Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh: Những điều mẹ không thể bỏ qua!

Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh không chỉ là một hiện tượng thông thường mà còn là một phần của quá trình phát triển tự nhiên của cơ thể nhỏ bé. Đối với một số trẻ, đặc biệt là những trường hợp gặp phải trào ngược dạ dày do bệnh lý (GERD), vấn đề này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển của bé.
Hiểu biết về hai nhóm chính của trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là quan trọng để có thể đưa ra các biện pháp chăm sóc hiệu quả. Trong khi trào ngược dạ dày sinh lý thường giảm dần và tự khỏi theo thời gian, trào ngược do bệnh lý có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như chậm tăng cân hoặc viêm thực quản.
Phân biệt: Trào ngược sinh lý và bệnh lý
Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là một vấn đề mà nhiều bậc cha mẹ thường gặp phải. Tuy nhiên, việc phân biệt giữa trào ngược sinh lý và trào ngược dạ dày bệnh lý là điều quan trọng để có những biện pháp can thiệp phù hợp và kịp thời.
Trào ngược sinh lý là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, thường xảy ra sau khi ăn và không gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe hay sự bất thường nào. Đây là một hiện tượng tạm thời và thường giảm dần theo thời gian. Trẻ vẫn tăng cân, phát triển bình thường và không có dấu hiệu suy dinh dưỡng.  Nếu trào ngược dạ dày diễn ra thường xuyên, kéo dài và đi kèm với các triệu chứng như viêm họng, hoặc trẻ không tăng cân, phát triển chậm, có thể đó là dấu hiệu của trào ngược dạ dày bệnh lý. Trong trường hợp này, việc đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác là cực kỳ quan trọng.
Trào ngược dạ dày bệnh lý có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, trẻ có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng như viêm thực quản, viêm phổi do hít phải nước mửa từ dạ dày, hay suy dinh dưỡng. 
Việc phân biệt giữa trào ngược sinh lý và trào ngược dạ dày bệnh lý là rất quan trọng để cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp chăm sóc phù hợp cho trẻ. Đồng thời, việc chẩn đoán và can thiệp kịp thời cũng giúp bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh.
Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là một vấn đề phổ biến và thường gặp do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện. Sự phát triển chưa đầy đủ của cơ quan tiêu hóa cùng với cách thức ăn chính của trẻ là sữa, dạng lỏng và nhiều nước tạo ra điều kiện thuận lợi cho sự phát sinh của hiện tượng này. Đặc biệt, việc trẻ sơ sinh thường xuyên nằm nghỉ và nằm ngửa sau khi ăn cũng là một nguyên nhân khiến cho trào ngược dạ dày dễ xảy ra.
Cơ chế bình thường, thức ăn sẽ được giữ lại trong dạ dày và không bị trào ngược ra ngoài do sự hoạt động của cơ thắt thực quản dưới (LES – vòng cơ ở giữa dạ dày và thực quản). 
Tuy nhiên, do cơ quan tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, cơ thắt thực quản dưới của trẻ sơ sinh không thể ngăn chặn hiệu quả sự trào ngược của thức ăn từ dạ dày ra thực quản. Điều này dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh khiến cho trẻ có cảm giác khó chịu và đau rát.
Trẻ sơ sinh sinh non hoặc có tình trạng sức khỏe kém cũng có nguy cơ cao hơn về tình trạng trào ngược dạ dày. Nhóm cơ thể này có thể giãn ra một cách tự nhiên, và sau đó có thể mở rộng hơn khi tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc lá, caffeine (có thể được truyền cho trẻ thông qua sữa mẹ hoặc sữa công thức). Các nguyên nhân khác gây ra trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh bao gồm dị ứng thức ăn, đặc biệt là dị ứng đạm sữa bò, liệt dạ dày nhẹ hoặc các bệnh rối loạn chuyển hóa như khuyết chu trình ure, bất dung nạp Fructose, bệnh galactosemia. Một số bất thường về giải phẫu như hẹp môn vị, ruột quay bất thường cũng có thể gây ra hiện tượng này.
Trong tình huống trẻ sơ sinh bị triệu chứng trào ngược dạ dày, việc chẩn đoán và điều trị đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và chính xác từ các chuyên gia y tế. Việc theo dõi sát sao tình hình sức khỏe của trẻ, điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống là những biện pháp quan trọng để giảm thiểu tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh.
Triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh
Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là hiện tượng trớ sữa. Điều này thường xảy ra sau khi bé ăn xong và có thể bị nhầm lẫn với việc nôn mửa. Tuy nhiên, trớ sữa không phải là do sự co bóp của nhu động dạ dày mà là do sự trào ngược của thức ăn từ dạ dày lên thực quản.
Trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày cũng có thể thể hiện những triệu chứng khác như dễ cáu gắt, biếng ăn, ho, ngủ không sâu giấc, thở khò khè và thậm chí là thở rít. Một số trường hợp hiếm gặp có thể dẫn đến hiện tượng ngưng thở ngắt quãng hoặc xuất hiện các cơn uốn cong lưng, quay đầu sang một bên (hội chứng Sandifer). 
Trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của trẻ, bao gồm việc chậm tăng cân và thậm chí có thể khiến trẻ sụt cân. Do đó, việc theo dõi và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn chặn tình trạng này. Để giảm thiểu nguy cơ trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh, các bậc cha mẹ cần chú ý đến cách dinh dưỡng và lối sống của bé. Việc cho bé ăn nhiều lần nhỏ hơn trong ngày, giữ bé nằm nghiêng sau khi ăn, và hạn chế việc cho bé tiếp xúc với thuốc lá là những biện pháp có thể giúp giảm thiểu tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh.
Khi nào nên đưa bé gặp bác sĩ?
Khi chăm sóc trẻ tại nhà, bố mẹ cần chú ý quan sát các biểu hiện của trẻ để đảm bảo sức khỏe và phát triển toàn diện của bé. Việc đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám càng sớm càng tốt là điều rất quan trọng. 
Dưới đây là một số dấu hiệu mà bố mẹ cần lưu ý và nên đưa trẻ đến bác sĩ khi phát hiện:
Trẻ chậm tăng trưởng, không tăng trưởng, sụt cân: 
Nếu trẻ không tăng cân hoặc có dấu hiệu sụt cân trong thời gian dài, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe cần được kiểm tra kỹ hơn.
Trẻ nôn ói dữ dội, có các cơn co thắt cơ bụng kéo dài: 
Nôn ói dữ dội và co thắt cơ bụng kéo dài có thể là biểu hiện của vấn đề tiêu hóa, viêm loét dạ dày hoặc các vấn đề khác cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Chất nôn có màu bất thường (màu vàng, xanh lá cây, nâu đậm hoặc có lẫn máu): 
Màu sắc của chất nôn có thể là dấu hiệu của vấn đề tiêu hóa, gan nhiễm độc hoặc các vấn đề sức khỏe khác mà trẻ cần được kiểm tra ngay.
Trẻ bỏ bú: 
Nếu trẻ đột ngột từ chối bú hoặc không muốn ăn uống, điều này có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe hoặc cảm xúc cần được xem xét.
Trẻ đi ngoài phân có máu: 
Phân có máu có thể là biểu hiện của viêm ruột, nhiễm khuẩn hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Trẻ khó thở, da tím tái, ho lâu dai dẳng: 
Những biểu hiện này có thể là dấu hiệu của vấn đề hô hấp, tim mạch hoặc các vấn đề nội khoa cần được kiểm tra kỹ lưỡng. Trẻ khó chịu, quấy khóc dữ dội khi cho bú hoặc sau khi bú: 
Nếu trẻ thường xuyên quấy khóc hoặc khó chịu khi ăn uống, có thể có vấn đề về tiêu hóa hoặc các vấn đề khác cần được theo dõi và điều trị.
Trẻ ợ nóng, ợ chua thường xuyên: 
Ợ nóng và ợ chua thường xuyên có thể là dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa, viêm thực quản hoặc các vấn đề khác cần được chẩn đoán và điều trị.
Trẻ bị hôi, chua miệng: 
Hôi miệng và hôi cơ thể không phải lúc nào cũng chỉ là vấn đề vệ sinh cá nhân mà còn có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nên được kiểm tra kỹ lưỡng.
Trẻ có dấu hiệu mất nước:
Nếu trẻ có biểu hiện mất nước như ít đi tiểu, da khô, môi khô, mắt lồi, hôn mê, buồn nôn hoặc sốt cao, đây có thể là dấu hiệu của rối loạn nước và điện giải cần được chẩn đoán và điều trị ngay.
Trên đây là một số biểu hiện mà bố mẹ cần chú ý khi chăm sóc trẻ nhỏ. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu lo lắng nào, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ nhỏ luôn cần sự quan tâm và nhạy bén từ phía bố mẹ để đảm bảo bé phát triển toàn diện và khỏe mạnh.