Tầm Quan Trọng Của Dinh Dưỡng Trong Điều Trị Ung Thư Phổi

Theo thống kê từ GLOBOCAN 2020, ung thư phổi là một trong những loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam, với hàng chục nghìn ca mắc mới mỗi năm. Tình trạng suy dinh dưỡng không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn tăng nguy cơ tử vong do các biến chứng liên quan. 
Vì vậy, việc xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất là rất cần thiết để nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng và hỗ trợ điều trị cho người bệnh ung thư phổi. 
Theo ước tính, có khoảng 10-20% bệnh nhân ung thư tử vong không phải do khối u mà là do hệ quả của tình trạng suy dinh dưỡng. Đặc biệt, với những bệnh nhân ung thư phổi, duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ nâng cao sức khỏe, cải thiện hệ miễn dịch và hỗ trợ các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị.
Bệnh nhân ung thư phổi thường phải đối mặt với nhiều tác dụng phụ khi điều trị, bao gồm chán ăn, buồn nôn, nôn, viêm niêm mạc miệng, thay đổi vị giác, và mệt mỏi. Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng duy trì dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng và giảm khả năng phục hồi sau điều trị. 
Do đó, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng không chỉ giúp giảm thiểu các tác dụng phụ mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
Cung cấp đủ năng lượng: Người bệnh cần bổ sung từ 25-30 kcal/kg cân nặng/ngày để duy trì cân nặng và sức khỏe.
Protid (Protein): Nhu cầu protein cho người bệnh ung thư phổi nên đạt từ 1-1,5g/kg/ngày, giúp tái tạo tế bào và tăng cường hệ miễn dịch.
Lipid (Chất béo): Chiếm khoảng 25-35% tổng năng lượng, trong đó nên ưu tiên các loại chất béo không bão hòa (acid béo Omega 3, Omega 6) từ cá, dầu ô liu, hạt, và quả bơ.
Glucid (Carbohydrate): Chiếm 45-60% tổng năng lượng, ưu tiên glucid phức hợp từ gạo lứt, khoai lang, các loại đậu, và ngũ cốc nguyên cám. Vitamin và khoáng chất: Đặc biệt chú trọng bổ sung vitamin A, C, E và các khoáng chất như selen, kẽm để tăng cường hệ miễn dịch.
Nước: Đảm bảo cung cấp từ 35-40ml nước/kg cân nặng/ngày để duy trì độ ẩm cho cơ thể và hỗ trợ quá trình trao đổi chất.
Những loại thực phẩm tốt cho người bệnh ung thư phổi
Thực phẩm giàu Omega 3
Các thực phẩm giàu Omega 3 như cá hồi, cá thu, cá ngừ, dầu ô liu, và các loại hạt như hạnh nhân, óc chó là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp chống viêm, bảo vệ tim mạch và giảm thiểu nguy cơ các bệnh mãn tính. 
Omega 3 còn được chứng minh có tác dụng hỗ trợ quá trình phục hồi sau điều trị ung thư, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Cá hồi: Chứa nhiều Omega 3 và protein, giúp bổ sung năng lượng và chống lại quá trình suy mòn cơ thể.
Dầu ô liu: Giàu chất chống oxy hóa và Omega 3, giúp giảm viêm và bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương.
Thực phẩm giàu vitamin E, C, A, Selen
Vitamin E, C và A là những chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do – nguyên nhân gây ung thư. Selen cũng là một khoáng chất cần thiết, có vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ phát triển khối u.
Cà rốt: Giàu beta-carotene (tiền vitamin A), giúp bảo vệ niêm mạc phổi và tăng cường hệ miễn dịch.
Giá đỗ xanh: Chứa nhiều vitamin E, giúp chống oxy hóa và bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương.
Rau ngót, rau muống: Giàu vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng.
Thực phẩm giàu protein
Protein là thành phần chính giúp tái tạo và phục hồi tế bào, giúp người bệnh duy trì cơ bắp và tăng cường hệ miễn dịch. Các nguồn protein tốt cho bệnh nhân ung thư phổi bao gồm:
Thịt gà: Chứa nhiều protein dễ tiêu hóa, phù hợp với người bệnh ung thư.
Cá: Là nguồn protein và Omega 3 lý tưởng, giúp cung cấp năng lượng và bảo vệ tim mạch.
Đậu: Chứa nhiều chất xơ và protein thực vật, giúp cải thiện hệ tiêu hóa và cung cấp năng lượng lâu dài. Thực phẩm dễ tiêu hóa và dễ chế biến
Người bệnh ung thư phổi thường gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và ăn uống do tác dụng phụ của điều trị. Do đó, các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu như súp, cháo, khoai tây nghiền, trứng luộc là lựa chọn lý tưởng để cung cấp dinh dưỡng mà không gây khó chịu cho hệ tiêu hóa.
Các thực phẩm cần tránh
Bên cạnh các thực phẩm cần bổ sung, người bệnh ung thư phổi cũng nên hạn chế những thực phẩm có hại như:
Thực phẩm chế biến sẵn: Đồ hộp, thịt nguội, xúc xích chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia không tốt cho sức khỏe.
Thịt nướng, hun khói: Các loại thịt chế biến ở nhiệt độ cao dễ sản sinh ra các hợp chất gây ung thư như nitrosamine.
Thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột tinh chế: Bánh kẹo, đồ ngọt, nước ngọt có gas có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị.
Chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá là những tác nhân hàng đầu gây tổn hại đến phổi và làm giảm hiệu quả điều trị ung thư. Để đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và hỗ trợ quá trình điều trị, bệnh nhân ung thư phổi nên:
Chia nhỏ bữa ăn: Ăn từ 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì 3 bữa chính để cơ thể dễ hấp thu và tiêu hóa.
Thay đổi khẩu vị linh hoạt: Nếu cảm thấy thức ăn nhạt, mặn hoặc có vị kim loại, có thể thêm chanh, mật ong để điều chỉnh vị giác.
Ưu tiên thức ăn mềm và dễ tiêu: Súp, cháo, khoai tây nghiền là những món ăn lý tưởng giúp người bệnh dễ tiêu hóa.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư phổi. Cung cấp đủ năng lượng, protein, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc và duy trì sức khỏe tổng quát. 
Người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng hợp lý, tránh các thực phẩm có hại để tối ưu hóa hiệu quả điều trị!