COVID khiến tuổi thọ trung bình toàn cầu giảm mạnh

Theo báo cáo, trong khoảng thời gian ngắn chỉ trong vòng 2 năm, đại dịch đã gây ra sự suy giảm đáng kể trong tuổi thọ và tuổi thọ khỏe mạnh trung bình của người dân.
Theo báo cáo, từ năm 2019 đến năm 2021, tuổi thọ trung bình toàn cầu đã giảm 1,8 năm, xuống còn 71,4 tuổi, tương đương với mức tuổi thọ của năm 2012. Điều này cho thấy rằng tiến bộ trong việc cải thiện tuổi thọ của con người trong gần một thập kỷ đã bị xóa sạch chỉ trong vòng 2 năm do tác động của đại dịch.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tuổi thọ khỏe mạnh, tức là khoảng thời gian mà một người bình thường có thể mong đợi được sống khỏe mạnh, đã giảm 1,5 năm xuống còn 61,9 tuổi vào năm 2021, tương đương với mức của năm 2012. 
Ngoài ra, báo cáo cũng nhấn mạnh rằng tác động của COVID-19 đến tuổi thọ và sức khỏe của con người là "sâu sắc" hơn bất kỳ sự kiện nào khác trong nửa thế kỷ qua. Điều này cho thấy rằng đại dịch không chỉ gây ra những thiệt hại ngay lập tức mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng và kéo dài đối với sức khỏe cộng đồng. Báo cáo cũng kêu gọi sự chú ý và hành động quyết liệt từ cộng đồng quốc tế và các quốc gia để giải quyết vấn đề này. Việc tăng cường hệ thống y tế, cung cấp các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, cũng như việc đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng toàn cầu được coi là những biện pháp cấp bách để ngăn chặn sự suy giảm về tuổi thọ và sức khỏe của người dân do tác động của đại dịch COVID-19.
Theo Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus, các số liệu này nhấn mạnh tầm quan trọng của hiệp định ứng phó với đại dịch vừa kết thúc tại Geneva, không chỉ nhằm tăng cường an ninh y tế toàn cầu mà còn để bảo vệ các khoản đầu tư dài hạn vào lĩnh vực y tế và thúc đẩy công bằng trong và giữa các quốc gia.
Theo nhà nghiên cứu của tạp chí y khoa Lancet, ước tính số liệu cho thấy rằng COVID-19 đã gây ra hơn 15,9 triệu ca tử vong trong giai đoạn 2020-2021, do virus hoặc do sự gián đoạn liên quan đến đại dịch đối với hệ thống y tế.
Đáng chú ý, nghiên cứu của WHO đã nêu bật những tác động không đồng đều được cảm nhận trên khắp thế giới. Cụ thể, các khu vực ở châu Mỹ và Đông Nam Á bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với tuổi thọ giảm khoảng 3 năm và tuổi thọ khỏe mạnh giảm 2,5 năm trong khoảng thời gian từ 2019 đến 2021. 
Ngược lại, khu vực Tây Thái Bình Dương bị ảnh hưởng ít nhất trong hai năm đầu tiên của đại dịch, với mức giảm tuổi thọ dưới 0,1 năm và tuổi thọ khỏe mạnh giảm 0,2 năm. Covid vẫn phải xếp sau các bệnh không lây nhiễm
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh không lây nhiễm (NCD) vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Dù dịch COVID-19 nhanh chóng trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nhưng các NCD vẫn chiếm tỷ lệ cao trong số các trường hợp tử vong. 
Theo ước tính mới nhất, trừ khu vực châu Phi và Tây Thái Bình Dương, COVID-19 nằm trong số 5 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Đáng chú ý là COVID-19 đã trở thành nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở châu Mỹ trong cả hai năm 2020 và 2021.
Báo cáo của WHO cũng nhấn mạnh rằng các NCD như bệnh tim thiếu máu cục bộ và đột quỵ, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh Alzheimer và các chứng mất trí nhớ khác, và bệnh tiểu đường vẫn là những nguyên nhân gây tử vong lớn nhất trước khi dịch COVID-19 bùng phát.  Trong năm 2019, các NCD đã gây ra 74% tổng số ca tử vong trên toàn thế giới. Ngay cả trong thời kỳ đại dịch, các NCD vẫn chiếm tỷ lệ cao, đạt 78% số ca tử vong không phải do COVID-19.
Với tình hình này, việc chú trọng đến phòng ngừa và điều trị các bệnh không lây nhiễm vẫn là một ưu tiên quan trọng đối với hệ thống y tế toàn cầu. Đồng thời, việc kiểm soát dịch COVID-19 cũng không thể làm mất đi sự quan tâm đối với các NCD. 
Cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng và phối hợp hành động hiệu quả trong việc đối phó với cả hai thách thức này để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu tử vong do các nguyên nhân này gây ra.
Gia tăng số người béo phì và suy dinh dưỡng 
Suy dinh dưỡng và béo phì là hai vấn đề sức khỏe cực kỳ phổ biến trên toàn cầu, đặt ra những thách thức lớn đối với người dân và hệ thống y tế. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2022, hơn 1 tỷ người từ 5 tuổi trở lên trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng béo phì. Đây là một con số đáng báo động!
