Giúp cha mẹ “hạ gánh” nỗi lo con dậy thì sớm

Hiện nay, khoảng 16% trẻ em gái bắt đầu dậy thì khi mới 7 tuổi, và con số này tăng lên khoảng 30% khi các bé bước sang tuổi 8. Điều này đang phản ánh một sự thay đổi lớn trong quá trình dậy thì, vốn thường xảy ra ở độ tuổi từ 15 đến 18 trong điều kiện dinh dưỡng tốt và không dư thừa calo.
Các yếu tố chính thúc đẩy xu hướng này bao gồm sự gia tăng tiêu thụ sản phẩm động vật và lượng calo trong chế độ ăn uống, điều này có thể liên quan đến sự gia tăng dậy thì sớm và dấu hiệu của lão hóa sớm. 
Theo nghiên cứu từ Đại học Bắc Carolina tại Chapel Hill, được công bố trên tạp chí y khoa Pediatrics, tỷ lệ trẻ em gái gốc Phi và da trắng bắt đầu phát triển các đặc điểm dậy thì đã gia tăng đáng kể. 

Cụ thể, ở tuổi 3, tỷ lệ trẻ em gái gốc Phi và da trắng có dấu hiệu phát triển vú hoặc lông mu là 3% và 1% tương ứng, nhưng đến tuổi 7, con số này đã tăng lên lần lượt là 27,2% và 6,7%. Đến tuổi 8, tỷ lệ trẻ em gái gốc Phi và da trắng bắt đầu dậy thì là 48,3% và 14,7%.

Sự thay đổi này không chỉ đặt ra những câu hỏi về ảnh hưởng của môi trường và chế độ dinh dưỡng đối với sự phát triển của trẻ mà còn làm nổi bật nhu cầu cần có các nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và các giải pháp can thiệp hiệu quả. Thực phẩm là yếu tố chính ảnh hưởng đến dậy thì sớm
Thực phẩm chơi một vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến sự dậy thì sớm ở trẻ em. Dậy thì sớm không phải do một yếu tố duy nhất gây ra, mà có sự phức tạp trong hệ thống thần kinh và nội tiết tố kiểm soát sự bắt đầu của tuổi dậy thì.
Dậy thì sớm ở cả trẻ em gái và trẻ em trai có thể do sự chuyển đổi từ chế độ ăn dựa trên thực vật sang chế độ ăn có nguồn gốc động vật, nhiều chất béo và thực phẩm chế biến cao. 
Chế độ ăn nhiều thịt, các sản phẩm từ sữa và thực phẩm thực vật chế biến có liên quan đến chứng đau bụng kinh sớm hơn, trong khi ăn chay và tập thể dục mạnh mẽ có thể làm chậm sự khởi phát của cơn đau bụng kinh. Gia tăng hoạt động hormone sớm hơn và nhiều hơn cũng dẫn đến dậy thì sớm hơn.
Chất béo dư thừa trong cơ thể tạo ra nhiều Estrogen, và tỷ lệ thừa cân và béo phì cũng góp phần vào sự phát triển giới tính sớm. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định mối liên quan giữa trẻ thừa cân và dậy thì sớm, cũng như chế độ dinh dưỡng ở trẻ em gái. Lười vận động cũng có thể làm giảm mức melatonin, ảnh hưởng đến các tín hiệu trong não kích hoạt sự phát triển ở tuổi dậy thì.
Protein động vật cũng có liên quan đến việc bắt đầu dậy thì sớm, trong khi protein thực vật có tác dụng ngược lại. Loại protein mà trẻ em ăn, đặc biệt là ở tuổi mẫu giáo, có vẻ như xác định thời điểm chúng bắt đầu dậy thì. Trẻ ăn nhiều protein động vật bắt đầu dậy thì sớm hơn, trong khi trẻ ăn nhiều protein thực vật bắt đầu dậy thì muộn hơn. Ngoài ra, ngành công nghiệp chăn nuôi cũng góp phần vào việc tăng khối lượng cơ bắp ở gia súc bằng cách sử dụng testosterone steroid. Thịt bò Mỹ được phát hiện có chứa hàm lượng estrogen cao gấp 600 lần so với thịt bò Nhật Bản, điều này có thể tạo điều kiện tích tụ estrogen trong cơ thể. Sữa bò cũng là nguồn cung cấp hormone sinh dục tự nhiên và nhân tạo, làm tăng nồng độ hormone ở người.
Chế độ ăn giàu chất béo cũng là một yếu tố quan trọng, vì loại vi khuẩn trong ruột có thể làm tăng nồng độ estrogen. Chế độ ăn nhiều chất béo, ít chất xơ sẽ thúc đẩy sự phát triển của một số vi khuẩn chuyển đổi axit mật thành hormone sinh dục. 
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển quan trọng như tuổi dậy thì sớm. Dưới đây là một số phương pháp và nguyên tắc cơ bản để tạo ra một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và an toàn cho trẻ dậy thì sớm.
Tập trung vào thực phẩm toàn phần thực vật
Chế độ ăn của trẻ em nên tập trung vào thực phẩm toàn phần thực vật hơn là thực phẩm động vật. Điều này sẽ giữ cho lượng protein hấp thụ trong phạm vi an toàn và giảm tiêu thụ các chất gây độc tố (EDC) của trẻ. 
Các loại thực phẩm như rau xanh, bí, ngô, cà rốt, cà chua, hành tây, nấm, các loại hạt, quả bơ, đậu, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt nên được ưu tiên trong chế độ ăn hàng ngày của trẻ.
Giảm thiểu sữa và sản phẩm từ sữa
Hạn chế tiêu thụ các sản phẩm từ sữa trong chế độ ăn của trẻ. Thay vào đó, sử dụng sữa hạnh nhân và cây gai dầu là những lựa chọn thay thế tốt cho sữa bò, giúp giảm lượng hormone tăng trưởng và các chất gây độc tố có thể có trong sữa bò. Khuyến khích vận động và tập thể dục
Khuyến khích trẻ vận động và tham gia các hoạt động tập thể dục để duy trì sức khỏe và sự phát triển toàn diện. Tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp trẻ duy trì cân nặng lý tưởng mà còn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, hệ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
Hạn chế thực phẩm đã qua chế biến
Hạn chế tối đa việc sử dụng thực phẩm đã qua chế biến, bao gồm các loại thực phẩm giàu calo và nghèo chất dinh dưỡng. Nên ưu tiên các loại thực phẩm tự nhiên như rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt.
Mua sản phẩm hữu cơ
Khi có thể, nên mua các sản phẩm hữu cơ để tránh thuốc trừ sâu tổng hợp và các chất gây ô nhiễm khác có thể có trong thực phẩm. Ngoài ra, để giảm thiểu tiếp xúc với các chất gây độc tố như BPA và Phthalate, cần tuân theo các nguyên tắc sau:
- Tránh sử dụng nhựa polycarbonate cứng (nhãn tái chế số 7) bất cứ khi nào có thể.
- Không sử dụng chai nước bằng nhựa.
- Hạn chế việc sử dụng thực phẩm đóng hộp và tránh các loại sữa công thức đóng hộp dành cho trẻ nhỏ.
- Tránh nhựa có nhãn tái chế # 3 (PVC) bất cứ khi nào có thể và kiểm tra thành phần trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân để tìm phthalates.
Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ mà còn góp phần vào việc bảo vệ môi trường và tạo ra một môi trường sống an toàn hơn cho tất cả mọi người. Chăm sóc dinh dưỡng và sức khỏe cho trẻ dậy thì sớm là một trong những nhiệm vụ quan trọng của cha mẹ và cộng đồng.