Cảnh báo nguy cơ nghiện game ở trẻ em trong mùa hè

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) đã đưa ra cảnh báo về vấn đề này, nhấn mạnh vai trò quan trọng của phụ huynh trong việc nhận biết sớm và can thiệp kịp thời để ngăn chặn tình trạng rối loạn nghiện game ở trẻ em.
Theo HCDC, game online không chỉ đem lại niềm vui và giải trí cho người chơi mà còn tiềm ẩn những nguy cơ đáng kể. Với đồ họa sinh động, nội dung đa dạng và sự cải tiến liên tục, game online đã thu hút một lượng lớn người chơi, đặc biệt là trẻ em và người trẻ. 
Chơi game không kiểm soát có thể dẫn đến rối loạn nghiện game, một tình trạng mà người chơi không thể kiểm soát được việc chơi game, ưu tiên trò chơi hơn các hoạt động khác và bất chấp những hậu quả tiêu cực có thể xảy ra. Rối loạn nghiện game không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe về mặt tinh thần của người chơi mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày. Nhận thức về vấn đề này là rất quan trọng, đặc biệt là đối với phụ huynh. 
Nhận biết sớm các dấu hiệu của rối loạn nghiện game và can thiệp kịp thời có vai trò then chốt trong việc ngăn chặn tình trạng này phát triển và gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và cuộc sống của trẻ em.
Nghiện trò chơi trực tuyến (Internet gaming disorder) là một rối loạn tâm lý đang ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại. Được mô tả trong Cẩm nang chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5-TR) của Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ (APA), nghiện trò chơi trực tuyến được xác định khi gây ra những ảnh hưởng đáng kể đối với một số khía cạnh trong cuộc sống con người.
Theo các chuyên gia, lý do dẫn đến nghiện game có nguồn gốc từ yếu tố tâm lý. Những người nghiện game thường tìm thấy ở các trò chơi những điều mới mẻ, hấp dẫn, mang đến cho họ cảm giác thích thú, dễ chịu hơn so với cuộc sống thực tại. 
Ánh sáng, màu sắc, âm thanh và nội dung của game có sức cuốn hút mãnh liệt, khiến họ dần dần dành nhiều thời gian và tâm trí cho nó hơn bất kỳ điều gì khác.
Bên cạnh đó, não bộ cũng đóng góp một phần vào việc hình thành nên nghiện game. Khi chơi game, não bộ sẽ giải phóng dopamine và endorphin, tạo cảm giác hưng phấn và khoái cảm. 
Tuy nhiên, không phải ai chơi game cũng sẽ nghiện game. Chỉ có một tỷ lệ nhỏ người chơi game có nguy cơ cao trở thành nghiện game. Nghiên cứu cho thấy, ở những người nghiện game, nồng độ serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng - sẽ bị sụt giảm đáng kể. Sự sụt giảm này tương tự như ở những người mắc bệnh trầm cảm, dẫn đến các triệu chứng như lo âu, buồn bã, mất hứng thú với các hoạt động khác. Vấn đề của nghiện trò chơi trực tuyến không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây ra những vấn đề xã hội và gia đình. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nghiện game có thể dẫn đến sự suy giảm về mặt vật lý, tâm lý và xã hội của người chơi. Họ có thể bỏ qua việc chăm sóc bản thân, thiếu ngủ và không duy trì một lối sống lành mạnh. Ngoài ra, nghiện game cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ gia đình và mối quan hệ xã hội của người chơi.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (HCDC), để xác định tình trạng rối loạn nghiện game, hành vi phải đủ nghiêm trọng đến mức dẫn đến suy giảm đáng kể chức năng của một người trong các lĩnh vực cá nhân, gia đình, xã hội, giáo dục, nghề nghiệp hoặc các lĩnh vực quan trọng khác và thường biểu hiện rõ ràng trong ít nhất 12 tháng. 
Theo các bác sĩ, người nghiện game thường có những biểu hiện như sự bận tâm với việc chơi game; những triệu chứng cai khi ngừng chơi (buồn bã, lo lắng, dễ bị kích động); sự kiên nhẫn, cần phải dành nhiều thời gian chơi game để thỏa mãn sự ham muốn; không thể giảm chơi game, cố gắng bỏ chơi game nhưng không thành công. 
Bên cạnh đó, trẻ từ bỏ các hoạt động khác, mất hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đây vì chơi game; tiếp tục chơi game bất chấp những vấn đề có thể xảy ra và lừa dối các thành viên trong gia đình hoặc người khác về lượng thời gian chơi game.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng rối loạn nghiện game có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất của người bị ảnh hưởng. Những người nghiện game thường trải qua tình trạng căng thẳng, lo âu, thiếu ngủ và cảm giác cô đơn. Họ cũng có nguy cơ cao hơn về các vấn đề sức khỏe như béo phì, các vấn đề về cơ xương khớp do thói quen ngồi lâu và thiếu vận động. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, rối loạn nghiện game còn có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến việc học tập và phát triển xã hội. Việc dành quá nhiều thời gian cho việc chơi game có thể dẫn đến việc sa sút trong học tập, mất đi cơ hội tiếp xúc và phát triển kỹ năng xã hội quan trọng.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có tới 70 - 80% số trẻ em từ 10 - 15 tuổi thích game online, trong đó, tỷ lệ trẻ bị nghiện game chiếm khoảng 10 - 15%.

Để giải quyết vấn đề này, việc nhận diện và can thiệp kịp thời là rất quan trọng. Các phụ huynh, giáo viên và cơ quan chức năng cần phải có kiến thức và kỹ năng để nhận diện các dấu hiệu của rối loạn nghiện game và cung cấp sự hỗ trợ cần thiết. 
Ngoài ra, việc tạo ra môi trường gia đình và xã hội lành mạnh, khuyến khích các hoạt động khác nhau và giới hạn thời gian sử dụng điện tử cũng là một phần quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng rối loạn nghiện game.
Trong bối cảnh môi trường số ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc nhận diện và giải quyết vấn đề rối loạn nghiện game là một thách thức không hề nhỏ. Tuy nhiên, thông qua việc tăng cường kiến thức và sự quan tâm từ cộng đồng, chúng ta có thể hi vọng vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của tình trạng này đối với xã hội và cá nhân.