Tình trạng suy dinh dưỡng cũng không kém phần nghiêm trọng. Hơn nửa tỷ người trên toàn cầu đang phải chịu đựng tình trạng thiếu cân, trong đó có rất nhiều trẻ em. Theo báo cáo của WHO, có 148 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị còi cọc và 45 triệu trẻ bị gầy còm. Đây là những con số đáng lo ngại, đặc biệt khi xem xét tới tác động của suy dinh dưỡng đối với sức khỏe và phát triển của trẻ em. Tình trạng suy dinh dưỡng và béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn gây ra những hậu quả kinh tế và xã hội nghiêm trọng. Các chi phí điều trị và chăm sóc sức khỏe liên quan đến suy dinh dưỡng và béo phì ngày càng tăng cao, tạo ra áp lực lớn đối với hệ thống y tế. 
Ngoài ra, tình trạng suy dinh dưỡng và béo phì cũng gây ra những vấn đề về hiệu suất lao động và sự phát triển kinh tế của một quốc gia.
Bên cạnh đó, nhóm người khuyết tật, người tị nạn và người di cư cũng đang phải đối mặt với những thách thức sức khỏe đáng kể. Theo báo cáo của WHO, khoảng 1,3 tỷ người trên thế giới, tương đương 16% dân số toàn cầu, bị khuyết tật. Nhóm này thường gặp phải sự bất bình đẳng về sức khỏe do những điều kiện có thể tránh được, bất công và không công bằng. 
Tiến trình hướng tới các mục tiêu toàn cầu
Trên hành trình đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) và các mục tiêu “Ba tỷ” (thêm 1 tỷ người được hưởng lợi từ phạm vi bảo hiểm y tế toàn dân, thêm 1 tỷ người được bảo vệ tốt hơn khỏi các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe, và thêm 1 tỷ người khỏe mạnh và hạnh phúc hơn), thế giới đã gặp phải những thách thức đáng kể do tác động của đại dịch và những vấn đề toàn cầu khác. Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể, nhưng vẫn còn rất nhiều công việc phải được thực hiện để đạt được các mục tiêu quan trọng này.
Kể từ năm 2018, thêm 1,5 tỷ người đã có sức khỏe và hạnh phúc hơn, tuy nhiên, các vấn đề như tình trạng béo phì gia tăng, tỷ lệ sử dụng thuốc lá nhiều và tình trạng ô nhiễm không khí vẫn đang là những thách thức lớn đối với sự tiến bộ toàn cầu về sức khỏe. Điều này đòi hỏi sự chú trọng và nỗ lực hợp tác từ tất cả các quốc gia và các bên liên quan.
Bảo hiểm Y tế Toàn dân đã mở rộng lên thêm 585 triệu người, mặc dù con số này không đạt được mục tiêu 1 tỷ người như kế hoạch ban đầu. Đồng thời, chỉ có thêm 777 triệu người có khả năng được bảo vệ đầy đủ trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe đến năm 2025, cũng không đạt được mục tiêu 1 tỷ người đã đặt ra trong Chương trình làm việc chung lần thứ 13 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).  Điều này cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường hơn nữa các biện pháp bảo vệ sức khỏe toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các cuộc khủng hoảng toàn cầu ngày càng gia tăng.
Tiến sĩ Samira Asma, Trợ lý Tổng Giám đốc WHO, đã nhấn mạnh: “Mặc dù chúng ta đã đạt được tiến bộ hướng tới mục tiêu Ba tỷ kể từ năm 2018, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm… Nếu không đẩy nhanh tiến độ, khó có khả năng đạt được bất kỳ SDG về sức khỏe nào vào năm 2030”.
Sự nhấn mạnh này cho thấy tầm quan trọng của việc hành động ngay từ bây giờ để giải quyết những thách thức hiện tại và xây dựng nền tảng vững chắc cho sức khỏe toàn cầu trong tương lai.
Trên con đường tiến tới các mục tiêu toàn cầu về sức khỏe, việc tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao ý thức của cộng đồng và sự cam kết của các quốc gia là rất quan trọng. Các biện pháp cụ thể như việc giảm thiểu ô nhiễm không khí, tăng cường giáo dục về dinh dưỡng và sức khỏe, mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế toàn dân, và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế là những điểm cần được chú trọng.
Ngoài ra, việc nghiên cứu và áp dụng công nghệ mới, xây dựng hệ thống y tế hiệu quả và phổ biến kiến thức về sức khỏe cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe toàn cầu. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và các bên liên quan khác cũng là yếu tố then chốt để giải quyết những thách thức phức tạp này.
Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng, việc đạt được các mục tiêu về sức khỏe toàn cầu không chỉ là trách nhiệm của một quốc gia hay một tổ chức, mà là trách nhiệm của toàn bộ cộng đồng quốc tế. Chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ để xây dựng một tương lai mà mọi người đều có quyền được hưởng lợi từ dịch vụ y tế chất lượng và có cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc.