Nước vo gạo là 'thần dược' giúp mái tóc suôn mượt?

Mặc dù nhiều người tìm thấy hiệu quả và trải nghiệm tích cực sau khi thử nghiệm, nhưng liệu có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng phương pháp này thật sự mang lại những lợi ích cho tóc và da đầu hay không?
"Nước gạo đã từng được mô tả như một phương thuốc quý khi tôi còn là một cô gái trẻ lớn lên ở vùng Đồng bằng sông Dương Tử ở Chiết Giang, Trung Quốc. Bà tôi thường sử dụng nó để tưới cây và khẳng định rằng nước gạo còn rất hiệu quả trong việc rửa bát đĩa, làm sạch da mặt và thậm chí là khi gội đầu," một người phụ nữ Trung Quốc chia sẻ.
"Gạo luôn chiếm một vị trí quan trọng trong bữa ăn hàng ngày của gia đình tôi. Tuy nhiên, tôi vẫn giữ một số nghi ngờ về lợi ích của nước gạo dư thừa sau khi đã được vo. Mặc dù nước này được cho là rất giàu chất dinh dưỡng, chất chống ô nhiễm và khả năng sát trùng," cô bày tỏ thêm. "Sự nghi ngờ từ thời thơ ấu của tôi lại trỗi dậy khi thấy xu hướng chăm sóc tóc đang lan tỏa trên các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok. Các người nổi tiếng như Cardi B và Kim Kardashian đã giới thiệu những lợi ích của việc sử dụng nước gạo khi gội đầu."
Việc gội đầu bằng nước vo gạo hoặc các loại nước ngũ cốc như lúa mỳ và ngô không chỉ là một truyền thống lâu dài mà còn có những nguồn gốc lịch sử rất cổ từ nhiều nền văn hóa châu Á. Kinh Lễ, một bộ văn kiện từ cuối thời Chiến Quốc (475-221 trước Công nguyên) của Trung Quốc, ghi chép về xã hội và các nghi lễ, cũng đề cập đến việc sử dụng các loại nước ngũ cốc.
Trong nhiều ngôi làng ở Trung Quốc, đặc biệt là làng Huangluo Yao thuộc Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, phía Tây Nam Trung Quốc, việc sử dụng nước vo gạo để gội đầu đã trở thành một phần quan trọng của truyền thống.  Đây là nơi nổi tiếng với "ngôi làng có mái tóc dài nhất thế giới", với hơn 70 phụ nữ sở hữu mái tóc dài hơn 1m. Thay vì sử dụng dầu gội và dầu xả, phụ nữ ở làng này thường gội đầu bằng nước suối kết hợp với nước gạo đã lên men, được pha chế với vỏ yuzu, các loại thảo mộc và dầu hoa trà rồi đun sôi.
Ngay cả trong thời Heian (794-1185) ở Nhật Bản, các cung nữ cũng được cho là thường xuyên chải tóc bằng nước vo gạo, là một phần của lịch sử chăm sóc tóc của họ.
Vậy liệu nước vo gạo có phải là một phương pháp dưỡng tóc hiệu quả trong thời đại ngày nay? 
Andrea Clark, một chuyên gia về tóc và da đầu có kinh nghiệm làm việc tại Hong Kong và Melbourne, Australia, chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này: "Nhiều thông tin xoay quanh cách sử dụng nước vo gạo thường mang tính chất đồn đại. Đối với các phương pháp dưỡng tóc này, cần có bằng chứng khoa học hỗ trợ để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn. Sức khỏe chính là yếu tố quan trọng nhất giúp tạo ra mái tóc đẹp và khỏe mạnh."
Nước vo gạo được cho là chứa đựng các thành phần như các loại vitamin, khoáng chất và axit amin thiết yếu, được cho là có thể giúp tăng cường sức khỏe của mái tóc, làm cho tóc trở nên mềm mại và bóng mượt. 
Tuy nhiên, theo quan điểm khoa học, những chất dinh dưỡng này cũng có thể được cung cấp thông qua chế độ ăn uống hàng ngày, giúp nuôi dưỡng các nang tóc từ bên trong cơ thể. Việc ăn uống lành mạnh và cân đối vẫn được coi là chìa khóa quan trọng để duy trì sức khỏe của tóc.
Nếu ai đó đang phải đối mặt với tình trạng rụng tóc hoặc muốn nuôi tóc, việc sử dụng nước vo gạo có thể không phải là phương pháp mang lại kết quả như mong đợi. Chuyên gia khuyến cáo rằng quan trọng nhất là nên tìm hiểu nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng rụng tóc trước khi kỳ vọng vào nước vo gạo.
Andrea Clark chia sẻ quan điểm của mình: “Nếu bạn đang trải qua vấn đề về tóc, đặc biệt là tình trạng rụng tóc, điều quan trọng nhất là xác định nguyên nhân gốc của vấn đề. Có thể có liên quan đến tình trạng sức khỏe, chế độ ăn uống, hoặc tình trạng căng thẳng." Việc giải quyết vấn đề từ nguyên nhân cơ bản sẽ giúp hiệu quả hơn trong việc duy trì sức khỏe của tóc.
Điều này bắt nguồn từ sự hiểu biết rằng không có mối liên hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng nước vo gạo và việc tóc mọc dài. Một báo cáo từ Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) thậm chí chỉ ra rằng những phụ nữ ở ngôi làng gần Huangluo Yao, nơi cũng có truyền thống sử dụng nước vo gạo để gội đầu, không có tóc dài và đen như được mô tả truyền thống. CCTV trích dẫn lời của một giáo sư nhấn mạnh rằng sự khác biệt trong đặc điểm của tóc giữa hai làng có thể phản ánh sự ảnh hưởng của yếu tố di truyền. Andrea Clark, chuyên gia về tóc và da đầu làm việc tại Hong Kong và Melbourne, Australia, đồng tình rằng việc phát triển của tóc có thể bị ảnh hưởng bởi cả yếu tố di truyền, chế độ ăn uống và trạng thái sức khỏe. 
Cô nhấn mạnh rằng giữ gìn sức khỏe bằng cách ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng để tóc phát triển khỏe mạnh.
Ngoài ra, một số thực phẩm phổ biến ở châu Á, như rong biển, đậu phụ và các loại đậu, được biết đến là giàu protein và axit amin, đều có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe tóc. Các loại thảo mộc như đương quy, hà thủ ô và ngũ vị tử cũng được cho là có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và ngăn chặn tình trạng rụng tóc.
Andrea Clark, người có hơn 40 năm kinh nghiệm trong ngành làm tóc, chia sẻ thêm: "Không có một phương pháp điều trị nào phù hợp cho tất cả mọi người. Tôi luôn duy trì sự nghi ngờ về hiệu quả của các phương pháp dưỡng tóc được quảng bá trên mạng xã hội, trong đó có cả nước vo gạo.
Theo cô, nếu ai đó muốn thử nghiệm phương pháp này, họ nên gội đầu trước và không để nước vo gạo trên tóc quá lâu, chỉ nên giữ chúng trên tóc tối đa 20 phút trước khi xả sạch. 
Clark cũng nhấn mạnh rằng những người mắc các bệnh về da như bệnh chàm cần phải thận trọng hơn, vì đôi khi ngay cả các biện pháp tự nhiên cũng có thể gây kích ứng cho da.