Cước tay chân mùa đông: Cần phải làm gì?

Vấn đề này không chỉ gây phiền toái về mặt thẩm mỹ mà còn có thể dẫn đến các vấn đề như viêm nhiễm, ngứa và khó chịu. Vậy làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ cước tay chân khỏi tác động tiêu cực của thời tiết? 
Các tác nhân ảnh hưởng đến tình trạng của cước tay chân không chỉ bao gồm những yếu tố ngoại cảnh như thời tiết lạnh mà còn liên quan cả gen di truyền. Dưới đây là những yếu tố làm nặng bệnh cước tay chân:
• Gia đình có người mắc bệnh cước tay chân có thể làm tăng khả năng mắc bệnh ở các thành viên khác trong gia đình. Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ mắc bệnh.
• Nhiều bệnh mạch máu ngoại vi như đái tháo đường, hút thuốc, tăng mỡ máu có thể làm tăng nguy cơ cước tay chân. Các vấn đề về hệ tuần hoàn máu có thể ảnh hưởng đến sự cung cấp máu và dưỡng chất cho da, gây khô ráp và nứt nẻ của cước. • Người gầy và suy dinh dưỡng có thể trải qua tình trạng thiếu hụt dưỡng chất, làm cho làn da mất đi độ đàn hồi và dễ bị khô ráp.
• Cước tay chân có thể có sự cải thiện trong thời kỳ mang thai do thay đổi hormon. Ngược lại, sự thay đổi hormon khác như trong giai đoạn tiền mãn kinh có thể ảnh hưởng ngược lại.
• Các bệnh mô liên kết như lupus ban đỏ, xơ cứng bì, hiện tượng Raynaud và rối loạn tủy xương cũng là yếu tố nguy cơ. Những bệnh này thường liên quan đến sự tổn thương của mô và cơ bản của làn da.
Biểu hiện của bệnh cước tay chân do lạnh
Khi nhiệt độ giảm xuống, các triệu chứng của cước tay chân thường xuất hiện rõ ràng:
• Các nốt da trở nên sưng nề, đỏ, ngứa, thường có màu đỏ hoặc màu tím. 
• Những triệu chứng này có thể kéo dài từ 7-14 ngày hoặc thậm chí lâu hơn, đặc biệt khi tình trạng nặng có thể xuất hiện bọng nước, mủ, và loét. 
• Những tổn thương thỉnh thoảng có hình nhẫn và có thể trở nên dày và kéo dài trong vài tháng.
• Các vị trí thường gặp của cước tay chân bao gồm mặt mu và mặt bên của các ngón tay, ngón chân, má gót chân, chi dưới, đùi, cổ tay trẻ em, mũi và tai.  Các nhà nghiên cứu đã đánh giá thực tế các biểu hiện lâm sàng của cước tay chân và kết luận rằng các triệu chứng chính thường bao gồm sưng nề, da màu đỏ hoặc tím (71,4%), bọng nước (21,4%) có thể giống như hình bia bắn, trợt loét và nhiễm trùng (21,4%).
Tất cả bệnh nhân đều phản ánh việc ngứa (100%) và đau nhức tại vùng tổn thương (64,3%). Vị trí chủ yếu của tổn thương thường nằm ở bàn tay và bàn chân. Tỷ lệ bệnh nhân bị tổn thương cả ở bàn tay và bàn chân là 57,1%, chỉ bị ở bàn tay đơn thuần là 14,3%, và ở bàn chân đơn thuần là 28,6%. 
Những số liệu này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các biểu hiện lâm sàng của cước tay chân mà còn có thể hỗ trợ trong việc đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
Cước tay chân xử lý như thế nào?
Đối với các trường hợp cước tay chân nhẹ, xử lý tại nhà có thể giúp giảm nhẹ và kiểm soát các triệu chứng. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:
• Trong thời tiết lạnh, đặc biệt là khi trời trở lạnh, cần phải giữ ấm cơ thể. Đeo găng tay và tất chân giúp bảo vệ da khỏi tác động của không khí lạnh.
• Ngâm nước ấm có thể giúp làm giãn ra các mạch máu ngoại vi, giảm ngứa và đau. Thêm lá lốt ấm, muối, hoặc gừng vào nước ngâm cũng có thể có tác dụng kháng khuẩn và làm dịu da. Thực hiện khoảng 15 phút và duy trì 2-3 lần mỗi tuần.  Việc thường xuyên ngâm chân vào buổi tối, trước khi đi ngủ, và massage chân bằng dầu nóng cũng là những biện pháp hữu ích, đặc biệt là trong những ngày giá rét.
• Hạn chế rửa chân tay bằng nước lạnh và sau khi rửa, hãy lau khô kỹ trước khi đeo găng tay hoặc đối với chân, mang tất, ngăn chặn sự mất nước và giữ cho làn da mềm mại.
• Tránh gãi quá mạnh, chỉ nên mát xa nhẹ nhàng để tránh trầy xước và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Trong trường hợp có mụn nước, không nên tự y áp dụng các phương pháp điều trị mà cần phải đến bác sĩ kiểm tra. Kem bôi corticoid có thể được sử dụng trong vài ngày để giảm ngứa và viêm. 
Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, cần sử dụng kháng sinh dạng thuốc bôi hoặc dạng uống tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh.
Bệnh cước tay chân không thuộc nhóm bệnh nguy hiểm, nhưng lại gây ra nhiều phiền toái, đặc biệt là khi thời tiết chuyển lạnh. Để giảm thiểu tác động của thời tiết lạnh và bảo vệ sức khỏe của cơ thể, có thể thực hiện những biện pháp đơn giản sau:
• Hạn chế tiếp xúc với không khí lạnh bằng cách tránh nơi có nhiệt độ thấp, đặc biệt là gió lạnh.
• Luôn giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt là tay, chân, và mặt. Sử dụng đủ lớp áo ấm và giữ cho da luôn khô ráo.
• Khi ra ngoài đường trong thời tiết lạnh, sử dụng găng tay, đi tất và giày ấm để bảo vệ tay, chân khỏi tác động của thời tiết.
• Tránh hút thuốc lá, vì nicotine trong thuốc lá có thể gây co mạch và ảnh hưởng đến tình trạng cước tay chân.
• Giảm tiêu thụ các chất kích thích như caffeine, vì chúng có thể gây co mạch và ảnh hưởng đến sự lưu thông máu. • Khi tắm, sử dụng nước ấm và sau đó ngâm tay, chân vào nước ấm pha gừng và muối từ 5-10 phút. Điều này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng cường sự lưu thông máu. 
• Bên cạnh đó, có thể sử dụng gừng tươi thái lát mỏng xát lên vùng bị cước. Hành động này nên được thực hiện mỗi ngày, 1-2 lần trong vòng một tuần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Bằng cách thực hiện những hành động nhỏ như giữ ấm cơ thể, sử dụng đúng trang phục, và thực hiện các phương pháp chăm sóc da, chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cước tay chân và làm giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh.