Xử trí như thế nào khi phát hiện con nói dối?

Nếu bố mẹ không hướng dẫn cho các bé về việc nói dối ngay từ đầu, thì thói quen này có thể dẫn đến nhiều sai lầm khi trẻ trưởng thành. Nói dối chia làm 2 loại: lời nói dối trắng và lời nói dối đen. 
Lời nói dối trắng là những lời nói dối không gây ảnh hưởng đến người khác, thường được coi là lời nói dối vô hại, thường có mục đích hài hước, hay đơn giản chỉ để giữ phép lịch sự mà cả người nói, người nghe đều hiểu và thông cảm. 
Còn lời nói dối đen thì ngược lại. Nó là lời nói sai sự thật, cố tình che đậy điều gì đó gây ảnh hưởng đến cả chính người nói lẫn người nghe.
Nhưng dù cho đó có là lời nói dối nào, nếu như trẻ con học theo, đó là điều vô cùng xấu. Khi trẻ con nói dối từ nhỏ, thói quen này sẽ đi theo bé trên cả những chặng đường lớn lên sau này. Vậy, cha mẹ nên xử trí như thế nào khi phát hiện con nói dối? 1. Cha mẹ cần phải bình tĩnh trước
Trẻ em thường nói dối ít nhất một lần trong quá trình phát triển, và cha mẹ cần biết cách chỉ dạy cho con từ bỏ thói quen này ngay từ nhỏ, để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển tâm hồn của các bé trong tương lai.
Khi nghe con nói dối về một câu chuyện không có thật, cha mẹ có thể cảm thấy tức giận, nhưng quan trọng là giữ bình tĩnh. Nóng giận chỉ khiến con sợ hãi và không hiểu lý do tại sao nói dối không đúng. Việc la mắng hoặc đánh đập con khi tức giận có thể làm tổn thương tâm hồn của con, dẫn đến hậu quả không mong muốn.  Thay vào đó, hãy xem việc con biết nói dối là một dấu hiệu con đang phát triển nhận thức, và đó là cơ hội để cha mẹ dạy dỗ và hướng dẫn con những bài học đầu tiên về lòng thành thật.
Dù không ai khuyến khích việc nói dối, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và không la mắng, đánh đập hay buộc tội con khi con nói dối. Thay vào đó, hãy tha thứ và sẵn lòng dạy bảo con trở thành người tốt, đồng thời tạo điều kiện để con tự nhận ra tầm quan trọng của lòng thành thật và trung thực.
2. Tìm lý do vì sao con nói dối
Việc tìm hiểu lý do vì sao trẻ em nói dối là rất quan trọng, bởi nó phản ánh suy nghĩ và nhận thức của các bé về bố mẹ, những người xung quanh. Cha mẹ nên tâm sự với con và sử dụng các kênh thông tin khác để tìm hiểu nguyên nhân đằng sau thói quen nói dối của con. Khi đã tìm ra nguyên nhân, cha mẹ cần phân tích để giúp con hiểu bản chất vấn đề. Cha mẹ cần giải thích cho con hiểu tại sao sự chân thật là quan trọng và nói dối là thói quen xấu có thể làm cho mọi người xa lánh. Bằng cách này, con sẽ hiểu và có cách suy nghĩ, cách nhìn nhận đúng hơn về hành vi của mình.
3. Phạt, chứ không phải bạo lực
Ngoài việc phân tích và giúp con hiểu vấn đề, khi trẻ nói dối, cha mẹ cần áp dụng những hình phạt nhẹ nhàng như là một cách để trẻ nhớ rằng nói dối là hành vi không tốt. Ví dụ, bạn có thể bắt trẻ đứng khoanh tay trong 20 phút và hứa từ nay sẽ không nói dối nữa. 
Hoặc bạn cũng có thể yêu cầu trẻ viết câu "Con hứa sẽ không nói dối nữa" 30 lần để trẻ nhớ. Phạt nhẹ nhưng đánh vào tâm lý sẽ khiến trẻ nhớ lâu hơn Sau khi đã tìm ra lý do trẻ nói dối và giúp trẻ hiểu, bạn cần thể hiện lòng tin rằng trẻ sẽ không mắc lỗi này lại. Quan tâm và yêu thương trẻ như bình thường là điều quan trọng, để trẻ không cảm thấy mất lòng tin hoặc sợ hãi.
Tuyệt đối không nhắc lại hoặc chỉ trích trẻ vì điều này có thể phản tác dụng và làm trẻ mất lòng tin vào bố mẹ. Cha mẹ nên thể hiện tình yêu và quan tâm đối với trẻ một cách bình thường và không tỏ ra thất vọng hay chỉ trích trẻ vì hành vi nói dối của họ.
4. Cho con cơ hội thành thật
Cha mẹ cần áp dụng phương pháp dạy bé về sự chân thật và thành thật trong mọi hành động, lời nói. Bố mẹ nên giải thích cho bé biết rằng, nếu bé làm sai điều gì và thành thật nói với bố mẹ, thì bố mẹ sẽ tha thứ và không la mắng, đánh đập bé. Tuy nhiên, nếu bé nói dối hoặc che giấu sự thật, sẽ bị phạt nặng. Hãy giúp bé hiểu rõ rằng, khi thành thật với mọi người, bé sẽ được yêu thương và quý mến. Ngược lại, nếu không thành thật và nói dối, sẽ khiến bạn bè xa lánh và mọi người không yêu thương bé.
Bố mẹ có thể đọc cho bé nghe những câu chuyện hoặc xem những bộ phim hoạt hình tôn vinh tính thành thật và áp dụng trừng phạt đối với những người nói dối để bé ghi nhớ sâu sắc hơn. Từ đó, bé sẽ nhận thức được ý nghĩa của sự thành thật.
Đôi khi trẻ nói dối chỉ vì họ thấy bố mẹ cũng nói dối và coi việc đó là bình thường. Trẻ nhỏ thường học theo người lớn, vì vậy để bé không nói dối, bố mẹ cần gương mẫu tích cực và tuyệt đối không nói dối trước mặt trẻ.