là tình trạng không mong muốn nhưng thường không nghiêm trọng, miễn là người bị ảnh hưởng được hạ nhiệt trong vòng 30 phút.
Tình trạng nghiêm trọng hơn là say nắng, khi nhiệt độ cơ thể vượt quá 40,6 độ C. Đây là một trường hợp cấp cứu y tế, có thể dẫn đến tổn thương nội tạng lâu dài và tử vong. Các triệu chứng say nắng bao gồm thở nhanh, lú lẫn hoặc co giật và buồn nôn.
Khi biến đổi khí hậu tiếp tục khiến nhiệt độ tăng lên trong những năm tới, nguy cơ về độ ẩm cũng được dự đoán sẽ tăng lên. Không khí ấm hơn có thể giữ được nhiều độ ẩm hơn, và độ ẩm trong không khí nhiều hơn khiến mọi người khó đổ mồ hôi để hạ nhiệt. Ngoài ra, nhiệt độ quá cao cũng có thể gây ra nhiều rủi ro thứ cấp khác. Nhiệt độ ấm hơn khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn và tảo, gây nguy cơ nước bị ô nhiễm dịch tả hoặc tảo độc. Ngoài ra, nhiệt độ cũng có thể gây thiệt hại cho cây trồng, làm tăng thêm mối lo ngại về an ninh lương thực.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2030, các chuyên gia dự đoán số người chết trên toàn cầu sẽ tăng 250.000 mỗi năm do 4 rủi ro sức khỏe liên quan đến khí hậu: căng thẳng về nhiệt độ, suy dinh dưỡng liên quan đến mất an ninh lương thực, sốt rét và tiêu chảy.
Cháy rừng do cây hoặc bụi cây khô gây ra có thể dẫn đến ô nhiễm không khí ở mức độ nguy hiểm, có thể gây viêm phổi và tổn thương mô. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng nhiệt độ cực cao cũng như việc tiếp xúc với khói từ cháy rừng có thể liên quan đến tình trạng trẻ sơ sinh nhẹ cân và sinh non.
Căng thẳng do nhiệt cũng có thể góp phần làm sức khỏe tâm thần kém hơn. Nhiệt độ ban đêm tăng cao có thể làm gián đoạn giấc ngủ, làm suy giảm sức khỏe tâm thần.
Nắng nóng và nguy cơ cho sức khỏe công cộng
Nắng nóng không chỉ gây khó khăn cho cuộc sống hàng ngày mà còn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của con người, đặc biệt là đối với những đối tượng dễ bị tổn thương hơn như trẻ em, người cao tuổi và những người phải làm việc ngoài trời. Ngoài ra, những người mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch và tiểu đường cũng phải đối mặt với nguy cơ cao hơn khi nhiệt độ tăng cao.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tờ The Lancet vào năm 2021, ước tính rằng gần nửa triệu ca tử vong mỗi năm có thể được liên kết với nhiệt độ quá cao. Các bệnh về hô hấp và tim mạch có thể trở nên trầm trọng hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, gây ra các biến chứng nguy hiểm như đau tim, đột quỵ và suy tim. Ngoài ra, nắng nóng cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần như stress và lo âu.
Trẻ em và người cao tuổi là hai nhóm dễ bị tổn thương nhất khi phải đối mặt với nắng nóng. Trẻ em có cơ địa yếu hơn để tự điều tiết nhiệt độ cơ thể, trong khi người cao tuổi thường có khả năng chịu đựng kém hơn đối với nhiệt độ cao.  Ngoài ra, những người phải hoạt động ngoài trời nhiều hơn, chẳng hạn như người vô gia cư, cũng phải đối mặt với nguy cơ cao hơn khi phải chịu đựng tác động của nắng nóng. Việc thiếu hụt nước và không có chỗ trú ẩn khỏi ánh nắng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Trong khi đó, một số quốc gia không ghi nhận nắng nóng là nguyên nhân cụ thể gây tử vong, điều này không có nghĩa là tác động của nó không đáng kể. Thực tế, các số liệu thống kê cho thấy rằng các trường hợp tử vong liên quan đến nắng nóng có thể được đánh giá cao hơn so với dự kiến.
Cảnh báo và khuyến nghị
Theo các chuyên gia y tế, mùa hè là thời điểm mà nguy cơ tử vong do nhiệt đới tăng cao do cơ thể con người chưa kịp thích nghi với nhiệt độ cao. Đặc biệt, những vùng đất mà dân cư không quen với cái nóng như vậy như ở châu  u cũng đang phải đối mặt với tình trạng này.
Các cơ quan y tế công cộng từ Ấn Độ đến Mỹ đã đưa ra những lời khuyên quan trọng để giúp người dân giữ gìn sức khỏe trong mùa hè nóng nực, như giữ mát và tránh làm việc quá sức, uống đủ nước…
Để hỗ trợ người dân trong việc chống lại nhiệt đới, các nhà chức trách có thể thiết lập các trung tâm làm mát, phân phối thêm nước hoặc cung cấp miễn phí sử dụng phương tiện giao thông công cộng có máy lạnh.  Các nhà khoa học cũng đã đưa ra những khuyến nghị cụ thể cho người lao động trong môi trường làm việc nóng nực. Ngoài việc nghỉ ngơi định kỳ, việc thay quần áo thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng. Đặc biệt, những người dễ bị tổn thương như người lớn tuổi và những người bị cô lập cần được chăm sóc đặc biệt.
Say nắng là một trường hợp cấp cứu y tế và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Khi có dấu hiệu của say nắng như da đỏ, nóng rát, buồn nôn, chóng mặt, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời và hiệu quả.
Trong bối cảnh mùa hè nóng nực, việc chăm sóc sức khỏe và phòng tránh say nắng là rất quan trọng. Các biện pháp đơn giản như giữ mát, uống nước đủ và kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong do nhiệt đới và bảo vệ sức khỏe của mọi người trong mùa hè.